مقدمات ظهور و رجعت - جلسه سیزدهم

مقدمات ظهور و رجعت

جلسه 13

أعوذ بالله السمیع العلیم من الشیطان الرجیم

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد لله ربّ العالمین وصلّی الله علی محمّد وآله الطاهرین

ولعنة الله علی أعدائهم أجمعین من الآن إلی قیام یوم الدین

مروری بر جلسه گذشته و عرفان مقامات قبل دنیا، دنیا و بعد از آن در رسیدن به احدیّت توحید

در جلسه گذشته عرض کردیم به عنایت خداوند و کمک، یاری و شفاعت اهل بیت علیهم السلام باید به گونه‌ای سیر کنیم که به مراحلی از مراحل حقایق معارف ایشان برسیم که سه مرحله دارد؛ قبل از دنیا، دنیا و بعد از آن، در نتیجه بسیار تلاش، کوشش و دقّت فراوان می­خواهد تا انسان در آیات کریمه قرآن و فرمایشات اهل بیت علیهم السلام به صورتی غور، حرکت، تفقّه و تعلّم کند که بتواند این سه مقام و مرتبه را به گونه حقایق معارف ولایی توحیدی اهل بیت علیهم السلام بفهمد و درک کند، همچنین بتواند هر سه مقام را به یکدیگر متّصل و مرتبط کند تا آن سیر، سیری الهی برای حرکت به سوی مقام احدیّت توحیدی خداوند متعال باشد.

اگر انسان بخواهد اینگونه حرکت کند باید چه سیری را انجام دهد؟ یعنی با مقدّماتی که در شب‌های گذشته به عنوان رجعت شروع کردیم گفتیم انسان باید اعتقادات و امور دینی خود را فقط از قرآن کریم و اهل بیت علیهم السلام بگیرد. چگونه از اهل بیت علیهم السلام بگیرد، آیات قرآن و فرمایشات اهل بیت علیهم السلام را بفهمد؟ چه راه‌ها و زیر بناهایی را طی کرده و چه فروعی را بدست بیاورد تا بتواند در این راستا قرار بگیرد که آهسته آهسته به موضوع امام زمان علیه السلام می­رسیم.

توحید الهی واضح‌ترین حقیقت عالم و تبلیغ آن توسّط رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم

هنگامی که رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم در این عالم ظاهر بشری به نبوّت مبعوث می­شوند در اوّلین جایگاه روشن‌ترین، واضح‌ترین، بی‌شک و بی‌ریب‌ترین حقیقتی که با ساده‌ترین راه و کمترین فکر و تلاش به دست می­آید را تبلیغ می‌کنند که توحید خداوند متعال است، حتی رسالت خود را مطرح نکرده و فرمودند: «قُولُوا لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ تُفْلِحُوا»[1]، فقط همین جمله را فرمودند.

هنگامی که آهسته آهسته انسان‌های آن روز اگر چه صد، دویست یا پنجاه نفر باشند اسلام می‌آوردند، تعداد مطرح نیست بلکه مهم کسانی هستند که گرایش پیدا می­کنند، گاهی یک نفر گرایش پیدا می­کند که به اندازه صد هزار نفر ارزش دارد به همین دلیل رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم به رؤسای قبایل عرب که کار آنها آدم کشی و اذیّت و آزار یکدیگر بود احترام گذاشته و دیگران را هم به احترام آنها سفارش می­کردند، چون اگر یک رئیس قبیله ایمان می­آورد به تبعیت از او تمام قبیله ایمان می‌آوردند.[2]

پس اوّلین چیزی که رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم تبلیغ کردند توحید الهی بود زیرا واضح‌ترین، بارز‌ترین و روشن‌ترین حقیقت عالم است، در حالی که باطن و حقیقت آن پنهان‌ترین حقایق عالم است.

رسالت پنهان‌تر از توحید

بعد از مدّتی ـ که آن مدّت اصلاً مهم نیست یک روز، دو روز، دو ماه یا پنج سال باشد؛ بلکه گذشتن مرحله مهم است! ـ رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم مرحله دعوت به توحید الهی را طی کرده و «أَشهَدُ أَنَّ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّه» را اعلان کردند و فرمودند: «أَنَّي رَسُولُ اللَّه»[3]، هنگامی که امیر المؤمنین علیه السلام را به جنگ خیبر ­فرستادند حضرت مقداری جلو رفته و برگشتند، به رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم عرض کردند: «عَلَى مَا أُقَاتِلُ النَّاسَ؟»؛ بر چه میزان و تا چه اندازه با آنها بجنگم؟ حضرت فرمودند: «قَاتِلْهُمْ حَتَّى يَشْهَدُوا أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَأَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ»، با آنها بجنگ تا هنگامی که به توحید خدای متعال و نبوّت من شهادت دهند ـ یعنی از قیامت هم سخنی مطرح نبود! ـ، «فَإِذَا فَعَلُوا ذَلِكَ فَقَدْ مَنَعُوا مِنْكَ دِمَاءَهُمْ وَأَمْوَالَهُمْ إِلَّا بِحَقِّهَا»؛ پس هنگامی که به توحید خدا و رسالت من شهادت دادند؛ جان و اموال آنها در امان خواهد بود مگر اینکه حقی الهی در آن باشد «وَحِسَابُهُمْ عَلَى اللَّهِ»؛ و حساب آنها بر خداوند است.[4]

مدّتی امر اینگونه بود تا اینکه در بین مسلمین آمادگی ظاهری ـ نه آمادگی ـ حقیقی شکل گرفت و پیامبر ولایت را معرفی کردند تا هم برای بعد از خود برنامه ریزی باشد و هم سخن، مطلب، معیار و میزانی برای آنها قرار بگیرد زیرا رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم پنج، دو یا سه سال دیگر رحلت کرده و از دنیا خواهند رفت، چون این مطلب برای مسائل آینده‌ای که می­خواهیم در مورد امام زمان علیه السلام صحبت کنیم مفید فایده است آن را ذکر می­کنم.

خداوند سخن از ولایت امیر المؤمنین علیه السلام را با صراحت به میان آورد، البته رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم قبلاً با اشاره، کنایه و شکل‌های گوناگون صدگانه از ولایت امیر المؤمنین علیه السلام صحبت کرده بودند؛ یعنی در همین روایاتی که از فرمایشات رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم برای ما مانده صدها گونه دعوت ایشان به ولایت امیر المؤمنین علیه السلام وجود دارد[5]، دیده‌اید بعضی نوشته‌اند صد منقبت یا چهل فضیلت امیر المؤمنین علیه السلام؟

پس با اینکه این آمادگی شکل گرفته بود که آن بزرگوار ولایت امیر المؤمنین علیه السلام را رسماً اعلام کنند، امّا فرمودند: خدایا من می­ترسم، قوم من «حَدِيثُوا عَهْدٍ بِالْجَاهِلِيَّة»[6] هستند.

یعنی همان رسول خدایی که در اوّل بعثت هنگامی که آیۀ شریفۀ: {وَأَنْذِرْ عَشيرَتَكَ الْأَقْرَبين}[7] نازل شد در یوم الدار وقتی که عرب‌هایی مانند: ابو جهل، ابو سفیان، عموی ایشان ابو لهب و متکبّرین عرب که هنوز ایمان نیاورده بودند را دعوت کرده و به آنها غذا دادند و فرمودند: چه کسی به من ایمان می­آورد تا او را وصی و وزیر خود کنم؟ امّا کسی جواب نداده و فقط حضرت امیر بلند شدند، روز دوّم و سوّم هم همینطور شد، بعد حضرت فرمودند: این وزیر من است،[8] این سخن را در آنجایی که همه دشمن بودند و حضرت ابو طالب زنده بوده و ظاهراً ایمان نیاورده بودند به خدای متعال عرض نکردند! امّا در غدیر یعنی بعد از اینکه حدود بیست و سه سال گذشته بود حضرت فرمودند: خدایا من می­ترسم، قوم من «حَدِيثُوا عَهْدٍ بِالْجَاهِلِيَّة» هستند؛ اینها تازه از جاهلیت بیرون آمده و آمادگی پذیرش ولایت را ندارند! که این آیه شریفه نازل شد: {يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَاللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاس إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ}[9]؛ از مردم نترس و غصه آنها را نخور.

چون توحید خداوند واضح‌ترین بود ایشان اوّل آن را بیان کردند و رسالت ایشان مقداری پنهان‌تر از توحید است، چون پیروی از یک انسان به عنوان نماینده خداوند کار بسیار دشواری است و مردم نمی­توانند این را بپذیرند که از هم نوع خود اطاعت کنند، آیات کریمه قرآن را نگاه کنید کفّار و مشکرین می­گویند: آیا ما از انسانی همانند خود اطاعت و پیروی کنیم؟[10] این مطلب پیچیده و به سمت پنهانی می­رود.

ولایت پنهان‌تر از رسالت

ولایت امیر المؤمنین علیه السلام پنهان‌تر از رسالت رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم است به همین دلیل دقیق‌تر و ظریف‌تر بوده و پذیرفتن، دانستن و فهم آن مشکل‌تر است، پس سیر آرامی که رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم شروع کردند از واضح‌ترین به سوی پنهان‌ترین که ولایت امیر المؤمنین و اهل بیت علیهم السلام باشد است، هنگامی که آهسته آهسته این امر عملی شد رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم اجمالاً یک مطلبی که تمام مسلمانان از شیعه، عمری، زیدی و... گرفته تا دیگران نقل کرده‌اند: خداوند از ذریه فرزندان من شخصی را قرار می­دهد که اگر یک روز از دنیا بیشتر نمانده باشد خداوند آن را آنقدر طولانی می­کند تا حضرت ظهور کرده و آشکار شوند و دنیا را پر از عدل و داد کند[11].

امر از آشکاری به پنهانی می­رود، پس هرچه اعتقادات ما واضح‌تر باشد کمتر مخالف و بیشتر موافق دارد، توحید الهی به نحو اجمال موافقین زیادی دارد که یهودی‌ها، نصرانی‌ها، مجوسی‌ها، وهابی‌ها، خوارج و... شامل آن می­شوند امّا مقداری که در رسالت انبیاء جلو می­آییم طرفداران آن کم می­شوند، زیرا مقداری به سمت باطن، پنهان و دشواری می­رود و اگر می­خواهید آن را ببینید و بیابید باید مقداری چشم باطن و دقیق بین داشته باشید.

هنگامی که وارد دایره اسلام شدیم رسالت رسول اللّه صلّی الله علیه و آله و سلّم بعد از توحید الهی واضح‌ترین حقیقت عالم است و طرفداران زیادی دارد که تمام مسلمانان ـ یک میلیارد و خورده‌ای ـ دنیا آن را قبول دارند و در زمان رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم منافق، مؤمن، عالم، جاهل و... همه قبول آن را داشتند، امّا ولایت امیر المؤمنین علیه السلام را عده بسیار کمی ­پذیرفتند چون ولایت امیر المؤمنین علیه السلام مقداری دقیق، پنهان، درون، پیچیده، غیب و باطن‌تر است؛ یعنی باطن رسالت رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم است، به همین دلیل مردم کمتری آن را پذیرفته و فکر، فهم و درک می­کنند تا آن را بیابند، مردم کمتری فداکاری و گذشت دارند، مردم کمتری عبودیت، بندگی، خضوع و خشوع دارند تا این را بپذیرند.

این سیر همینطور در اهل بیت علیهم السلام جلو می­آید تا به رجعت می­رسیم، سیر ما به سوی رجعت است زیرا اولین جایگاه آن ظهور امام زمان است؛ یعنی زنده شدن مردگان قبل و بعد از ظهور و بیرون آمدن از قبر‌ها همه مقدماتی برای رجعتی است که بیرون از حکومت امام زمان} است.

مشکل و ارزشمندتر شدن اعتقادات در حرکت به سمت باطن و پنهان

هرچه اعتقادات به سمت درون می­رود مشکل‌تر و سخت‌تر می­شود و لذا غیبت امام زمان}، تولّد، حکومت و هر آنچه که مربوط به ایشان است قبول کننده و پذیرنده کمتری دارد؛ یعنی شیعیان بعد از رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم و در زمان امیر المؤمنین علیه السلام که تقسیم بندی‌هایی اتّفاق افتاد کمتر شدند، به گونه‌ای که به گروه‌های فراوانی تقسیم شدند که هنوز هم تعداد زیادی از آنها باقی مانده‌اند که نام آنها شیعه و در هند زندگی می­کنند، در کربلا و نجف همه یک نوع لباس می­پوشند امّا به کاظمین که می­روید الحمد للّه رب العالمین هیچ خبری از آنها نیست، هنگامی که به سُرَّ من رأی می­روید از وجود نحس و نجس آنها هیچ خبری نیست، می­گویند تعداد آنها در هند صد و پنجاه یا دویست میلیون نفر است امّا امام زمان} را قبول ندارند.

زیدیه که در یمن و مکان‌های دیگر زندگی می­کنند امام زمان را قبول ندارند همانند مکاتب زیادی از شیعه که ولایت امیر المؤمنین و اهل بیت علیهم السلام را به عنوان یک ولایت، حکومت و امامت اجمالی نه به صورت تفصیلی پذیرفته‌اند به نحو تفصیل که خیلی اَقلّ قلیل‌اند، اینها این اجمال را پذیرفتند امّا امام زمان} را نپذیرفتند.

می­بینید تا زمان امام چهارم از اهل بیت علیهم السلام را راحت‌تر می­پذیرفتند، در آنجا گروهی نتواستند امام باقر علیه السلام را بپذیرند و زیدیه درست شد، بعد گروهی در زمان امام صادق علیه السلام پیدا شدند که نتوانستند امام کاظم علیه السلام را بپذیرند؛ منظور بنده از گروه گروه‌های مختلفی‌اند که ولایت حضرت امیر علیه السلام را قبول دارند امّا نتوانستند امام کاظم علیه السلام را قبول کنند و اسماعیلی شدند که الآن در هند بسیار‌اند، آقا خان محلاتی و همینطور خیلی از اشخاص دیگر از این دسته هستند. تعدادی از نویسندگان که میان ما خیلی اسم و رسم بزرگی دارند اسماعیلی بودند و حکومت اسماعیلیه از غرب، لیبی و الجزایر تا مراکش گسترده بود، بخاطر مال دنیا عدّه‌ای نتوانستند امام رضا علیه السلام را بپذیرند و منکر ولایت حضرت شدند.[12]

اینگونه نیست که این سیر پنهانی و به سوی باطن فقط در امام زمان} باشد بلکه از امیر المؤمنین علیه السلام شروع شده و تا زمان امام حسن عسکری علیه السلام آهسته آهسته جلو آمد، در نتیجه هرچه به سمت حقیقت ولایت امیر المؤمنین علیه السلام؛ یعنی به سوی تمامیت دوازده امام شیعیان و بزرگان ایشان؛ یعنی بزرگان زمان امیر المؤمنین علیه السلام، امام صادق علیه السلام، امام رضا علیه السلام، الآن و کسانی که به خدمت حضرت رسیده و همیشه در خدمت ایشان هستند[13] و گرفتاری‌ها، سختی‌ها و دشواری‌های شیعیان را در اطراف عالم برطرف می­کنند می­رویم پنهان‌تر و پیروان کمتری دارد.

شیعیان زمان غیبت را آنقدر عظیم شمرده‌اند که حتی شیعه گنه‌کاری مانند بنده و جنابعالی که ان شاء الله شیعه باشیم را اهل بیت علیهم السلام عظیم می­دانند؛ یعنی شیعه‌ای باشیم که نسبت به امام زمان} یقین داشته، استوار بوده و در شک، ریب و تردید نباشیم، حضرت فرمودند: شما که با نبود و ندیدن امام خود به او ایمان آورده‌اید از کسانی که بعد از ظهور در خیمه ایشان هستند ـ یعنی کسانی که در آنجا تصمیم می­گیرند ـ برتر هستید.[14] اگر وقت و فرصت بوده و خداوند به ما عمر و به برداران دینی حوصله دهد، ببینیم آن اشخاص چه کسانی هستند؟

یک شیعه گنه‌کار که اعتقاد محکمی دارد چقدر عظیم است، چون درست است که گنه‌کار بوده امّا به امری باطن، سرّ و غیبی رسیده که دیگرانی که در علم، عمل، دانش و عرفان مانند عمری‌ها ـ که چقدر در عرفان و علم دقیق هستند ـ به آن نرسیده‌اند و نمی­توانند غیبت و حکومت حضرت را قبول کرده و بپذیرند، پس این سیر هرچه به باطن، امام زمان، پیروان و شیعیان ایشان نزدیک‌تر می­شود پنهان‌تر خواهد شد زیرا در هر زمانی امام آن زمان میزان است؛ یعنی اگر من در این لحظه از امیر المؤمنین علیه السلام، رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم و امام صادق علیه السلام پیروی می­کنم تنها به این دلیل است که امام من که در محضر ایشان بوده و هوادار، مُتصِّرف و گرداننده من هستند این را فرموده‌اند و ایشان هر کجا لازم باشد آسان یا سخت می­کنند تا جایگاه خود را بفهمم و بدانم امام و ولی أمر دارم.

اطاعت و پیروی از امام هر زمان

اگر تأیید، امضاء و فرمان ایشان بر اینکه ما باید به فرمایشاتی که در طول تاریخ در کتاب‌ها، نهج البلاغه، کافی و... از رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم، امیر المؤمنین علیه السلام و دیگران آمده است عمل کنیم نبود؛ ما به آنها عمل نمی­کردیم! چون امام ما ایشان هستند، امیر المؤمنین علیه السلام امام‌اند و حرفی نیست امّا اینکه الآن من باید به فرمایشی که آن زمان امیر المؤمنین علیه السلام فرموده‌اند عمل کنم یا نه به امام زمان بستگی دارد، ایشان باید بگویند به فلان چیز عمل کن و به فلان چیز عمل نکن، درست است که تمام اهل بیت یک حقیقت و نور‌اند و در آن بحثی نیست امّا سخن در این است که آن شخصی که من مستقیماً با او در رابطه هستم و امر من را بر عهده دارند امام زمان هستند، اگر الآن یک مرتبه حاضر شوند و شما یقین کنید و ایشان کتابی بیاورند و بگویند از امروز به نهج البلاغه و کافی عمل نکنید بلکه به این کتابی که آورده­ام عمل کنید، شما چه چیزی را وظیفه خود می­دانید؟

اگر خدایی ناکرده در تو شک و تردیدی باشد همان چیزی است که گفتم، به باطن نرسیده و در ظواهر مانده­ای، یک مرتبه جنگ تو شروع شده و می­گویی این همه پدران، بزرگان، علماء و نویسندگان ما زحمت کشیده‌اند تا این سخنان را جمع کرده و هزاران شهید در طول تاریخ داده‌اند، حالا یک مرتبه آمده و می­گویی همه را جمع کن!

در روایات فرموده‌اند: حضرت که تشریف می­آورند و مقداری کشتار زیاد می­شود ـ امروزی‌ها از لفظ کشتار سازمان ملل و حقوق بشر درست کرده‌اند در حالی که خود از بالا هزاران هزار را نابود می­کنند امّا اگر شما یک نفر را حد بزنید واویلا است، این به مظلومیت حق مربوط است ـ مردم می­گویند: این پسر فاطمه زهرا نیست، اگر پسر فاطمه زهرا بود اینقدر آدم کشی نمی­کرد،[15] هنوز حضرت این کار را نکرده‌اند می­خواهند جلوی ایشان را بگیرند، آنها در زمان کشتار جلوی حضرت را گرفته و اینها هنوز هیچ چیزی نشده برای حضرت وظیفه مشخّص می­کنند که آن امامی که می­آید اگر طبق نظر ما به جای صد نفر، صد و یک نفر را کشت دیگر ما با او نیستیم.

همین امروزه کسانی هستند که این مطلب را نمی­پذیرند؛ یعنی امام خود را مقیّد می­کنند که خیلی عجیب است، خودشان برای امام خود وظیفه مشخّص می­کنند، آیا من باید برای ایشان مشخّص کنم که شما تا چند نفر می­توانی بکشی و بیش از این تعداد بکشی دیگر من با شما نیستم، این معنای پیروی از امامت است؟ الآن بعضی از ما هم این سخنان را به زبان می­آوریم، حدود بیست و پنج سال گذشته دوست داشتم نسبت به علامات ظهور، عظمت شیعیان، وظایف شیعیان و اقسام شیعیان زمان غیبت در روایات اهل بیت علیهم السلام غور کرده و آنها را تقسیم بندی کنم که مقداری از آن در دفترها هنوز هم باقی بوده و کهنه شده است.

شخصی بالای منبر گفت اینقدر (عجّل علی ظهورک) می­گویید حضرت که تشریف بیاورند اوضاع ما خراب است، خادم به او گفت: این سخنانی که می­گویی چیست؟ شب شد و خادم در خواب دید که حضرت تشریف آورده‌اند، به حضرت گفت: بفرمائید من در خدمت شما هستم، حضرت فرمودند: این خانه تو غصبی است ما حکم داوودی و به حقیقت حکم می­کنیم، حکم داوودی عجیب است و اهل بیت علیهم السلام ظاهر آن را در چند جا عملی کرده‌اند امّا هنگامی که حضرت تشریف بیاورند حقیقت و معنای حکم داوودی را متوجّه خواهیم شد.

خادم قبول کرد و خانه را تحویل داد، حضرت فرمودند: همسر تو خواهر رضاعی تو بوده و بر تو حرام است، گفت: چشم، او دو یا سه بچّه داشت و حضرت فرمودند: این بچّه‌ها زنا زاده‌اند و ما به حقیقت حکم می­کنیم آن زمانی که به ظاهر حکم می­کردیم گذشت «الْوَلَدُ لِلْفِرَاشِ‏ وَلِلْعَاهِرِ الْحَجَر»[16]، این بچّه‌ها زنا زاده‌اند و گردن آنها را بزن، خادم ریش خود را گرفت و گفت: تو اگر امام زمان} و پسر حضرت زهرا بودی من ریش خود را می­تراشم، ناگهان از خواب بیدار شد و دید ریش خود را در دست گرفته است. الآن بنده و جنابعالی هم همینطور هستیم.

امام زمان آخرین سرّ دنیا و پیامبر آخرین سرّ رجعت

مقصود بنده اینجا است که ما آهسته آهسته به سوی سرّ می­رویم، امام زمان} آخرین سرّ در دنیای ما هستند چون آخرین سرّ در رجعت رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم هستند، به همین دلیل تمام اهل دنیا ایشان را می­بینند و همچنین مؤمن به کف دست خود نگاه می­کند و حکم خود را می­فهمد زیرا در آنجا سرّ آشکار می­شود.[17] امیر المؤمنین علیه السلام فرمودند: «مَا مِنْ‏ عِلْمٍ‏ إِلَّا وَأَنَا أَفْتَحُهُ وَمَا مِنَ سِرٍّ إِلَّا وَالْقَائِمُ} يَخْتِمُه»[18]؛ هیچ علمی نیست مگر اینکه من آن را باز می­کنم که مقام ظاهر و آشکاری است و هیچ سرّی نیست مگر اینکه حضرت که تشریف می­آورند و آن را ختم می­کنند؛ یعنی سرّ دنیا را به آخر می­رسانند، به همین دلیل هنگامی که تشریف می­آورند پشت به خانه کعبه کرده و می­فرمایند: هرکس می­خواهد آدم، نوح، ابراهیم، موسی، عیسی، محمّد صلّی الله علیه و آله و سلّم، علی، حسن، حسین و ائمّه از اولاد حسین علیهم السلام را ببیند، من همه آنها هستم[19].

دقیق‌تر شدن معارف شیعه با نزدیکی به ظهور

هرچه به سمت ظهور امام نزدیک‌تر می­شویم اعتقادات و معارف شیعه به سمت باطن و دقیق‌تر بودن پیش می­رود، پس آن شخصی که امروزه بعد از گذشت هزار و صد و خورده‌ای سال معتقد به امام است و از خداوند ظهور حضرت را طلب کرده و صبح وشام برای ایشان دعا می­کند مانند کسی نیست که در هفتصد، هشتصد یا هزار سال پیش دعا می­کرد، در آن زمان شبهات و گرفتاری‌ها کمتر بود چون به زمان اهل بیت علیهم السلام نزدیک‌تر بود، سید بن طاووس می­گوید: ان شاء اللّه ظهور حضرت نزدیک است،[20] امّا هفتصد و خورده‌ای سال گذشته و هنوز خبری نیست.

قوی‌تر بودن معتقدین به سرّ و باطن از معتقدین در گذشته

آن شخصی که امروز معتقد به این سرّ، باطن و غیب باشد قوی‌تر از معتقدین گذشته خواهد بود، به همین دلیل رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم فرمودند: آنها برادران و شما اصحاب من هستید[21].

انسان اجمالاً بداند اگر می­خواهد نسبت به امام زمان} شناخت و معرفتی پیدا کند باید سیر را اینطور شروع کند، سیر را به سمت واضحی و روشنی شروع نکرده بلکه به سمت باطنی و پنهانی آغاز کند تا کوشش کرده، اهمیت داده و سعی کند مقداری خود را به سمت باطن معارف اهل بیت علیهم السلام ببرد، ناگهان نگوید این احساسات، سخنان و نتیجه گیری‌های ظاهری کافی است، اگر اعتقادات و معارف شما در این مرحله باشد شما آن روز زمین خواهی خورد!

به امام صادق علیه السلام عرض کردند: ما می­گوییم صیحه آسمانی هنگام طلوع خورشید از جانب آسمان اتفاق خواهد افتاد که ندای جبرئیل برای امام است، به ما می­گویند چگونه تشخیص خواهید داد که آن صیحه برای چه کسی است؟ ـ حدیث شریف را اجمالاً متذکّر می­شوم ـ حضرت فرمودند: کسانی که هنوز امام آنها نیامده و پشت پرده غیبت است و نسبت به او شناخت پیدا کرده و او را قبول دارند متوجه آن صیحه خواهند شد،[22] در این هنگام هر شخصی که بتواند بیشتر به سرّ، حقیقت و معارف باطنی امام زمان} پی ببرد آن روز قوی‌تر، ثابت‌تر و محکم‌تر خواهد بود و هر که امروز سست‌تر باشد آن روز سست‌تر خواهد بود، پس اجمالاً میزان حضرت به سمت باطن و پنهانی است در نتیجه هنگامی­ که وارد فرمایشات اهل بیت علیهم السلام می­شویم باید آنها را از یکدیگر جدا کنیم تا بدانیم با کدام یک از فرمایشات ائمه علیهم السلام و آیات قرآن وارد موضوع شناخت امام عصر} بشویم.

الحمد لله ربّ العالمین وصلّی الله علی محمّد وآله الطاهرین

دریافت فایل (MP3) (PDF)

---

[1]. مسند أحمد بن حنبل، ج25، ص404، ح16023: عَنْ رَبِيعَةَ بْنِ عِبَادٍ الدِّيلِيِّ، وَكَانَ جَاهِلِيّاً أَسْلَمَ، فَقَالَ: رَأَيْتُ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بَصَرَ عَيْنِي بِسُوقِ ذِي الْمَجَازِ، يَقُولُ: " يَا أَيُّهَا النَّاسُ قُولُوا: لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ، تُفْلِحُوا " وَيَدْخُلُ فِي فِجَاجِهَا وَالنَّاسُ مُتَقَصِّفُونَ عَلَيْهِ، فَمَا رَأَيْتُ أَحَداً يَقُولُ شَيْئاً، وَهُوَ لَا يَسْكُتُ، يَقُولُ: " أَيُّهَا النَّاسُ قُولُوا: لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ تُفْلِحُوا " إِلَّا أَنَّ وَرَاءَهُ رَجُلاً أَحْوَلَ وَضِيءَ الْوَجْهِ، ذَا غَدِيرَتَيْنِ يَقُولُ: إِنَّهُ صَابِئٌ، كَاذِبٌ، فَقُلْتُ: مَنْ هَذَا؟ قَالُوا: مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللهِ، وَهُوَ يَذْكُرُ النُّبُوَّةَ، قُلْتُ: مَنْ هَذَا الَّذِي يُكَذِّبُهُ؟ قَالُوا: عَمُّهُ أَبُو لَهَبٍ، قُلْتُ: إِنَّكَ كُنْتَ يَوْمَئِذٍ صَغِيراً، قَالَ: لَا وَاللهِ إِنِّي يَوْمَئِذٍ لَأَعْقِلُ.

التاريخ الكبير (للبخاري)، ج8، ص14، ح1977: أخبرنا مُنِيبُ بْنُ مُدْرِكٍ الْأَزْدِيُّ عَنِ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ قَالَ خَرَجْتُ فِي الْجَاهِلِيَّةِ فَإِذَا النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ لِلنَّاسِ قُولُوا لا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ تُفْلِحُوا، فَمِنْهُمْ مَنْ تَفَلَ فِي وَجْهِهِ وَمِنْهُمْ مَنْ حَثَا عَلَيْهِ التُّرَابَ وَمِنْهُمْ مَنْ سَبَّهُ حَتَّى انْتَصَفَ النَّهَارُ فَأَقْبَلَتْ جَارِيَةٌ بِعُسٍّ مِنْ مَاءٍ فَغَسَلَ وَجْهَهُ وَقَالَ لَهَا يَا بُنَيَّةُ لا تَحْزَنِي وَلا تَخْشِي عَلَى أَبِيكِ غَلَبَةً وَلا ذُلا، قُلْتُ مَنْ هَذِهِ؟ قَالُوا هَذِهِ زَيْنَبُ بِنْتُ رَسُول اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، وَهِيَ جَارِيَةٌ وَصِيفَةٌ.

[2]. دعائم الإسلام، ج1، ص260: وَعَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ أَنَّهُ قَالَ: فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ: وَالْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ‏ قَالَ قَوْمٌ يُتَأَلَّفُونَ عَلَى الْإِسْلَامِ مِنْ رُؤَسَاءِ القَبَائِلِ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم يُعْطِيهِمْ لِيَتَأَلَّفَهُمْ وَيَكُونُ ذَلِكَ فِي كُلِّ زَمَانٍ إِذَا احْتَاجَ إِلَى ذَلِكَ‏ الْإِمَامُ‏ فَعَلَهُ‏.

تاريخ اليعقوبي، ج2، ص67: وغزاة تَبُوكَ سَارَ رَسُولُ اَللَّهِ فِي جَمْعٍ كَثِيرٍ إِلَى تَبُوكَ مِنْ أَرْضِ الشَّأمِ يَطْلُبُ بِدَمِ جَعْفَرِ بْنِ أبي طالِبٍ وَوَجَّهَ إلى رُؤَسَاءِ القَبَائِلِ والعَشَائِرِ يَسْتَنْفِرُهُم وَيُرَغِّبُهُم في الْجِهَادِ وَحْضَ رَسُولِ اَللَّهِ أَهْلَ اَلْغِنَى عَلَى اَلنَّفَقَةِ فَأَنْفَقُوا نَفَقَاتٍ كَثِيرَةً وَقَوُوا الضُّعَفَاءَ وَقالَ رَسُولُ اَللَّهِ أَفْضَلُ اَلصَّدَقَةِ جَهْدُ اَلْمُقِلَّ.

[3]. الأعراف: 158 (قُلْ يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنِّي رَسُولُ اللَّهِ إِلَيْكُمْ جَمِيعاً الَّذِي لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ يُحْيِي وَيُمِيتُ فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ النَّبِيِّ الْأُمِّيِّ الَّذِي يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَكَلِمَاتِهِ وَاتَّبِعُوهُ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ).

الخصال، ج2، ص483، ح55: عَنْ سُفْيَانَ الثَّوْرِيِّ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ الصَّادِقِ عَنْ‏ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ علیه السلام قَالَ:... ثُمَّ قَالَ عَزَّ وَجَلَّ لَهُ: يَا مُحَمَّدُ اذْهَبْ‏ إِلَى النَّاسِ فَقُلْ لَهُمْ قُولُوا لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّه‏، الخبر.

بحار الأنوار، ج43، ص74: عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: خَرَجَ أَعْرَابِيٌّ مِنْ بَنِي سُلَيْمٍ يَتَبَدَّى فِي الْبَرِّيَّة... قَالَ فَأَكَلَ النَّبِيُّ صلّی الله علیه و آله و سلّم وَعَلِيٌّ وَفَاطِمَةُ وَالْحَسَنُ وَالْحُسَيْنُ وَخَرَجَ النَّبِيُّ صلّی الله علیه و آله و سلّم وَتَزَوَّدَ الْأَعْرَابِيُ‏ وَاسْتَوَى عَلَى رَاحِلَتِهِ وَأَتَى بَنِي سُلَيْمٍ وَهُمْ يَوْمَئِذٍ أَرْبَعَةُ آلَافِ رَجُلٍ فَلَمَّا أَنْ وَقَفَ فِي وَسْطِهِمْ نَادَاهُمْ بِعُلُوِّ صَوْتِهِ قُولُوا لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ قَالَ فَلَمَّا سَمِعُوا مِنْهُ هَذِهِ الْمَقَالَةَ أَسْرَعُوا إِلَى سُيُوفِهِمْ فَجَرَّدُوهَا ثُمَّ قَالُوا لَهُ لَقَدْ صَبَوْتَ إِلَى دِينِ مُحَمَّدٍ السَّاحِرِ الْكَذَّابِ فَقَالَ لَهُمْ مَا هُوَ بِسَاحِرٍ وَلَا كَذَّابٍ ثُمَّ قَالَ يَا مَعْشَرَ بَنِي سُلَيْمٍ إِنَّ إِلَهَ مُحَمَّدٍ صلّی الله علیه و آله و سلّم خَيْرُ إِلَهٍ وَإِنَّ مُحَمَّداً صلّی الله علیه و آله و سلّم خَيْرُ نَبِيٍّ أَتَيْتُهُ جَائِعاً فَأَطْعَمَنِي وَعَارِياً فَكَسَانِي وَرَاجِلاً فَحَمَلَنِي، الخبر.

الكافي، ج8، ص182، ح205: عَنْ أَبِي عُبَيْدَةَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ علیه السلام قَالَ: قَامَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم عَلَى الصَّفَا فَقَالَ يَا بَنِي هَاشِمٍ يَا بَنِي عَبْدِ الْمُطَّلِبِ إِنِّي رَسُولُ اللَّهِ إِلَيْكُمْ وَإِنِّي شَفِيقٌ‏ عَلَيْكُمْ‏ وَإِنَّ لِي عَمَلِي وَلِكُلِّ رَجُلٍ مِنْكُمْ عَمَلَهُ لَا تَقُولُوا إِنَّ مُحَمَّداً مِنَّا وَسَنَدْخُلُ مَدْخَلَهُ فَلَا وَاللَّهِ مَا أَوْلِيَائِي مِنْكُمْ وَلَا مِنْ غَيْرِكُمْ يَا بَنِي عَبْدِ الْمُطَّلِبِ إِلَّا الْمُتَّقُونَ أَلَا فَلَا أَعْرِفُكُمْ‏ يَوْمَ الْقِيَامَةِ تَأْتُونَ تَحْمِلُونَ الدُّنْيَا عَلَى ظُهُورِكُمْ وَيَأْتُونَ النَّاسُ يَحْمِلُونَ الْآخِرَةَ أَلَا إِنِّي قَدْ أَعْذَرْتُ إِلَيْكُمْ‏ فِيمَا بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ وَفِيمَا بَيْنِي وَبَيْنَ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ فِيكُمْ.

[4]. الأمالي (للطوسي)، ص380، ح817: عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ: لَأُعْطِيَنَّ الرَّايَةَ غَداً رَجُلاً يُحِبُّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ، وَيُحِبُّهُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ، لَا يَرْجِعُ حَتَّى يَفْتَحَ اللَّهُ عَلَيْهِ. قَالَ عُمَرُ: مَا أَحْبَبْتُ‏ الْإِمَارَةَ قَبْلَ‏ يَوْمَئِذٍ، فَدَعَا عَلِيّاً علیه السلام فَبَعَثَهُ، فَقَالَ: اذْهَبْ. فَقَاتِلْ: حَتَّى يَفْتَحَ اللَّهُ (عَزَّ وَجَلَّ) عَلَيْكَ، وَلَا تَلْتَفِتْ، فَمَشَى سَاعَةً- أَوْ قَالَ: قَلِيلاً- ثُمَّ وَقَفَ وَلَمْ يَلْتَفِتْ، فَقَالَ: يَا رَسُولَ اللَّهِ، عَلَى مَا أُقَاتِلُ النَّاسَ... .

صحيح مسلم، ج4، ص1871، ح33: عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ يَوْمَ خَيْبَرَ: «لَأُعْطِيَنَّ هَذِهِ الرَّايَةَ رَجُلاً يُحِبُّ اللهَ وَرَسُولَهُ، يَفْتَحُ اللهُ عَلَى يَدَيْهِ» قَالَ عُمَرُ بْنُ الْخَطَّابِ: مَا أَحْبَبْتُ الْإِمَارَةَ إِلَّا يَوْمَئِذٍ، قَالَ فَتَسَاوَرْتُ لَهَا رَجَاءَ أَنْ أُدْعَى لَهَا، قَالَ فَدَعَا رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ، فَأَعْطَاهُ إِيَّاهَا، وَقَالَ: «امْشِ، وَلَا تَلْتَفِتْ، حَتَّى يَفْتَحَ اللهُ عَلَيْكَ» قَالَ فَسَارَ عَلِيٌّ شَيْئاً ثُمَّ وَقَفَ وَلَمْ يَلْتَفِتْ، فَصَرَخَ: يَا رَسُولَ اللهِ عَلَى مَاذَا أُقَاتِلُ النَّاسَ؟ قَالَ: «قَاتِلْهُمْ حَتَّى يَشْهَدُوا أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ وَأَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللهِ، فَإِذَا فَعَلُوا ذَلِكَ فَقَدْ مَنَعُوا مِنْكَ دِمَاءَهُمْ وَأَمْوَالَهُمْ، إِلَّا بِحَقِّهَا وَحِسَابُهُمْ عَلَى اللهِ».

مسند أحمد بن حنبل، ج36، ص570، ح22234: عَنْ أَبِي أُمَامَةَ قَالَ: إِنِّي لَتَحْتَ رَاحِلَةِ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَوْمَ الْفَتْحِ، فَقَالَ قَوْلاً حَسَناً جَمِيلاً وَكَانَ فِيمَا قَالَ: " مَنْ أَسْلَمَ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابَيْنِ فَلَهُ أَجْرُهُ مَرَّتَيْنِ، وَلَهُ مَا لَنَا وَعَلَيْهِ مَا عَلَيْنَا، وَمَنْ أَسْلَمَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ فَلَهُ أَجْرُهُ وَلَهُ مَا لَنَا وَعَلَيْهِ مَا عَلَيْنَا.

[5]. الأمالي (للصدوق)، ص32، ح3: عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم‏: وَلَايَةُ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ وَلَايَةُ اللَّهِ وَحُبُّهُ‏ عِبَادَةُ اللَّهِ‏ وَاتِّبَاعُهُ فَرِيضَةُ اللَّهِ وَأَوْلِيَاؤُهُ أَوْلِيَاءُ اللَّهِ وَأَعْدَاؤُهُ أَعْدَاءُ اللَّهِ وَحَرْبُهُ حَرْبُ اللَّهِ وَسِلْمُهُ سِلْمُ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ.

الأمالي (للصدوق)،ص235، ح9: حَدَّثَنِي عَلِيُّ بْنُ بِلَالٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى الرِّضَا عَنْ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ علیه السلام عَنِ النَّبِيِّ صلّی الله علیه و آله و سلّم عَنْ جَبْرَئِيلَ عَنْ مِيكَائِيلَ عَنْ إِسْرَافِيلَ عَنِ اللَّوْحِ عَنِ الْقَلَمِ قَالَ يَقُولُ اللَّهُ تَبَارَكَ وَتَعَالَى‏ وَلَايَةُ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ حِصْنِي فَمَنْ دَخَلَ‏ حِصْنِي‏ أَمِنَ‏ نَارِي‏.

الأمالي (للصدوق)، ص657، ح7: عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم: قَالَ اللَّهُ جَلَّ جَلَالُهُ:‏ لَوِ اجْتَمَعَ‏ النَّاسُ‏ كُلُّهُمْ‏ عَلَى وَلَايَةِ عَلِيٍّ علیه السلام مَا خَلَقْتُ النَّارَ.

الأمالي (للصدوق)، ص284، ح19: عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ كَثِيرٍ عَنْ أَبِيهِ عَنِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ علیهم السلام قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم ذَاتَ يَوْمٍ لِأَصْحَابِهِ مَعَاشِرَ أَصْحَابِي إِنَّ اللَّهَ جَلَّ جَلَالُهُ يَأْمُرُكُمْ بِوَلَايَةِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ علیه السلام وَالِاقْتِدَاءِ بِهِ فَهُوَ وَلِيُّكُمْ وَإِمَامُكُمْ مِنْ بَعْدِي لَا تُخَالِفُوهُ فَتَكْفُرُوا وَلَا تُفَارِقُوهُ فَتَضِلُّوا إِنَّ اللَّهَ جَلَّ جَلَالُهُ جَعَلَ عَلِيّاً عَلَماً بَيْنَ‏ الْإِيمَانِ‏ وَالنِّفَاقِ‏ فَمَنْ أَحَبَّهُ كَانَ مُؤْمِناً وَمَنْ‏ أَبْغَضَهُ كَانَ مُنَافِقاً إِنَّ اللَّهَ جَلَّ جَلَالُهُ جَعَلَ عَلِيّاً وَصِيِّي وَمَنَارَ الْهُدَى بَعْدِي فَهُوَ مَوْضِعُ سِرِّي وَعَيْبَةُ عِلْمِي وَخَلِيفَتِي فِي أَهْلِي إِلَى اللَّهِ أَشْكُو ظَالِمِيهِ مِنْ أُمَّتِي.

الأمالي (للصدوق)، ص332، ح13: عَنْ أَبِي سَعِيدٍ عَقِيصَا عَنْ سَيِّدِ الشُّهَدَاءِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَنْ سَيِّدِ الْأَوْصِيَاءِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ علیه السلام قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم: ‏ يَا عَلِيُّ أَنْتَ أَخِي وَأَنَا أَخُوكَ أَنَا الْمُصْطَفَى لِلنُّبُوَّةِ وَأَنْتَ الْمُجْتَبَى لِلْإِمَامَةِ وَأَنَا صَاحِبُ التَّنْزِيلِ وَأَنْتَ صَاحِبُ التَّأْوِيلِ وَأَنَا وَأَنْتَ أَبَوَا هَذِهِ الْأُمَّةِ يَا عَلِيُّ أَنْتَ وَصِيِّي وَخَلِيفَتِي وَوَزِيرِي وَوَارِثِي وَأَبُو وُلْدِي شِيعَتُكَ شِيعَتِي وَأَنْصَارُكَ‏ أَنْصَارِي‏ وَأَوْلِيَاؤُكَ أَوْلِيَائِي وَأَعْدَاؤُكَ أَعْدَائِي يَا عَلِيُّ أَنْتَ صَاحِبِي عَلَى الْحَوْضِ غَداً وَأَنْتَ صَاحِبِي فِي الْمَقَامِ الْمَحْمُودِ وَأَنْتَ صَاحِبُ لِوَائِي فِي الْآخِرَةِ كَمَا أَنْتَ صَاحِبُ لِوَائِي فِي الدُّنْيَا لَقَدْ سَعِدَ مَنْ تَوَلَّاكَ وَشَقِيَ مَنْ عَادَاكَ وَإِنَّ الْمَلَائِكَةَ لَتَقَرَّبُ إِلَى اللَّهِ تَقَدَّسَ ذِكْرُهُ بِمَحَبَّتِكَ وَوَلَايَتِكَ وَاللَّهِ إِنَّ أَهْلَ مَوَدَّتِكَ فِي السَّمَاءِ لَأَكْثَرُ مِنْهُمْ فِي الْأَرْضِ يَا عَلِيُّ أَنْتَ أَمِينُ أُمَّتِي وَحُجَّةُ اللَّهِ عَلَيْهَا بَعْدِي قَوْلُكَ قَوْلِي وَأَمْرُكَ أَمْرِي وَطَاعَتُكَ طَاعَتِي وَزَجْرُكَ زَجْرِي وَنَهْيُكَ نَهْيِي وَمَعْصِيَتُكَ مَعْصِيَتِي وَحِزْبُكَ حِزْبِي وَحِزْبِي حِزْبُ اللَّهِ وَمَنْ يَتَوَلَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا فَإِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْغالِبُون‏.

الأمالي للصدوق، ص494، ح13: عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْفَيْضِ بْنِ الْمُخْتَارِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ الْبَاقِرِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ علیهم السلام قَالَ: خَرَجَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم ذَاتَ يَوْمٍ وَهُوَ رَاكِبٌ وَخَرَجَ عَلِيٌّ علیه السلام وَهُوَ يَمْشِي فَقَالَ لَهُ يَا أَبَا الْحَسَنِ إِمَّا أَنْ تَرْكَبَ وَإِمَّا أَنْ تَنْصَرِفَ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ أَمَرَنِي أَنْ تَرْكَبَ إِذَا رَكِبْتُ وَتَمْشِيَ إِذَا مَشَيْتُ وَتَجْلِسَ‏ إِذَا جَلَسْتُ‏ إِلَّا أَنْ يَكُونَ حَدٌّ مِنْ حُدُودِ اللَّهِ لَا بُدَّ لَكَ مِنَ الْقِيَامِ وَالْقُعُودِ فِيهِ وَمَا أَكْرَمَنِيَ اللَّهُ بِكَرَامَةٍ إِلَّا وَقَدْ أَكْرَمَكَ بِمِثْلِهَا وَخَصَّنِي بِالنُّبُوَّةِ وَالرِّسَالَةِ وَجَعَلَكَ وَلِيِّي فِي ذَلِكَ تَقُومُ فِي حُدُودِهِ وَفِي صَعْبِ أُمُورِهِ وَالَّذِي بَعَثَ مُحَمَّداً بِالْحَقِّ نَبِيّاً مَا آمَنَ بِي مَنْ أَنْكَرَكَ وَلَا أَقَرَّ بِي مَنْ جَحَدَكَ وَلَا آمَنَ بِاللَّهِ مَنْ كَفَرَ بِكَ وَإِنَّ فَضْلَكَ لَمِنْ فَضْلِي وَإِنَّ فَضْلِي لَكَ لَفَضْلُ اللَّهِ وَهُوَ قَوْلُ رَبِّي عَزَّ وَجَلَ‏ قُلْ بِفَضْلِ اللَّهِ وَبِرَحْمَتِهِ فَبِذلِكَ فَلْيَفْرَحُوا هُوَ خَيْرٌ مِمَّا يَجْمَعُونَ‏ فَفَضْلُ اللَّهِ نُبُوَّةُ نَبِيِّكُمْ وَرَحْمَتُهُ وَلَايَةُ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ فَبِذَلِكَ قَالَ بِالنُّبُوَّةِ وَالْوَلَايَةِ فَلْيَفْرَحُوا يَعْنِي الشِّيعَةَ هُوَ خَيْرٌ مِمَّا يَجْمَعُونَ‏ يَعْنِي مُخَالِفِيهِمْ مِنَ الْأَهْلِ وَالْمَالِ وَالْوَلَدِ فِي دَارِ الدُّنْيَا وَاللَّهِ يَا عَلِيُّ مَا خُلِقْتَ إِلَّا لِيُعْبَدَ [لتعبد] [بِكَ‏] رَبُّكَ وَلِيُعْرَفَ بِكَ مَعَالِمُ الدِّينِ وَيُصْلَحَ بِكَ دَارِسُ السَّبِيلِ وَلَقَدْ ضَلَّ مَنْ ضَلَّ عَنْكَ وَلَنْ يُهْدَى إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ مَنْ لَمْ يَهْتَدِ إِلَيْكَ وَإِلَى وَلَايَتِكَ وَهُوَ قَوْلُ رَبِّي عَزَّ وَجَلَّ: وَإِنِّي لَغَفَّارٌ لِمَنْ تابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ صالِحاً ثُمَّ اهْتَدى‏ يَعْنِي إِلَى وَلَايَتِكَ وَلَقَدْ أَمَرَنِي رَبِّي تَبَارَكَ وَتَعَالَى أَنْ أَفْتَرِضَ مِنْ حَقِّكَ مَا أَفْتَرِضُهُ مِنْ حَقِّي وَإِنَّ حَقَّكَ لَمَفْرُوضٌ عَلَى مَنْ آمَنَ وَلَوْلَاكَ لَمْ يُعْرَفْ حِزْبُ اللَّهِ وَبِكَ يُعْرَفُ عَدُوُّ اللَّهِ وَمَنْ لَمْ يَلْقَهُ بِوَلَايَتِكَ لَمْ يَلْقَهُ بِشَيْ‏ءٍ وَلَقَدْ أَنْزَلَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ إِلَيَّ: يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ‏ يَعْنِي فِي وَلَايَتِكَ يَا عَلِيُ‏ وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ‏ وَلَوْ لَمْ أُبَلِّغْ مَا أُمِرْتُ بِهِ مِنْ وَلَايَتِكَ لَحَبِطَ عَمَلِي وَمَنْ لَقِيَ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ بِغَيْرِ وَلَايَتِكَ‏ فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُ‏ وَعْدٌ يُنْجَزُ لِي وَمَا أَقُولُ إِلَّا قَوْلَ رَبِّي تَبَارَكَ وَتَعَالَى وَإِنَّ الَّذِي أَقُولُ لَمِنَ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ أَنْزَلَهُ فِيكَ.

[6]. الكافي، ج‏1، ص290، ح6: عَنْ أَبِي الْجَارُودِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ علیه السلام قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ علیه السلام يَقُولُ:‏ فَرَضَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ عَلَى الْعِبَادِ خَمْساً أَخَذُوا أَرْبَعاً وَتَرَكُوا وَاحِداً قُلْتُ أَ تُسَمِّيهِنَّ لِي جُعِلْتُ فِدَاكَ فَقَالَ الصَّلَاةُ وَكَانَ النَّاسُ لَا يَدْرُونَ كَيْفَ يُصَلُّونَ فَنَزَلَ جَبْرَئِيلُ علیه السلام فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ أَخْبِرْهُمْ بِمَوَاقِيتِ صَلَاتِهِمْ ثُمَّ نَزَلَتِ الزَّكَاةُ فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ أَخْبِرْهُمْ مِنْ زَكَاتِهِمْ مَا أَخْبَرْتَهُمْ مِنْ صَلَاتِهِمْ ثُمَّ نَزَلَ الصَّوْمُ فَكَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم إِذَا كَانَ يَوْمُ عَاشُورَاءَ بَعَثَ إِلَى مَا حَوْلَهُ مِنَ الْقُرَى فَصَامُوا ذَلِكَ الْيَوْمَ فَنَزَلَ شَهْرُ رَمَضَانَ بَيْنَ شَعْبَانَ وَشَوَّالٍ ثُمَّ نَزَلَ الْحَجُّ فَنَزَلَ جَبْرَئِيلُ علیه السلام فَقَالَ أَخْبِرْهُمْ مِنْ حَجِّهِمْ مَا أَخْبَرْتَهُمْ مِنْ صَلَاتِهِمْ وَزَكَاتِهِمْ وَصَوْمِهِمْ ثُمَّ نَزَلَتِ الْوَلَايَةُ وَإِنَّمَا أَتَاهُ ذَلِكَ فِي يَوْمِ الْجُمُعَةِ بِعَرَفَةَ أَنْزَلَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ: الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي‏ وَكَانَ كَمَالُ الدِّينِ بِوَلَايَةِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ علیه السلام فَقَالَ عِنْدَ ذَلِكَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم: أُمَّتِي حَدِيثُو عَهْدٍ بِالْجَاهِلِيَّةِ وَمَتَى أَخْبَرْتُهُمْ بِهَذَا فِي ابْنِ عَمِّي‏ يَقُولُ‏ قَائِلٌ‏ وَيَقُولُ قَائِلٌ فَقُلْتُ فِي نَفْسِي مِنْ غَيْرِ أَنْ يَنْطِقَ بِهِ لِسَانِي فَأَتَتْنِي عَزِيمَةٌ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ بَتْلَةً أَوْعَدَنِي إِنْ لَمْ أُبَلِّغْ أَنْ يُعَذِّبَنِي فَنَزَلَتْ‏ يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَاللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكافِرِينَ‏ فَأَخَذَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم بِيَدِ عَلِيٍّ علیه السلام فَقَالَ أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّهُ لَمْ يَكُنْ نَبِيٌّ مِنَ الْأَنْبِيَاءِ مِمَّنْ كَانَ قَبْلِي إِلَّا وَقَدْ عَمَّرَهُ اللَّهُ ثُمَّ دَعَاهُ فَأَجَابَهُ فَأَوْشَكَ أَنْ أُدْعَى فَأُجِيبَ وَأَنَا مَسْئُولٌ وَأَنْتُمْ مَسْئُولُونَ فَمَا ذَا أَنْتُمْ قَائِلُونَ فَقَالُوا نَشْهَدُ أَنَّكَ قَدْ بَلَّغْتَ وَنَصَحْتَ وَأَدَّيْتَ مَا عَلَيْكَ فَجَزَاكَ اللَّهُ أَفْضَلَ جَزَاءِ الْمُرْسَلِينَ فَقَالَ اللَّهُمَّ اشْهَدْ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ ثُمَّ قَالَ يَا مَعْشَرَ الْمُسْلِمِينَ هَذَا وَلِيُّكُمْ مِنْ بَعْدِي فَلْيُبَلِّغِ الشَّاهِدُ مِنْكُمُ الْغَائِبَ، الخبر.

[7]. الشعراء: 214.

[8]. تاريخ الطبري، ج2، ص319: عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ، عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ، قَالَ: لَمَّا نَزَلَتْ هَذِهِ الآيَة عَلَى رَسُول اللَّه صلّی الله علیه و آله و سلّم: «وَأَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِينَ»، دعانى رسول الله صلّی الله علیه و آله و سلّم فَقَالَ لِي: يَا عَلِيُّ، إِنَّ اللَّهَ أَمَرَنِي أَنْ أُنْذِرَ عَشِيرَتِي الأَقْرَبِينَ، فَضِقْتُ بِذَلِكَ ذَرْعاً، وَعَرَفْتُ أَنِّي مَتَى أُبَادِيهِمْ بِهَذَا الأَمْرِ أَرَى مِنْهُمْ مَا أَكْرَهُ، فَصَمَتُّ عَلَيهِ حَتَّى جَاءَنَي جَبرَئيل فَقَالَ: يَا مُحَمَّدُ، إِنَّكَ إِلا تَفْعَلْ مَا تُؤْمَرُ بِهِ يُعَذِّبْكَ رَبُّكَ، فَاصْنَعْ لَنَا صَاعاً مِن طَعَامٍ، وَاجعَل عَلَيهِ رَحلُ شَاةٍ، وَامْلأْ لَنَا عُسّاً مِنْ لَبَنٍ، ثُمَّ اجْمَعْ لِي بَنِي عَبْدِ الْمُطَّلِبِ حَتَّى أُكَلِّمَهُمْ، وَأُبَلِّغَهُمْ مَا أُمِرْتُ بِهِ، فَفَعَلْتُ مَا أَمَرَنِي بِهِ ثُمَّ دَعَوْتُهُمْ لَهُ، وَهُمْ يَوْمَئِذٍ أَرْبَعُونَ رَجُلا، يَزِيدُونَ رَجُلا أَوْ يَنْقُصُونَهُ، فِيهِمْ أَعْمَامُهُ: أَبُو طَالِبٍ وَحَمْزَةُ وَالْعَبَّاسُ وَأَبُو لَهَبٍ، فَلَمَّا اجْتَمَعُوا إِلَيْهِ دَعَانِي بِالطَّعَامِ الَّذِي صَنَعْتُ لَهُمْ، فَجِئْتُ بِهِ، فَلَمَّا وَضَعْتُهُ تَنَاوَلَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم حِذْيَةً مِنَ اللَّحْمِ، فَشَقَّهَا بِأَسْنَانِهِ، ثُمَّ أَلْقَاهَا فِي نَوَاحِي الصَّحْفَةِ ثُمَّ قَالَ: خُذُوا بِسْمِ اللَّهِ، فَأَكَلَ الْقَوْمُ حَتَّى مَا لَهُمْ بِشَيْءٍ حَاجَةٌ وَمَا أَرَى إِلا مَوْضِعَ أَيْدِيهِمْ، وَايْمُ اللَّهِ الَّذِي نَفْسُ عَلِيٍّ بِيَدِهِ، وَإِنْ كَانَ الرَّجُلُ الْوَاحِدُ مِنْهُمْ لَيَأْكُلُ مَا قَدَّمْتُ لِجَمِيعِهِمْ ثُمَّ قَالَ: اسْقِ الْقَوْمَ، فَجِئْتُهُمْ بِذَلِكَ الْعُسِّ، فَشَرِبُوا مِنْهُ حَتَّى رُوُوا مِنْهُ جَمِيعاً، وَايْمُ اللَّهِ إِنْ كَانَ الرَّجُلُ الْوَاحِدُ مِنْهُمْ لَيَشْرَبُ مثله، فَلَمَّا أَرَادَ رَسُول اللَّه صلّی الله علیه و آله و سلّم أَنْ يُكَلِّمَهُمْ بَدَرَهُ أَبُو لَهَبٍ إِلَى الْكَلامِ، فقال: لهدما سَحَرَكُمْ صَاحِبُكُمْ! فَتَفَرَّقَ الْقَوْمُ وَلَمْ يُكَلِّمْهُمْ رَسُولُ الله صلّی الله علیه و آله و سلّم، فَقَالَ: الْغَدَ يَا عَلِيُّ، إِنَّ هَذَا الرَّجُلَ سَبَقَنِي إِلَى مَا قَدْ سَمِعْتَ مِنَ الْقَوْلِ، فَتَفَرَّقَ الْقَوْمُ قَبْلَ أَنْ أُكَلِّمَهُمْ، فَعُدَّ لَنَا مِنَ الطَّعَامِ بِمِثْلِ مَا صَنَعْتَ، ثُمَّ اجْمَعْهُمْ إِلَيَّ. قَالَ: فَفَعَلْتُ، ثُمَّ جَمَعْتُهُمْ ثُمَّ دَعَانِي بِالطَّعَامِ فَقَرَّبْتُهُ لَهُمْ، فَفَعَلَ كَمَا فَعَلَ بِالأَمْسِ، فَأَكَلُوا حَتَّى مَا لَهُمْ بِشَيْءٍ حَاجَةٌ ثُمَّ قَالَ: اسْقِهِمْ، فَجِئْتُهُمْ بِذَلِكَ الْعُسِّ، فَشَرِبُوا حَتَّى رُوُوا مِنْهُ جَمِيعاً، ثُمَّ تَكَلَّمَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم، فَقَالَ: يَا بَنِي عَبْدِ الْمُطَّلِبِ، إِنِّي وَاللَّهِ مَا أَعْلَمُ شَابّاً فِي الْعَرَبِ جَاءَ قَوْمَهُ بِأَفْضَلَ مِمَّا قَدْ جِئْتُكُمْ بِهِ، إِنِّي قَدْ جِئْتُكُمْ بِخَيْرِ الدُّنْيَا وَالآخِرَةِ، وَقَدْ أَمَرَنِي اللَّهُ تَعَالَى أَنْ أَدْعُوَكُمْ إِلَيْهِ، فَأَيُّكُمْ يُؤَازِرُنِي عَلَى هَذَا الأَمْرِ عَلَى أَنْ يَكُونَ أَخِي وَوَصِيِّي وَخَلِيفَتِي فِيكُمْ؟ قَالَ: فَأَحْجَمَ الْقَوْمُ عَنْهَا جَمِيعاً، وَقُلْتُ: وَإِنِّي لأَحْدَثُهُمْ سِنّاً، وَأَرْمَصُهُمْ عَيْناً، وَأَعْظَمُهُمْ بَطْناً، وَأَحْمَشُهُمْ سَاقاً، أَنَا يَا نَبِيَّ اللَّهِ، أَكُونُ وَزِيرَكَ عَلَيْهِ فَأَخَذَ بِرَقَبَتِي، ثُمَّ قَالَ: إِنَّ هَذَا أَخِي وَوَصِيِّي وَخَلِيفَتِي فِيكُمْ، فَاسْمَعُوا لَهُ وَأَطِيعُوا، قَالَ: فَقَامَ الْقَوْمُ يَضْحَكُونَ، وَيَقُولُونَ لأَبِي طَالِبٍ: قَدْ أَمَرَكَ أَنْ تَسْمَعَ لابْنِكَ وَتُطِيعَ.

الإرشاد، ج1، ص49: و ذلك في حديث الدار الذي أجمع على صحّته نقاد الآثار: حِينَ جَمَعَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم بَنِي عَبْدِ الْمُطَّلِبِ فِي دَارِ أَبِي طَالِبٍ وَهُمْ أَرْبَعُونَ رَجُلاً يَوْمَئِذٍ يَزِيدُونَ رَجُلاً أَوْ يَنْقُصُونَ رَجُلاً فِيمَا ذَكَرَهُ الرُّوَاةُ وَأَمَرَ أَنْ يُصْنَعَ لَهُمْ فَخِذُ شَاةٍ مَعَ مُدٍّ مِنَ الْبُرِّ وَيُعَدَّ لَهُمْ صَاعٌ مِنَ اللَّبَنِ وَقَدْ كَانَ الرَّجُلُ مِنْهُمْ مَعْرُوفاً بِأَكْلِ‏ الْجَذَعَةِ فِي مَقَامٍ‏ وَاحِدٍ وَيَشْرَبُ الْفَرَقَ مِنَ الشَّرَابِ فِي ذَلِكَ الْمَقَامِ وَأَرَادَ علیه السلام بِإِعْدَادِ قَلِيلِ الطَّعَامِ وَالشَّرَابِ لِجَمَاعَتِهِمْ إِظْهَارَ الْآيَةِ لَهُمْ فِي شِبَعِهِمْ وَرِيِّهِمْ مِمَّا كَانَ لَا يُشْبِعُ الْوَاحِدَ مِنْهُمْ وَلَا يُرْوِيهِ ثُمَّ أَمَرَ بِتَقْدِيمِهِ لَهُمْ فَأَكَلَتِ الْجَمَاعَةُ كُلُّهَا مِنْ ذَلِكَ الْيَسِيرِ حَتَّى تَمَلَّئُوا مِنْهُ وَلَمْ يَبِنْ مَا أَكَلُوهُ مِنْهُ وَشَرِبُوهُ فِيهِ فَبَهَرَهُمْ بِذَلِكَ وَبَيَّنَ لَهُمْ آيَةَ نُبُوَّتِهِ وَعَلَامَةَ صِدْقِهِ بِبُرْهَانِ اللَّهِ تَعَالَى فِيهِ ثُمَّ قَالَ لَهُمْ بَعْدَ أَنْ شَبِعُوا مِنَ الطَّعَامِ وَرَوُوا مِنَ الشَّرَابِ يَا بَنِي عَبْدِ الْمُطَّلِبِ إِنَّ اللَّهَ بَعَثَنِي إِلَى الْخَلْقِ كَافَّةً وَبَعَثَنِي إِلَيْكُمْ خَاصَّةً فَقَالَ عَزَّ وَجَلَ‏ وَأَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِينَ وَأَنَا أَدْعُوكُمْ إِلَى كَلِمَتَيْنِ خَفِيفَتَيْنِ عَلَى اللِّسَانِ ثَقِيلَتَيْنِ فِي الْمِيزَانِ تَمْلِكُونَ بِهِمَا الْعَرَبَ وَالْعَجَمَ وَتَنْقَادُ لَكُمْ بِهِمَا الْأُمَمُ وَتَدْخُلُونَ بِهِمَا الْجَنَّةَ وَتَنْجُونَ بِهِمَا مِنَ النَّارِ شَهَادَةِ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَأَنِّي رَسُولُ اللَّهِ فَمَنْ يُجِبْنِي إِلَى هَذَا الْأَمْرِ وَيُؤَازِرْنِي عَلَيْهِ وَعَلَى الْقِيَامِ بِهِ يَكُنْ أَخِي وَوَصِيِّي وَوَزِيرِي وَوَارِثِي وَخَلِيفَتِي مِنْ بَعْدِي فَلَمْ يُجِبْ أَحَدٌ مِنْهُمْ فَقَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ علیه السلام فَقُمْتُ بَيْنَ يَدَيْهِ مِنْ بَيْنِهِمْ وَأَنَا إِذْ ذَاكَ أَصْغَرُهُمْ سِنّاً وَأَحْمَشُهُمْ سَاقاً وَأَرْمَصُهُمْ‏ عَيْناً فَقُلْتُ أَنَا يَا رَسُولَ اللَّهِ أُؤَازِرُكَ عَلَى هَذَا الْأَمْرِ فَقَالَ اجْلِسْ ثُمَّ أَعَادَ الْقَوْلَ عَلَى الْقَوْمِ ثَانِيَةً فَأَصْمَتُوا وَقُمْتُ فَقُلْتُ مِثْلَ مَقَالَتِيَ الْأُولَى فَقَالَ اجْلِسْ ثُمَّ أَعَادَ عَلَى الْقَوْمِ مَقَالَتَهُ ثَالِثَةً فَلَمْ يَنْطِقْ أَحَدٌ مِنْهُمْ بِحَرْفٍ فَقُلْتُ أَنَا أُؤَازِرُكَ يَا رَسُولَ اللَّهِ عَلَى هَذَا الْأَمْرِ فَقَالَ اجْلِسْ فَأَنْتَ أَخِي وَوَصِيِّي وَوَزِيرِي وَوَارِثِي وَخَلِيفَتِي مِنْ بَعْدِي فَنَهَضَ الْقَوْمُ وَهُمْ يَقُولُونَ لِأَبِي طَالِبٍ يَا أَبَا طَالِبٍ لِيَهْنِكَ‏ الْيَوْمَ إِنْ دَخَلْتَ فِي دِينِ ابْنِ أَخِيكَ فَقَدْ جَعَلَ ابْنَكَ أَمِيراً عَلَيْكَ‏.

[9]. المائدة: 67.

[10]. هود: 25 ـ 28 (وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحاً إِلَى قَوْمِهِ إِنِّي لَكُمْ نَذِيرٌ مُبِينٌ * أَنْ لَا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ أَلِيمٍ * فَقَالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ قَوْمِهِ مَا نَرَاكَ إِلَّا بَشَراً مِثْلَنَا وَمَا نَرَاكَ اتَّبَعَكَ إِلَّا الَّذِينَ هُمْ أَرَاذِلُنَا بَادِيَ الرَّأْيِ وَمَا نَرَى لَكُمْ عَلَيْنَا مِنْ فَضْلٍ بَلْ نَظُنُّكُمْ كَاذِبِينَ * قَالَ يَا قَوْمِ أَرَأَيْتُمْ إِنْ كُنْتُ عَلَى بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّي وَآتَانِي رَحْمَةً مِنْ عِنْدِهِ فَعُمِّيَتْ عَلَيْكُمْ أَنُلْزِمُكُمُوهَا وَأَنْتُمْ لَهَا كَارِهُونَ).

إبراهيم: 9 ـ 11 (أَلَمْ يَأْتِكُمْ نَبَأُ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ قَوْمِ نُوحٍ وَعَادٍ وَثَمُودَ وَالَّذِينَ مِنْ بَعْدِهِمْ لَا يَعْلَمُهُمْ إِلَّا اللَّهُ جَاءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّنَاتِ فَرَدُّوا أَيْدِيَهُمْ فِي أَفْوَاهِهِمْ وَقَالُوا إِنَّا كَفَرْنَا بِمَا أُرْسِلْتُمْ بِهِ وَإِنَّا لَفِي شَكٍّ مِمَّا تَدْعُونَنَا إِلَيْهِ مُرِيبٍ * قَالَتْ رُسُلُهُمْ أَفِي اللَّهِ شَكٌّ فَاطِرِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ يَدْعُوكُمْ لِيَغْفِرَ لَكُمْ مِنْ ذُنُوبِكُمْ وَيُؤَخِّرَكُمْ إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى قَالُوا إِنْ أَنْتُمْ إِلَّا بَشَرٌ مِثْلُنَا تُرِيدُونَ أَنْ تَصُدُّونَا عَمَّا كَانَ يَعْبُدُ آبَاؤُنَا فَأْتُونَا بِسُلْطَانٍ مُبِينٍ * قَالَتْ لَهُمْ رُسُلُهُمْ إِنْ نَحْنُ إِلَّا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ وَلَكِنَّ اللَّهَ يَمُنُّ عَلَى مَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَمَا كَانَ لَنَا أَنْ نَأْتِيَكُمْ بِسُلْطَانٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ).

المؤمنون: 45 ـ 48 (ثُمَّ أَرْسَلْنَا مُوسَى وَأَخَاهُ هَارُونَ بِآيَاتِنَا وَسُلْطَانٍ مُبِينٍ * إِلَى فِرْعَوْنَ وَمَلَئِهِ فَاسْتَكْبَرُوا وَكَانُوا قَوْماً عَالِينَ * فَقَالُوا أَنُؤْمِنُ لِبَشَرَيْنِ مِثْلِنَا وَقَوْمُهُمَا لَنَا عَابِدُونَ * فَكَذَّبُوهُمَا فَكَانُوا مِنَ الْمُهْلَكِينَ).

الشعراء: 153 و 154 (قَالُوا إِنَّمَا أَنْتَ مِنَ الْمُسَحَّرِينَ * مَا أَنْتَ إِلَّا بَشَرٌ مِثْلُنَا فَأْتِ بِآيَةٍ إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقِينَ).

الشعراء: 185 و 186 (قَالُوا إِنَّمَا أَنْتَ مِنَ الْمُسَحَّرِينَ * وَمَا أَنْتَ إِلَّا بَشَرٌ مِثْلُنَا وَإِنْ نَظُنُّكَ لَمِنَ الْكَاذِبِينَ).

يس: 14 ـ 17 (إِذْ أَرْسَلْنَا إِلَيْهِمُ اثْنَيْنِ فَكَذَّبُوهُمَا فَعَزَّزْنَا بِثَالِثٍ فَقَالُوا إِنَّا إِلَيْكُمْ مُرْسَلُونَ * قَالُوا مَا أَنْتُمْ إِلَّا بَشَرٌ مِثْلُنَا وَمَا أَنْزَلَ الرَّحْمَنُ مِنْ شَيْءٍ إِنْ أَنْتُمْ إِلَّا تَكْذِبُونَ * قَالُوا رَبُّنَا يَعْلَمُ إِنَّا إِلَيْكُمْ لَمُرْسَلُونَ * وَمَا عَلَيْنَا إِلَّا الْبَلَاغُ الْمُبِينُ).

[11]. كمال الدين وتمام النعمة، ص280، ح27: عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم:‏ إِنَّ خُلَفَائِي وَأَوْصِيَائِي وَحُجَجَ اللَّهِ عَلَى الْخَلْقِ بَعْدِي اثْنَا عَشَرَ أَوَّلُهُمْ أَخِي وَآخِرُهُمْ وَلَدِي قِيلَ يَا رَسُولَ اللَّهِ وَمَنْ أَخُوكَ قَالَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ قِيلَ فَمَنْ وَلَدُكَ قَالَ الْمَهْدِيُّ الَّذِي يَمْلَؤُهَا قِسْطاً وَعَدْلاً كَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَظُلْماً وَالَّذِي بَعَثَنِي بِالْحَقِّ نَبِيّاً لَوْ لَمْ يَبْقَ مِنَ الدُّنْيَا إِلَّا يَوْمٌ وَاحِدٌ لَطَوَّلَ اللَّهُ ذَلِكَ الْيَوْمَ‏ حَتَّى يَخْرُجَ فِيهِ وَلَدِيَ الْمَهْدِيُّ فَيَنْزِلَ رُوحُ اللَّهِ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ فَيُصَلِّيَ خَلْفَهُ‏ وَتُشْرِقَ‏ الْأَرْضُ‏ بِنُورِهِ‏ وَيَبْلُغَ سُلْطَانُهُ الْمَشْرِقَ وَالْمَغْرِبَ.

كمال الدين وتمام النعمة، ص377، ح1: حَدَّثَنَا عَبْدُ الْعَظِيمِ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ زَيْدِ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ علیه السلام الْحَسَنِيُّ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى سَيِّدِي مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ علیه السلام وَأَنَا أُرِيدُ أَنْ أَسْأَلَهُ عَنِ الْقَائِمِ أَ هُوَ الْمَهْدِيُّ أَوْ غَيْرُهُ فَابْتَدَأَنِي فَقَالَ لِي يَا أَبَا الْقَاسِمِ إِنَّ الْقَائِمَ مِنَّا هُوَ الْمَهْدِيُّ الَّذِي يَجِبُ أَنْ يُنْتَظَرَ فِي غَيْبَتِهِ وَيُطَاعَ فِي ظُهُورِهِ وَهُوَ الثَّالِثُ مِنْ وُلْدِي وَالَّذِي بَعَثَ مُحَمَّداً صلّی الله علیه و آله و سلّم بِالنُّبُوَّةِ وَخَصَّنَا بِالْإِمَامَةِ إِنَّهُ لَوْ لَمْ يَبْقَ مِنَ الدُّنْيَا إِلَّا يَوْمٌ‏ وَاحِدٌ لَطَوَّلَ‏ اللَّهُ ذَلِكَ الْيَوْمَ حَتَّى يَخْرُجَ فِيهِ فَيَمْلَأَ الْأَرْضَ قِسْطاً وَعَدْلاً كَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَظُلْماً وَإِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَتَعَالَى لَيُصْلِحُ لَهُ أَمْرَهُ فِي لَيْلَةٍ كَمَا أَصْلَحَ أَمْرَ كَلِيمِهِ مُوسَى علیه السلام إِذْ ذَهَبَ لِيَقْتَبِسَ لِأَهْلِهِ نَاراً فَرَجَعَ وَهُوَ رَسُولٌ نَبِيٌّ ثُمَّ قَالَ علیه السلام: أَفْضَلُ أَعْمَالِ شِيعَتِنَا انْتِظَارُ الْفَرَجِ.

دلائل الإمامة، ص469، ح61: عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ، قَالَ: خَرَجَ عَلَيْنَا رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم ذَاتَ يَوْمٍ، فَرَأَى عَلِيّاً علیه السلام، فَوَضَعَ يَدَهُ بَيْنَ كَتِفَيْهِ، ثُمَّ قَالَ: يَا عَلِيُّ، لَوْ لَمْ يَبْقَ مِنَ الدُّنْيَا إِلَّا يَوْمٌ وَاحِدٌ، لَطَوَّلَ اللَّهُ ذَلِكَ الْيَوْمَ حَتَّى يَمْلِكَ رَجُلٌ مِنْ عِتْرَتِكَ، يُقَالُ لَهُ الْمَهْدِيُّ يَهْدِي إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ، وَيَهْتَدِي بِهِ الْعَرَبُ، كَمَا هَدَيْتَ‏ أَنْتَ‏ الْكُفَّارَ وَالْمُشْرِكِينَ مِنَ الضَّلَالَةِ. ثُمَّ قَالَ: وَمَكْتُوبٌ عَلَى رَاحَتِهِ‏: بَايِعُوهُ، فَإِنَّ الْبَيْعَةَ لِلَّهِ عَزَّ وَجَلَّ.

الغيبة (للطوسي)، ص180: عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم:‏ لَوْ لَمْ يَبْقَ مِنَ الدُّنْيَا إِلَّا يَوْمٌ‏ وَاحِدٌ لَطَوَّلَ اللَّهُ ذَلِكَ الْيَوْمَ حَتَّى يُخْرِجَ رَجُلاً مِنْ أَهْلِ بَيْتِي يَمْلَأُ الْأَرْضَ عَدْلاً كَمَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَجَوْراً.

المعجم الكبير، ج10، ص135، ح10222: عَنْ عَبْدِ اللهِ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «لَوْ لَمْ يَبْقَ مِنَ الدُّنْيَا إِلَّا يَوْمٌ لَطَوَّلَ اللهُ ذَلِكَ الْيَوْمَ حَتَّى يَبْعَثَ اللهُ فِيهِ رَجُلاً مِنِّي، أَوْ مِنْ أَهْلِي أَهْلِ بَيْتِي، يُوَاطِئُ اسْمُهُ اسْمِي، وَاسْمُ أَبِيهِ اسْمَ أَبِي».

سنن أبي داود، ج4، ص106، ح4282: عَنْ عَبْدِ اللَّهِ، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «لَوْ لَمْ يَبْقَ مِنَ الدُّنْيَا إِلَّا يَوْمٌ» - قَالَ زَائِدَةُ فِي حَدِيثِهِ: «لَطَوَّلَ اللَّهُ ذَلِكَ الْيَوْمَ»، ثُمَّ اتَّفَقُوا - «حَتَّى يَبْعَثَ فِيهِ رَجُلاً مِنِّي» - أَوْ «مِنْ أَهْلِ بَيْتِي» - يُوَاطِئُ اسْمُهُ اسْمِي، وَاسْمُ أَبِيهِ اسْمُ أَبِي " زَادَ فِي حَدِيثِ فِطْرٍ: «يَمْلَأُ الْأَرْضَ قِسْطاً، وَعَدْلاً كَمَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَجَوْراً» وَقَالَ: فِي حَدِيثِ سُفْيَانَ: «لَا تَذْهَبُ، أَوْ لَا تَنْقَضِي، الدُّنْيَا حَتَّى يَمْلِكَ الْعَرَبَ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي، يُوَاطِئُ اسْمُهُ اسْمِي». قَالَ أَبُو دَاوُدَ: «لَفْظُ عُمَرَ وَأَبِي بَكْرٍ بِمَعْنَى سُفْيَانَ».

ينابيع المودة، ج3، ص298، ح10: صَاحِبُ الأَرْبَعِينَ أخرج عَنْ حُذَيْفَةَ بْنِ اَلْيَمَانِ قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم يَقُولُ وَيْحَ هَذِهِ الأُمَّةِ مِن مُلُوكِ جَبَابِرَةٍ كَيْفَ يُقْتَلُونَ ويَطْرُدُونَ المُسلِمينَ إِلاَّ مَن أظهَرَ طاعَتَهُم فَالْمُؤمِنُ التَّقِيُّ يُمانِعُهُم بِلِسانِهِ وَيَفِرُّ مِنهُم بِقَلبِهِ فَإذا أَرَادَ اللَّهُ تَبَارَكَ وتَعَالَى أَن يُعِيدَ الاسْلامَ عَزِيزاً قَصَمَ كُلَّ جَبّارٍ عَنيدٍ وَهُوَ القادِرُ عَلَى ما يَشَاءُ وأَصْلَحَ الأُمَّةَ بَعْدَ فَسَادِهَا يَا حُذَيْفَةُ لَوْ لَمْ يَبْقَ مِنَ اَلدُّنْيَا إِلاَّ يَوْمٌ وَاحِدٌ لَطَوَّلَ اللَّهُ ذَلِكَ اَلْيَوْمَ حَتَّى يَمْلِكَ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي يُظْهِرُ الاسلامَ وَاللَّهُ لا يُخلِفُ وَعدَهُ وَهُوَ عَلَى وَعْدِهِ قَدِيرٌ.

[12]. كتاب سليم بن قيس، ج2، ص605: قَالَ سُلَيْمٌ وَسَمِعْتُ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ علیه السلام يَقُولُ‏ إِنَّ الْأُمَّةَ سَتَفْتَرِقُ عَلَى ثَلَاثٍ وَسَبْعِينَ فِرْقَةً اثْنَتَانِ وَسَبْعُونَ فِرْقَةً فِي النَّارِ وَفِرْقَةٌ فِي الْجَنَّةِ وَثَلَاثَ عَشْرَةَ فِرْقَةً مِنَ الثَّلَاثِ وَالسَّبْعِينَ تَنْتَحِلُ‏ مَحَبَّتَنَا أَهْلَ‏ الْبَيْتِ وَاحِدَةٌ مِنْهَا فِي الْجَنَّةِ وَاثْنَتَا عَشْرَةَ فِي النَّارِ وَأَمَّا الْفِرْقَةُ النَّاجِيَةُ الْمَهْدِيَّةُ الْمُؤْمِنَةُ الْمُسْلِمَةُ الْمُوَافِقَةُ الْمُرْشَدَةُ فَهِيَ الْمُؤْتَمِنَةُ بِي الْمُسَلِّمَةُ لِأَمْرِي الْمُطِيعَةُ لِي الْمُتَبَرِّئَةُ مِنْ عَدُوِّي الْمُحِبَّةُ لِي وَالْمُبْغِضَةُ لِعَدُوِّي الَّتِي قَدْ عَرَفَتْ حَقِّي وَإِمَامَتِي وَفَرْضَ طَاعَتِي مِنْ كِتَابِ اللَّهِ وَسُنَّةِ نَبِيِّهِ فَلَمْ تَرْتَدَّ وَلَمْ تَشُكَّ لِمَا قَدْ نَوَّرَ اللَّهُ فِي قَلْبِهَا مِنْ مَعْرِفَةِ حَقِّنَا وَعَرَّفَهَا مِنْ فَضْلِهَا وَأَلْهَمَهَا وَأَخَذَهَا بِنَوَاصِيهَا فَأَدْخَلَهَا فِي شِيعَتِنَا حَتَّى اطْمَأَنَّتْ قُلُوبُهَا وَاسْتَيْقَنَتْ يَقِيناً لَا يُخَالِطُهُ شَكٌّ أَنِّي أَنَا وَأَوْصِيَائِي بَعْدِي إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ هُدَاةٌ مُهْتَدُونَ الَّذِينَ قَرَنَهُمُ اللَّهُ بِنَفْسِهِ وَنَبِيِّهِ فِي آيٍ مِنَ الْكِتَابِ كَثِيرَةٍ وَطَهَّرَنَا وَعَصَمَنَا وَجَعَلَنَا شُهَدَاءَ عَلَى خَلْقِهِ وَحُجَّتَهُ فِي أَرْضِهِ وَخُزَّانَهُ عَلَى عِلْمِهِ وَمَعَادِنَ حُكْمِهِ وَتَرَاجِمَةَ وَحْيِهِ‏ وَجَعَلَنَا مَعَ الْقُرْآنِ وَالْقُرْآنَ مَعَنَا لَا نُفَارِقُهُ وَلَا يُفَارِقُنَا حَتَّى نَرِدَ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم حَوْضَه‏، الخبر.

الكافي، ج8، ص224، ح283: عَنْ أَبِي خَالِدٍ الْكَابُلِيِّ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ علیه السلام قَالَ:... إِنَّ الْيَهُودَ تَفَرَّقُوا مِنْ بَعْدِ مُوسَى علیه السلام عَلَى إِحْدَى وَسَبْعِينَ فِرْقَةً مِنْهَا فِرْقَةٌ فِي الْجَنَّةِ وَسَبْعُونَ فِرْقَةً فِي النَّارِ وَتَفَرَّقَتِ النَّصَارَى بَعْدَ عِيسَى علیه السلام عَلَى اثْنَتَيْنِ وَسَبْعِينَ فِرْقَةً فِرْقَةٌ مِنْهَا فِي الْجَنَّةِ وَإِحْدَى وَسَبْعُونَ فِي النَّارِ وَتَفَرَّقَتْ هَذِهِ الْأُمَّةُ بَعْدَ نَبِيِّهَا صلّی الله علیه و آله و سلّم عَلَى ثَلَاثٍ وَسَبْعِينَ فِرْقَةً اثْنَتَانِ وَسَبْعُونَ فِرْقَةً فِي النَّارِ وَفِرْقَةٌ فِي الْجَنَّةِ وَمِنَ الثَّلَاثِ وَسَبْعِينَ فِرْقَةً ثَلَاثَ عَشْرَةَ فِرْقَةً تَنْتَحِلُ وَلَايَتَنَا وَمَوَدَّتَنَا اثْنَتَا عَشْرَةَ فِرْقَةً مِنْهَا فِي النَّارِ وَفِرْقَةٌ فِي الْجَنَّةِ وَسِتُّونَ فِرْقَةً مِنْ سَائِرِ النَّاسِ فِي النَّارِ.

الأمالي (للطوسي)، ص523، ح66: وَبِإِسْنَادِهِ، قَالَ: سَمِعْتُ عَلِيّاً (صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِ) يَقُولُ لِرَأْسِ الْيَهُودِ:... وَسَتَفْتَرِقُ هَذِهِ الْأُمَّةُ عَلَى‏ ثَلَاثٍ وَسَبْعِينَ فِرْقَةً، اثْنَتَانِ وَسَبْعُونَ فِرْقَةً فِي النَّارِ، وَفِرْقَةٌ فِي الْجَنَّةِ، وَهِيَ الَّتِي اتَّبَعَتْ وَصِيَّ مُحَمَّدٍ صلّی الله علیه و آله و سلّم، وَضَرَبَ بِيَدِهِ عَلَى صَدْرِهِ، ثُمَّ قَالَ: ثَلَاثَ عَشْرَةَ فِرْقَةً مِنَ الثَّلَاثِ وَالسَّبْعِينَ كُلُّهَا تَنْتَحِلُ مَوَدَّتِي وَحُبِّي، وَاحِدَةٌ مِنْهَا فِي الْجَنَّةِ وَهُمُ النَّمَطُ الْأَوْسَطُ، وَاثْنَتَا عَشْرَةَ فِي النَّارِ.

كمال الدين و تمام النعمة، ج‏1، ص309، ح1: عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ: قَالَ أَبِي علیه السلام لِجَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْأَنْصَارِيِّ: إِنَّ لِي إِلَيْكَ حَاجَةً فَمَتَى يَخِفُّ عَلَيْكَ أَنْ أَخْلُوَ بِكَ فَأَسْأَلَكَ عَنْهَا فَقَالَ لَهُ جَابِرٌ فِي أَيِّ الْأَوْقَاتِ شِئْتَ فَخَلَا بِهِ أَبُو جَعْفَرٍ علیه السلام قَالَ لَهُ يَا جَابِرُ أَخْبِرْنِي عَنِ اللَّوْحِ الَّذِي رَأَيْتَهُ فِي يَدَيْ أُمِّي فَاطِمَةَ بِنْتِ رَسُولِ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم وَمَا أَخْبَرَتْكَ بِهِ أَنَّهُ فِي ذَلِكَ اللَّوْحِ مَكْتُوباً فَقَالَ جَابِرٌ أَشْهَدُ بِاللَّهِ أَنِّي دَخَلْتُ عَلَى‏ أُمِّكَ فَاطِمَةَB فِي حَيَاةِ رَسُولِ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم أُهَنِّؤُهَا بِوِلَادَةِ الْحُسَيْنِ علیه السلام فَرَأَيْتُ فِي يَدِهَا لَوْحاً أَخْضَرَ... رَأَيْتُهُ فِي اللَّوْحِ مَكْتُوباً بسم الله الرحمن الرحيم‏ هَذَا كِتَابٌ‏ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ‏ لِمُحَمَّدٍ نُورِهِ وَسَفِيرِهِ وَحِجَابِهِ وَدَلِيلِهِ‏ نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الْأَمِينُ‏ مِنْ عِنْدِ رَبِّ الْعَالَمِينَ عَظِّمْ يَا مُحَمَّدُ أَسْمَائِي وَاشْكُرْ نَعْمَائِي وَلَا تَجْحَدْ آلَائِي إِنِّي‏ أَنَا اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا أَنَا قَاصِمُ الْجَبَّارِينَ وَمُبِيرُ الْمُتَكَبِّرِينَ وَمُذِلُّ الظَّالِمِينَ وَدَيَّانُ يَوْمِ الدِّينِ إِنِّي‏ أَنَا اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا أَنَا فَمَنْ رَجَا غَيْرَ فَضْلِي أَوْ خَافَ غَيْرَ عَدْلِي عَذَّبْتُهُ‏ عَذاباً لا أُعَذِّبُهُ أَحَداً مِنَ الْعالَمِينَ‏ فَإِيَّايَ فَاعْبُدْ وَعَلَيَّ فَتَوَكَّلْ إِنِّي لَمْ أَبْعَثْ نَبِيّاً فَأُكْمِلَتْ أَيَّامُهُ وَانْقَضَتْ مُدَّتُهُ إِلَّا جَعَلْتُ لَهُ وَصِيّاً وَإِنِّي فَضَّلْتُكَ عَلَى الْأَنْبِيَاءِ وَفَضَّلْتُ وَصِيَّكَ عَلَى الْأَوْصِيَاءِ وَأَكْرَمْتُكَ بِشِبْلَيْكَ بَعْدَهُ وَبِسِبْطَيْكَ الْحَسَنِ وَالْحُسَيْنِ وَجَعَلْتُ حَسَناً مَعْدِنَ عِلْمِي بَعْدَ انْقِضَاءِ مُدَّةِ أَبِيهِ وَجَعَلْتُ حُسَيْناً خَازِنَ وَحْيِي وَأَكْرَمْتُهُ بِالشَّهَادَةِ وَخَتَمْتُ لَهُ بِالسَّعَادَةِ فَهُوَ أَفْضَلُ مَنِ اسْتُشْهِدَ وَأَرْفَعُ الشُّهَدَاءِ دَرَجَةً جَعَلْتُ كَلِمَتِيَ التَّامَّةَ مَعَهُ وَالْحُجَّةَ الْبَالِغَةَ عِنْدَهُ بِعِتْرَتِهِ أُثِيبُ وَأُعَاقِبُ أَوَّلُهُمْ عَلِيٌّ سَيِّدُ الْعَابِدِينَ وَزَيْنُ أَوْلِيَائِيَ الْمَاضِينَ وَابْنُهُ سَمِيُّ جَدِّهِ‏ الْمَحْمُودِ مُحَمَّدٌ الْبَاقِرُ لِعِلْمِي وَالْمَعْدِنُ لِحِكْمَتِي سَيَهْلِكُ الْمُرْتَابُونَ فِي جَعْفَرٍ الرَّادُّ عَلَيْهِ كَالرَّادِّ عَلَيَّ حَقَّ الْقَوْلُ مِنِّي لَأُكْرِمَنَّ مَثْوَى جَعْفَرٍ وَلَأَسُرَّنَّهُ فِي أَوْلِيَائِهِ وَأَشْيَاعِهِ وَأَنْصَارِهِ وَانتحبت [أُتِيحَتْ‏] بَعْدَ مُوسَى فِتْنَةٌ عَمْيَاءُ حِنْدِسٌ‏ لِأَنَّ خَيْطَ فَرْضِي لَا يَنْقَطِعُ‏ وَحُجَّتِي لَا تَخْفَى وَأَنَّ أَوْلِيَائِي لَا يَشْقَوْنَ أَبَداً أَلَا وَمَنْ جَحَدَ وَاحِداً مِنْهُمْ فَقَدْ جَحَدَ نِعْمَتِي وَمَنْ غَيَّرَ آيَةً مِنْ كِتَابِي فَقَدِ افْتَرَى عَلَيَّ وَوَيْلٌ لِلْمُفْتَرِينَ الْجَاحِدِينَ عِنْدَ انْقِضَاءِ مُدَّةِ عَبْدِي‏ مُوسَى‏ وَحَبِيبِي وَخِيَرَتِي أَلَا إِنَّ الْمُكَذِّبَ بِالثَّامِنِ مُكَذِّبٌ بِكُلِّ أَوْلِيَائِي وَعَلِيٌّ وَلِيِّي وَنَاصِرِي وَمَنْ أَضَعُ عَلَيْهِ أَعْبَاءَ النُّبُوَّةِ وَأَمْتَحِنُهُ بِالاضْطِلَاعِ يَقْتُلُهُ عِفْرِيتٌ مُسْتَكْبِرٌ يُدْفَنُ بِالْمَدِينَةِ الَّتِي بَنَاهَا الْعَبْدُ الصَّالِحُ ذُو الْقَرْنَيْنِ إِلَى جَنْبِ شَرِّ خَلْقِي حَقَّ الْقَوْلُ مِنِّي لَأُقِرَّنَّ عَيْنَهُ بِمُحَمَّدٍ ابْنِهِ‏ وَخَلِيفَتِهِ مِنْ بَعْدِهِ، الخبر.

[13]. الغيبة (للنعماني)، ص171، ح5: عَنِ الْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ الْجُعْفِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ الصَّادِقِ علیه السلام قَالَ: إِنَّ لِصَاحِبِ‏ هَذَا الْأَمْرِ غَيْبَتَيْنِ إِحْدَاهُمَا تَطُولُ حَتَّى يَقُولَ بَعْضُهُمْ مَاتَ وَبَعْضُهُمْ يَقُولُ قُتِلَ وَبَعْضُهُمْ يَقُولُ ذَهَبَ فَلَا يَبْقَى عَلَى أَمْرِهِ مِنْ أَصْحَابِهِ‏ إِلَّا نَفَرٌ يَسِيرٌ لَا يَطَّلِعُ عَلَى مَوْضِعِهِ أَحَدٌ مِنْ وَلِيٍّ وَلَا غَيْرِهِ إِلَّا الْمَوْلَى الَّذِي يَلِي أَمْرَهُ.

الكافي، ج‏1، ص340، ح16: عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ: لَا بُدَّ لِصَاحِبِ هَذَا الْأَمْرِ مِنْ غَيْبَةٍ وَلَا بُدَّ لَهُ فِي غَيْبَتِهِ مِنْ عُزْلَةٍ وَنِعْمَ الْمَنْزِلُ طَيْبَةُ وَمَا بِثَلَاثِينَ‏ مِنْ‏ وَحْشَةٍ.

[14]. الكافي، ج1، ص371، ح2: عَنِ الْفُضَيْلِ بْنِ يَسَارٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام عَنْ قَوْلِ اللَّهِ تَبَارَكَ وَتَعَالَى: يَوْمَ نَدْعُوا كُلَّ أُناسٍ بِإِمامِهِمْ‏ فَقَالَ يَا فُضَيْلُ اعْرِفْ إِمَامَكَ فَإِنَّكَ إِذَا عَرَفْتَ إِمَامَكَ لَمْ يَضُرَّكَ تَقَدَّمَ هَذَا الْأَمْرُ أَوْ تَأَخَّرَ وَمَنْ عَرَفَ إِمَامَهُ ثُمَّ مَاتَ قَبْلَ أَنْ يَقُومَ صَاحِبُ هَذَا الْأَمْرِ كَانَ بِمَنْزِلَةِ مَنْ كَانَ قَاعِداً فِي عَسْكَرِهِ لَا بَلْ بِمَنْزِلَةِ مَنْ‏ قَعَدَ تَحْتَ‏ لِوَائِهِ قَالَ وَقَالَ بَعْضُ أَصْحَابِهِ بِمَنْزِلَةِ مَنِ اسْتُشْهِدَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم.

الكافي، ج1، ص371، ح4: عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مُحَمَّدٍ الْخُزَاعِيِّ قَالَ: سَأَلَ أَبُو بَصِيرٍ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام وَأَنَا أَسْمَعُ فَقَالَ تَرَانِي أُدْرِكُ الْقَائِمَ علیه السلام فَقَالَ يَا أَبَا بَصِيرٍ أَ لَسْتَ تَعْرِفُ إِمَامَكَ فَقَالَ إِي وَاللَّهِ وَأَنْتَ هُوَ وَتَنَاوَلَ يَدَهُ فَقَالَ وَاللَّهِ مَا تُبَالِي يَا أَبَا بَصِيرٍ أَلَّا تَكُونَ مُحْتَبِياً بِسَيْفِكَ فِي ظِلِّ رِوَاقِ الْقَائِمِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِ.

الكافي، ج1، ص371، ح5: عَنْ فُضَيْلِ بْنِ يَسَارٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ علیه السلام يَقُولُ:‏ مَنْ مَاتَ وَلَيْسَ لَهُ إِمَامٌ فَمِيتَتُهُ مِيتَةُ جَاهِلِيَّةٍ وَمَنْ مَاتَ وَهُوَ عَارِفٌ لِإِمَامِهِ لَمْ يَضُرَّهُ تَقَدَّمَ هَذَا الْأَمْرُ أَوْ تَأَخَّرَ وَمَنْ مَاتَ وَهُوَ عَارِفٌ لِإِمَامِهِ كَانَ كَمَنْ هُوَ مَعَ الْقَائِمِ فِي فُسْطَاطِهِ.

كمال الدين وتمام النعمة، ج2، ص338، ح11: قَالَ الْمُفَضَّلُ بْنُ عُمَرَ: سَمِعْتُ الصَّادِقَ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ علیه السلام يَقُولُ‏: مَنْ مَاتَ مُنْتَظِراً لِهَذَا الْأَمْرِ كَانَ كَمَنْ كَانَ مَعَ الْقَائِمِ فِي فُسْطَاطِهِ لَا بَلْ كَانَ‏ كَالضَّارِبِ‏ بَيْنَ‏ يَدَيْ‏ رَسُولِ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم بِالسَّيْفِ.

[15]. الغيبة (للطوسي)، ص188: عَنْ يَحْيَى بْنِ الْعَلَاءِ الرَّازِيِ‏ قَالَ: سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام يَقُولُ:‏ يُنْتِجُ اللَّهُ تَعَالَى فِي هَذِهِ الْأُمَّةِ رَجُلاً مِنِّي وَأَنَا مِنْهُ يَسُوقُ اللَّهُ تَعَالَى بِهِ بَرَكَاتِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ فَيُنْزِلُ السَّمَاءُ قَطْرَهَا وَيُخْرِجُ الْأَرْضُ بَذْرَهَا وَتَأْمَنُ وُحُوشُهَا وَسِبَاعُهَا وَيَمْلَأُ الْأَرْضَ قِسْطاً وَعَدْلاً كَمَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَجَوْراً وَيَقْتُلُ حَتَّى يَقُولَ الْجَاهِلُ لَوْ كَانَ هَذَا مِنْ‏ ذُرِّيَّةِ مُحَمَّدٍ صلّی الله علیه و آله و سلّم لَرَحِمَ‏.

[16]. الكافي، ج5، ص491، ح2: عَنِ الْحَسَنِ الصَّيْقَلِ، عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ: سَمِعْتُهُ يَقُولُ:‏ وَسُئِلَ عَنْ رَجُلٍ اشْتَرَى جَارِيَةً ثُمَّ وَقَعَ عَلَيْهَا قَبْلَ أَنْ يَسْتَبْرِئَ رَحِمَهَا قَالَ بِئْسَ مَا صَنَعَ يَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَلَا يَعُودُ قُلْتُ فَإِنَّهُ بَاعَهَا مِنْ‏ آخَرَ وَلَمْ يَسْتَبْرِئْ رَحِمَهَا ثُمَّ بَاعَهَا الثَّانِي مِنْ رَجُلٍ آخَرَ فَوَقَعَ عَلَيْهَا وَلَمْ يَسْتَبْرِئْ رَحِمَهَا فَاسْتَبَانَ حَمْلُهَا عِنْدَ الثَّالِثِ فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام: الْوَلَدُ لِلْفِرَاشِ وَلِلْعَاهِرِ الْحَجَرُ.

الكافي، ج5، ص491، ح3: عَنْ سَعِيدٍ الْأَعْرَجِ، عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ‏ رَجُلَيْنِ‏ وَقَعَا عَلَى جَارِيَةٍ فِي طُهْرٍ وَاحِدٍ لِمَنْ يَكُونُ الْوَلَدُ قَالَ لِلَّذِي عِنْدَهُ لِقَوْلِ رَسُولِ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم الْوَلَدُ لِلْفِرَاشِ وَلِلْعَاهِرِ الْحَجَرُ.

الكافي، ج7، ص163، ح1: عَنِ الْحَلَبِيِّ، عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ: أَيُّمَا رَجُلٍ وَقَعَ عَلَى وَلِيدَةِ قَوْمٍ حَرَاماً ثُمَّ اشْتَرَاهَا ثُمَّ ادَّعَى وَلَدَهَا فَإِنَّهُ لَا يُورَثُ مِنْهُ شَيْ‏ءٌ فَإِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم قَالَ الْوَلَدُ لِلْفِرَاشِ وَلِلْعَاهِرِ الْحَجَرُ وَلَا يُورَثُ وَلَدَ الزِّنَا إِلَّا رَجُلٌ يَدَّعِي ابْنَ وَلِيدَتِهِ وَأَيُّمَا رَجُلٍ أَقَرَّ بِوَلَدِهِ ثُمَّ انْتَفَى مِنْهُ فَلَيْسَ ذَلِكَ لَهُ وَلَا كَرَامَةَ يَلْحَقُ بِهِ وَلَدُهُ إِذَا كَانَ مِنِ امْرَأَتِهِ أَوْ وَلِيدَتِهِ.

[17]. الكافي، ج8، ص240، ح329: عَنْ أَبِي الرَّبِيعِ الشَّامِيِّ قَالَ: سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام يَقُولُ:‏ إِنَّ قَائِمَنَا إِذَا قَامَ مَدَّ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ لِشِيعَتِنَا فِي أَسْمَاعِهِمْ وَأَبْصَارِهِمْ حَتَّى لَا يَكُونَ بَيْنَهُمْ وَبَيْنَ الْقَائِمِ بَرِيدٌ يُكَلِّمُهُمُ‏ فَيَسْمَعُونَ‏ وَيَنْظُرُونَ إِلَيْهِ وَهُوَ فِي مَكَانِهِ.

بحار الأنوار، ج52، ص391، ح213: وَبِإِسْنَادِهِ يَرْفَعُهُ إِلَى ابْنِ مُسْكَانَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام يَقُولُ‏ إِنَّ الْمُؤْمِنَ‏ فِي‏ زَمَانِ‏ الْقَائِمِ‏ وَهُوَ بِالْمَشْرِقِ لَيَرَى أَخَاهُ الَّذِي فِي الْمَغْرِبِ وَكَذَا الَّذِي فِي الْمَغْرِبِ يَرَى أَخَاهُ الَّذِي فِي الْمَشْرِقِ.

دلائل الإمامة، ص466، ح56: عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ، عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ علیه السلام أَنَّهُ قَالَ: إِذَا قَامَ قَائِمُنَا بَعَثَ فِي أَقَالِيمِ الْأَرْضِ، فِي كُلِ‏ إِقْلِيمٍ‏ رَجُلاً، فَيَقُولُ لَهُ: عَهْدُكَ فِي كَفِّكَ وَاعْمَلْ بِمَا تَرَى.

الغيبة (للنعماني)، ص319، ح8: حَدَّثَنِي عَبْدُ اللَّهِ بْنُ حَمَّادٍ الْأَنْصَارِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ علیهما السلام عَنْ أَبِيهِ قَالَ: إِذَا قَامَ الْقَائِمُ بَعَثَ فِي أَقَالِيمِ الْأَرْضِ فِي كُلِّ إِقْلِيمٍ رَجُلاً يَقُولُ عَهْدُكَ فِي كَفِّكَ‏ فَإِذَا وَرَدَ عَلَيْكَ أَمْرٌ لَا تَفْهَمُهُ‏ وَلَا تَعْرِفُ‏ الْقَضَاءَ فِيهِ‏ فَانْظُرْ إِلَى كَفِّكَ وَاعْمَلْ بِمَا فِيهَا قَالَ وَيَبْعَثُ جُنْداً إِلَى الْقُسْطَنْطِينِيَّةِ فَإِذَا بَلَغُوا الْخَلِيجَ كَتَبُوا عَلَى أَقْدَامِهِمْ شَيْئاً وَمَشَوْا عَلَى الْمَاءِ فَإِذَا نَظَرَ إِلَيْهِمُ الرُّومُ يَمْشُونَ عَلَى الْمَاءِ قَالُوا هَؤُلَاءِ أَصْحَابُهُ يَمْشُونَ عَلَى الْمَاءِ فَكَيْفَ هُوَ فَعِنْدَ ذَلِكَ‏ يَفْتَحُونَ لَهُمْ أَبْوَابَ الْمَدِينَةِ فَيَدْخُلُونَهَا فَيَحْكُمُونَ فِيهَا مَا يَشَاءُونَ‏.

[18]. تحف العقول، ص171:... يَا كُمَيْلُ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم أَدَّبَهُ اللَّهُ وَهُوَ أَدَّبَنِي وَأَنَا أُؤَدِّبُ الْمُؤْمِنِينَ وَأُوَرِّثُ الْآدَابَ‏ الْمُكْرَمِينَ‏ يَا كُمَيْلُ مَا مِنْ عِلْمٍ إِلَّا وَأَنَا أَفْتَحُهُ وَمَا مِنَ سِرٍّ إِلَّا وَالْقَائِمُ علیه السلام يَخْتِمُهُ يَا كُمَيْلُ‏ ذُرِّيَّةً بَعْضُها مِنْ بَعْضٍ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ‏، الخبر.

[19]. مختصر البصائر، ص443:... وَسَيِّدُنَا الْقَائِمُ صلّی الله علیه و آله و سلّم مُسْنِدٌ ظَهْرَهُ إِلَى الْكَعْبَةِ وَيَقُولُ: يَا مَعْشَرَ الْخَلَائِقِ أَلَا وَمَنْ أَرَادَ أَنْ يَنْظُرَ إِلَى آدَمَ وَشَيْثٍ، فَهَا أَنَا ذَا آدَمُ وَشَيْثٌ. أَلَا وَمَنْ أَرَادَ أَنْ يَنْظُرَ إِلَى نُوحٍ وَوَلَدِهِ سَامٍ، فَهَا أَنَا ذَا نُوحٌ وَسَامٌ. أَلَا وَمَنْ أَرَادَ أَنْ يَنْظُرَ إِلَى إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ، فَهَا أَنَا ذَا إِبْرَاهِيمُ وَإِسْمَاعِيلُ. أَلَا وَمَنْ أَرَادَ أَنْ يَنْظُرَ إِلَى مُوسَى وَيُوشَعَ، فَهَا أَنَا ذَا مُوسَى وَيُوشَعُ. أَلَا وَمَنْ أَرَادَ أَنْ يَنْظُرَ إِلَى‏ عِيسَى‏ وَشَمْعُونَ‏، فَهَا أَنَا ذَا عِيسَى وَشَمْعُونُ. أَلَا وَمَنْ أَرَادَ أَنْ يَنْظُرَ إِلَى مُحَمَّدٍ صلّی الله علیه و آله و سلّم وَأَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ علیه السلام، فَهَا أَنَا ذَا مُحَمَّدٌ وَأَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ علیهما السلام. أَلَا وَمَنْ أَرَادَ أَنْ يَنْظُرَ إِلَى الْحَسَنِ وَالْحُسَيْنِ علیهما السلام، فَهَا أَنَا ذَا الْحَسَنُ وَالْحُسَيْنُ علیهما السلام. أَلَا وَمَنْ أَرَادَ أَنْ يَنْظُرَ إِلَى الْأَئِمَّةِ مِنْ وُلْدِ الْحُسَيْنِ علیهم السلام، فَهَا أَنَا ذَا الْأَئِمَّةُ علیهم السلام. أَجِيبُوا إِلَى مَسْأَلَتِي فَإِنِّي أُنَبِّئُكُمْ بِمَا نُبِّئْتُمْ بِهِ وَمَا لَمْ تُنَبَّئُوا بِهِ. وَمَنْ كَانَ يَقْرَأُ الْكُتُبَ وَالصُّحُفَ فَلْيَسْمَعْ مِنِّي، ثُمَّ يَبْتَدِئُ بِالصُّحُفِ الَّتِي أَنْزَلَهَا اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ عَلَى آدَمَ وَشَيْثٍ علیهما السلام، الخبر.

[20]. كشف المحجة لثمرة المهجة، ص154: الفصل الحادي والخمسون والمائة: واعلم يا ولدي محمد كمل الله جل جلاله بلقائه سعادتك وشرف ببقائه وحسن إرادته منزلتك وخاتمتك أنني لولا آية في كتاب الله المقدس (يمحو الله ما يشاء ويثبت وعنده أم الكتاب) لكنت قد عرفتك ووثقتك أنني أدرك أيام ظهوره الكامل وأدخل تحت ظله الشامل فهذا أوان ظهور تلك الشموس وزوال الضر والبؤس إنشاء الله فإن تمم الله جل جلاله لي ما أؤمله من هذه الآمال فقد كمل لي تحف الشرف والاقبال وإن أراد انتقالي فالامر إليه جل جلاله وله جل جلاله في تدبير آمالي.

[21]. بصائر الدرجات، ج1، ص84، ح4: عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ علیه السلام قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم ذَاتَ يَوْمٍ وَعِنْدَهُ جَمَاعَةٌ مِنْ أَصْحَابِهِ: اللَّهُمَّ لَقِّنِي إِخْوَانِي مَرَّتَيْنِ فَقَالَ مَنْ حَوْلَهُ مِنْ أَصْحَابِهِ أَ مَا نَحْنُ إِخْوَانُكَ يَا رَسُولَ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم فَقَالَ لَا إِنَّكُمْ أَصْحَابِي وَإِخْوَانِي قَوْمٌ‏ مِنْ‏ آخِرِ الزَّمَانِ آمَنُوا بِي وَلَمْ يَرَوْنِي لَقَدْ عَرَّفَنِيهِمُ اللَّهُ بِأَسْمَائِهِمْ وَأَسْمَاءِ آبَائِهِمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ يُخْرِجَهُمْ مِنْ أَصْلَابِ آبَائِهِمْ وَأَرْحَامِ أُمَّهَاتِهِمْ لَأَحَدُهُمْ أَشَدُّ بَقِيَّةً عَلَى دِينِهِ مِنْ خَرْطِ الْقَتَادِ فِي اللَّيْلَةِ الظَّلْمَاءِ أَوْ كَالْقَابِضِ عَلَى جَمْرِ الْغَضَا أُولَئِكَ مَصَابِيحُ الدُّجَى يُنْجِيهِمُ اللَّهُ مِنْ كُلِّ فِتْنَةٍ غَبْرَاءَ مُظْلِمَةٍ.

من لا يحضره الفقيه، ج4، ص365، ح5762: رَوَى حَمَّادُ بْنُ عَمْرٍو وَأَنَسُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ جَمِيعاً عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ علیهم السلام عَنِ النَّبِيِّ صلّی الله علیه و آله و سلّم أَنَّهُ قَالَ لَهُ‏ يَا عَلِي‏... يَا عَلِيُّ أَعْجَبُ النَّاسِ إِيمَاناً وَأَعْظَمُهُمْ يَقِيناً قَوْمٌ‏ يَكُونُونَ‏ فِي آخِرِ الزَّمَانِ لَمْ يَلْحَقُوا النَّبِيَّ وَحُجِبَ عَنْهُمُ الْحُجَّةُ فَآمَنُوا بِسَوَادٍ عَلَى بَيَاض‏، الخبر.

الأمالي (للمفيد)، ص63، ح9: عَنْ عَوْفِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ‏ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم ذَاتَ يَوْمٍ يَا لَيْتَنِي قَدْ لَقِيتُ إِخْوَانِي فَقَالَ لَهُ أَبُو بَكْرٍ وَعُمَرُ أَ وَلَسْنَا إِخْوَانَكَ‏ آمَنَّا بِكَ وَهَاجَرْنَا مَعَكَ قَالَ صلّی الله علیه و آله و سلّم: قَدْ آمَنْتُمْ وَهَاجَرْتُمْ وَيَا لَيْتَنِي قَدْ لَقِيتُ إِخْوَانِي فَأَعَادَا الْقَوْلَ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم أَنْتُمْ أَصْحَابِي وَلَكِنْ إِخْوَانِي الَّذِينَ يَأْتُونَ مِنْ بَعْدِكُمْ يُؤْمِنُونَ بِي وَيُحِبُّوَنِّي وَيَنْصُرُونِّي وَيُصَدِّقُونِّي وَمَا رَأَوْنِي فَيَا لَيْتَنِي قَدْ لَقِيتُ إِخْوَانِي.

مستدرك الوسائل، ج17، ص300، ح49: وَعَنْهُ صلّی الله علیه و آله و سلّم أَنَّهُ قَالَ: أَيُ‏ إِيمَانٍ‏ أَعْجَبُ‏ قَالُوا إِيمَانُ الْمَلَائِكَةِ قَالَ وَأَيُّ عَجَبٍ فِيهِ وَيَنْزِلُ عَلَيْهِمُ الْوَحْيُ قَالُوا إِيْمَانُنَا قَالَ صلّی الله علیه و آله و سلّم: وَأَيُّ عَجَبٍ فِيهِ وَأَنْتُمْ تَرَوْنَنِي قَالُوا فَأَيُّ إِيمَانٍ هُوَ قَالَ إِيمَانُ قَوْمٍ فِي آخِرِ الزَّمَانِ بِسَوَادٍ عَلَى بَيَاضٍ.

التحصين (لابن فهد الحلي)، ص23: من الكتاب المذكور مرفوعا إلى النبي صلّی الله علیه و آله و سلّم أنه قال:... ثُمَّ تَنَفَّسَ وَقَالَ هَاهْ شَوْقاً إِلَى إِخْوَانِي مِنْ بَعْدِي فَقَالَ أَبُو ذَرٍّ يَا رَسُولَ اللَّهِ أَ لَسْنَا إِخْوَانَكَ قَالَ لَا أَنْتُمْ أَصْحَابِي وَإِخْوَانِي يَجِيئُونَ مِنْ بَعْدِي شَأْنُهُمْ شَأْنُ الْأَنْبِيَاءِ قَوْمٌ يَفِرُّونَ مِنَ الْآبَاءِ وَالْأُمَّهَاتِ وَمِنَ الْإِخْوَةِ وَالْأَخَوَاتِ وَمِنَ الْقَرَابَاتِ كُلِّهِمْ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ يَتْرُكُونَ الْمَالَ لِلَّهِ وَيُذِلُّونَ أَنْفُسَهُمْ بِالتَّوَاضُعِ لِلَّهِ لَا يَرْغَبُونَ‏ فِي‏ الشَّهَوَاتِ‏ وَفُضُولِ الدُّنْيَا مُجْتَمِعُونَ فِي بَيْتٍ مِنْ بُيُوتِ اللَّهِ كَأَنَّهُمْ غُرَبَاءُ مَحْزُونِينَ لِخَوْفِ النَّارِ وَحُبِّ الْجَنَّةِ فَمَنْ يَعْلَمُ قَدْرَهُمْ عِنْدَ اللَّهِ لَيْسَ بَيْنَهُمْ قَرَابَةٌ وَلَا مَالٌ يُعْطُونَ بِهَا بَعْضُهُمْ لِبَعْضِ أَشْفَقُ مِنَ الِابْنِ عَلَى الْوَالِدِ وَمِنَ الْوَالِدِ عَلَى الْوَلَدِ وَمِنَ الْأَخِ عَلَى الْأَخِ هَاهْ شَوْقاً إِلَيْهِمْ يُفَرِّغُونَ أَنْفُسَهُمْ مِنْ كَدِّ الدُّنْيَا وَنَعِيمِهَا بِنَجَاةِ أَنْفُسِهِمْ مِنْ عَذَابِ الْأَبَدِ وَدُخُولِ الْجَنَّةِ لِمَرْضَاةِ اللَّه‏، الخبر.

[22]. الغيبة (للنعماني)، ص266، ح32: عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ مَسْلَمَةَ الْجَرِيرِيِّ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام: إِنَّ النَّاسَ يُوَبِّخُونَّا وَيَقُولُونَ مِنْ أَيْنَ يُعْرَفُ الْمُحِقُّ مِنَ الْمُبْطِلِ إِذَا كَانَتَا فَقَالَ مَا تَرُدُّونَ عَلَيْهِمْ قُلْتُ فَمَا نَرُدُّ عَلَيْهِمْ شَيْئاً قَالَ فَقَالَ قُولُوا لَهُمْ يُصَدِّقُ بِهَا إِذَا كَانَتْ مَنْ كَانَ مُؤْمِناً يُؤْمِنُ‏ بِهَا قَبْلَ‏ أَنْ‏ تَكُونَ‏ قَالَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ يَقُولُ: أَ فَمَنْ يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ أَحَقُّ أَنْ يُتَّبَعَ أَمَّنْ لا يَهِدِّي إِلَّا أَنْ يُهْدى‏ فَما لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ‏.

الغيبة (للنعماني)، ص265، ح31: عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام يَقُولُ:‏ هُمَا صَيْحَتَانِ صَيْحَةٌ فِي أَوَّلِ اللَّيْلِ وَصَيْحَةٌ فِي آخِرِ اللَّيْلَةِ الثَّانِيَةِ قَالَ فَقُلْتُ كَيْفَ ذَلِكَ قَالَ فَقَالَ وَاحِدَةٌ مِنَ السَّمَاءِ وَوَاحِدَةٌ مِنْ إِبْلِيسَ فَقُلْتُ وَكَيْفَ تُعْرَفُ‏ هَذِهِ‏ مِنْ‏ هَذِهِ‏ فَقَالَ يَعْرِفُهَا مَنْ كَانَ سَمِعَ بِهَا قَبْلَ أَنْ تَكُونَ.