شرح دعای صنمی قریش - جلسه 17

از شجره طوبی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

شرح دعای صنمی قریش

جلسه: 17

أعوذ بالله السمیع العلیم من الشیطان الرجیم

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد لله ربّ العالمین وصلّی الله علی محمّد وآله الطاهرین

ولعنة الله علی أعدائهم أجمعین من الآن إلی قیام یوم الدین


اوّلی و دوّمی و دو دخترشان و همه فسادهای در اسلام

موضوع جلسۀ پیشین كلمه «وَابنَتَيهِمَا» بود و امیر المؤمنین علیه السلام، تمام فسادهایی که در اسلام انجام گرفته و خواهد گرفت را در حق این چهار نفر بیان کردند و این دو مرد و زن را اصل تمام فسادهای اسلام معرّفی کردند تا زمانی که امام زمان عجّل الله فرجه تشریف آورند و زمین را از لوس وجود محبّان و پیروانشان پاک نمایند.

دو مرد؛ ابابکر و عمر و دو زن؛ دختران این دو یعنی عایشه و حفصه هستند و بیان کردیم که امیر المؤمنین علیه السلام این چهار نفر را لعن کرده و تا انتهای دعای شریف تمام رذالت‏ها، پستی‏ها، خباثت‏ها، كفر و زندقه‏ها و پیامدهای آخروی آنها که عذاب، نقمت، بلا و نکبت‏هایی است که خداوند متعال از گذشته تا کنون در حقّشان پیاده کرده و خواهد کرد را در حق این چهار نفر بیان کرده‏اند و تأكيد كردیم؛ باید در پی این بود که چرا امیر المؤمنین علیه السلام در این دعا این اشخاص را نام برده است؟

نسبت پدر فرزندی میان آنها علّت اصل همه فسادها بودن آنها نیست

بیان نمودیم؛ دلیل این امر تنها رابطه پدر و فرزندی بین عایشه و ابوبکر نبوده و امیر المؤمنین علیه السلام بدین خاطر لعنش نکرده و تمام اعمال شیطانی در دعای شریف را به او نسبت نداده است و همین طور رابطه پدر و فرزندی بین حفضه و عمر دلیل بر این نبوده که امیر المؤمنین علیه السلام او را لعن کند و تمام فسادها، شیطنت‏ها و رذالت‏ها را در دعای شریف همراه با پیامدهایش به او نسبت دهد؛ زیرا نسبت دنیوی در خوبی و بدی جایگاهی ندارد.

ممکن است شخصی از پدر و مادری کافر متولّد گردد و خودش نیز كافر باشد، همچنین ممکن است؛ شخص دیگری از پدر و مادری کافر متولّد شود ولی مؤمن و درست کار باشد و در مقابل، این امکان وجود دارد که اشخاصی از پدر و مادری مؤمن متولّد شوند ولی در كفر به سر برند.

از راه‏های گوناگون می‏توان به این حقیقت رسید که هیچ گاه کفر یا ایمان والدين، میزان خوبی و بدی شخص نیست.

بیان میزان نسبت دادن خوبی‏ها و بدی‏ها

اصلی که انسان باید در کفر و ایمان بداند و ندانستن آن موجب عدم شناخت خصوصيّات دینیش می‏شود و نمی‏تواند جایگاه مطالب دینی خود را دریابد چه در طرف خوبی‏ها و چه در طرف بدی‏ها این است که اصل و میزانی که خداوند متعال بواسطه آن، اشخاصی را بزرگ می‏دارد و در مقابل اشخاصی دیگر را مورد مذمّت و تحقیر قرار می‏دهد چیست؟

میزان همه خوبی‏ها و بدی‏ها؛ دوستی دوستان اهل بیت علیهم السلام و دشمنی دشمنان ایشان

رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم از یارانش در مورد محکم‏ترین دستگیره ایمان که محکم‏تر از آن وجود ندارد سؤال کردند؟ از آنها جواب‏های گوناگونی صادر شد، به عنوان مثال یکی از آنها در پاسخ به این سؤال به نماز اشاره کرد و پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم فرمودند: نماز دارای ارزش و جایگاهی بزرگ است ولی جواب این سؤال نماز نیست، دیگری به روزه اشاره نمود و شخصی دیگر جواب سؤال را حج بیان کرد و هر یک از یاران پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم پاسخی دادند و آن حضرت ضمن تأیید خوبی جواب‏های وارد شده، متذکّر شدند که پاسخ خود را دریافت نکردند و در ادامه فرمودند: محکم‏ترین دستگیره ایمان، دوستی دوستان خدا و دشمنی دشمنان اوست.[1]

این زیربنای اوّلیۀ همه چیز اسلام و قرآن است، همه چیز ولايت اهل بیت علیهم السلام است و باید ولایت اولیای خدا و دشمنی دشمنان خدا را داشته باشیم، سپس از پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم پرسیدند: دوست و دشمن خدا چه کسانی هستند که ما باید آنان را دوست و دشمن بداریم؟ آن بزرگوار در پاسخ، دست مبارکشان را روی شانه امیر المؤمنین علیه السلام گذاشتند و فرمودند: على بن ابیطالب علیه السلام دوست خداست و دوستان او دوستان خدا هستند پس دوستشان دارید، در مقابل نیز دشمنانشان دشمنان خدا هستند پس دشمنشان بدارید،[2] و در نتیجه پیامبر خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم دوستی دوستان امیر المؤمنین علیه السلام و دشمنی دشمنان ایشان را اوّلين، محکم‏ترین و زیربنایی‏ترین دستگیره ایمان معرّفی کرده‏اند.

دو گونه دنیوی و اخروی بودن دوستی و دشمنی

امّا دوستی و دشمنی به دو گونه است:


دوستی و دشمنی برای دنیا و مذمّت آن


گونه‏ای از آن دوستی و دشمنی در جهت دنیاست، بطور مثال اگر شخصی به اموال شما دست درازی کند؛ او را دشمن خود می‏دانید، ولی اگر خانه‏ای برای شما خریداری کند؛ او را دوست خواهید داشت، اگر کسی برایتان منفعت دنیوی داشته باشد او را دوست دارید و در مقابل اگر دیگری برای شما ضرر داشته باشد او را دشمن خود می‏دانید، این روال از گذشته تا کنون به همین گونه بوده و امروزه نیز تنها معیاری که در دوستی و دشمنی بین انسان‏ها وجود دارد؛ منافع مالی و دنیوی است، هرکس برایتان سودی داشته باشد؛ دوستش خواهید داشت و اگر شما را متحمّل زیان کند؛ با او به دشمنی می‏پردازید.

به همین خاطر رسول اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم فرمودند: «وَقَدْ صَارَتْ مُؤَاخَاةُ النَّاسِ يَوْمَكُمْ هَذَا أَكْثَرُهَا فِي الدُّنْيَا عَلَيْهَا يَتَوَادُّونَ وَعَلَيْهَا يَتَبَاغَضُونَ»[3] این روال مردم دنیا از هزاران سال پیش تا زمان اهل بیت علیهم السلام و تا امروز است، دلیل و معیار محبّتی که به یکدیگر داشته و حقیقتی که بخاطر آن همدیگر را دوست می‏دارید چیست؟ فرمودند: منفعت‏ها و ضررهای دنیا است، هر کسی برای دنیای شما مفید باشد دوست می‏دارید و هرکس برای دنیای شما مضر باشد دشمن می‏دارید، نتیجه می‏گیریم سنّت مردم از قرن‏ها پیش تا کنون بدین شکل بوده که اگر محبّتی بینشان بوده؛ معیارش منافع دنیا بوده است.

مذمّت اهل بیت علیهم السلام کسی را برای دنیا دوست و دشمنی می‏دارد

ولی ائمّه اطهار علیهم السلام این مطلب را به روش‏های مختلفی مذمّت کرده‏اند و تأکید نموده‏اند که کسی حق ندارد بخاطر امور دنیوی فرد دیگری را دوست یا دشمن خود تلقّی کند، تنها معیار دوستی و دشمنی؛ خدا، دین و اولیای خدا است و بدین خاطر رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم فرمودند: «أَوْثَقُ عُرَى الْإِيمَانِ الْحُبُّ فِي اللَّهِ وَالْبُغْضُ فِي اللَّهِ وَتَوَالِي‏ أَوْلِيَاءِ اللَّهِ وَالتَّبَرِّي مِنْ أَعْدَاءِ اللَّهِ؛[4] دوست داشتن در راه خدا، برای خدا در دین خدا و دشمنی با دشمنان خدا در دین خدا». پس ملاک دین الهی، آیین اسلام، توحيد و ولایت اهل بیت علیهم السلام است.[5]

ارزش میزان دوستی ترویج و تعظیم ولایت اهل بیت علیهم السلام است

بر هر مسلمانی لازم است که دیگران را هر قدر در دین اسلام و ولایت امیر المؤمنین علیه السلام مؤثّر بوده، و ترویج و تعظیم آن می‏کنند و موجب تحکیم ولایت ایشان می‏شوند و فضائل اهل بیت علیهم السلام را در جامعه منتشر می‏سازند؛ دوست بدارد. اگر شخصی مروّج ولایت امیر المؤمنین علیه السلام است و شخص دیگر در حالی که نماز خوان و با تقوا بوده و اهل گناه نیست، ولی مروّج ولایت آن بزرگوار نبوده و کاسبی روزمره‏اش را دارد و در ماه چندین مهمانی برگزار می‏کند و با رغبت مبالغ زیادی را خرج این امر کرده و سعیش بر این است تا از مواد بهتر و گران‏تری استفاده کند تا مورد تعریف دیگران قرار گیرد امّا زمانی که سخن از کمک در راه ولایت امیر المؤمنین علیه السلام به میان آید اگر در این راه سستی کند و کمکی از او سر نزند؛ دارای ارزش کمتری است و نماز و روزه‏ای که تکلیفی از جانب خداست برای خود او است، روز قیامت عابد را مورد خطاب قرار می‏دهند که برای دستیابی به بهشت عبادت نمودی وارد بهشت شو، در مقابل، از عالم می‏خواهند تا به بهشت نرود و دیگران را شفاعت کند.[6]

خداوند رحمن می‏تواند بندگانش را خود به بهشت برد ولی این کار را می‏کند تا مقام عالم به قدری که ولایت امیر المؤمنین علیه السلام را در عالم منتشر کرده آشکار سازد و منزلتش را بر همگان روشن گرداند.[7]

حضرت زهراء سلام الله علیها که دارای مقام عظيم ولايت الهی هستند، زمانی که برای رفتن به بهشت وارد محشر می‏شوند پارچه یا چادری به صورت فراگیر با ایشان است و از این چادر ریسمان‏های بی‏شماری آویزان شده که دوستان و دوستان دوستان و دوستان دوستان دوستان اهل بیت علیهم السلام، آن ریسمان‏های آویزان شده را گرفته و همراه ایشان وارد بهشت می‏شوند.[8]

در حدیثی دیگر فرمودند: وقتی حضرت زهراء سلام الله علیها در حال ورود به بهشت هستند، خداوند متعال به ایشان می‏فرماید: برگرد و دوستان و دوستان دوستان خود و اهل بیت خود را شفاعت کن تا موقعیّت و مقامت نمایان گردد.[9]

پس می‏بینید این دو شخص، هر دو مسلمان و نماز خوان بوده، مرتکب حرام نمی‏شوند ولی در کرامت و ارزش با یکدیگر تفاوت زیادی دارند، زیرا یکی از این دو، نصف مالی که قصد خرجش را در مهمانی دارد تا مورد تعریف دیگران قرار گیرد را در مسیر نشر ولایت اهل بیت علیهم السلام و تعظیم مقامشان و ترویج و حفظ مکتب تشیّع خرج می‏کند و روز قیامت چون از مروّجین مقام اهل بیت علیهم السلام بوده؛ دارای مقام والایی است.

دعای امام صادق علیه السلام و عظمت فداکاران و از خود گذشتگان در ولایت

باید دعای شریفی که از امام صادق علیه السلام در ماه مبارک رمضان وارد شده را خواند و شایسته است که از خدا و اهل بیت علیهم السلام کمک جست و در این دعا تفکّر کرد، و دعای شریف این است: «وَأَسْأَلُكَ أَنْ تَجْعَلَ وَفَاتِي قَتْلاً فِي سَبِيلِكَ تَحْتَ‏ رَايَةِ نَبِيِّكَ‏ مَعَ‏ أَوْلِيَائِكَ، وَأَسْأَلُكَ أَنْ تَقْتُلَ بِي أَعْدَاءَكَ وَأَعْدَاءَ رَسُولِكَ، وَأَسْأَلُكَ أَنْ تُكْرِمَنِي بِهَوَانِ مَنْ شِئْتَ مِنْ خَلْقِكَ وَلَا تُهِنِّي‏ بِكَرَامَةِ أَحَدٍ مِنْ أَوْلِيَائِكَ، اللَّهُمَّ اجْعَلْ لِي‏ مَعَ الرَّسُولِ سَبِيلاً حَسْبِيَ اللَّهُ‏ ما شاءَ اللَّهُ؛[10] و از تو ای خدا درخواست می کنم که وفات مرا کشته شدن در راه خود زیر پرچم دین پیامبرت با اولیائت قرار دهی، و از تو درخواست می کنم که به دست من دشمنانت و دشمنان رسولت را به قتل رسانی، و از تو درخواست می کنم که مرا گرامی کنی به خوار کردن هرکس از خلقت بخواهی و خوارم نگردانی به گرامی کردن احدی از اولیاء و دوستانت. بارالها مرا با رسولت همراه ساز خدا مرا کفایت است هرچه خواست خداست نیکو است».

پس از خداوند اینگونه می‏خواهیم که خدایا مرگ مرا کشته شدن در راه خود، همراه اوليائت و زیر پرچم خودت قرار ده ـ همانند سیّدالشهدا علیه السلام که پرچمش، پرچم رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم، راهش نیز راه ایشان و تمام همراهان او نیز اولیای خدا بودند ـ، و توسّط من، دشمنان خود و پیامبرت را نابود کنی و من را توسّط اهانت هرکس از خلق خود که قصد اهانت کردن به او داری گرامی دار، ولی مرا توسّط اکرام خود و اوليائت خوار نکن.

آسان یا سخت مردن مهم نیست در راه ولایت مهم است

پس همواره باید به دنبال مرگ در راه دفاع از حقّانیّت اهل بیت علیهم السلام بود و از چگونه جان دادن و سختی‏هایش هراسی نداشت، زيرا پایان راه انسان مرگ است و مرگ او در خواب، تصادف، درگیری یا سوختن در آتش یا گونه دیگر تفاوتی ندارد، همانند اینکه وهّابیت در گذشته افرادی را در شهر مدینه به میدان اصلی شهر برده و آنان را بر شهادت دادن به کفر خود، پدر و مادر و خویشاوندانشان اجبار می‏کردند و کسی که از شهادت دادن خودداری می‏نمود را در میدان شهر می‏سوزاندند.

مرگ انسان‏ها تفاوتی با یکدیگر ندارد، تنها تفاوت این است که بعضی انسان‏ها آسان‏تر و بعضی از آنها سخت‏تر جان می‏دهند، شخصی را که مرتکب عمل ناپسندیده‏ای شده بود برای قصاص و جاری شدن حدّش نزد امیر المؤمنین علیه السلام آوردند، شخص مجرم از آن حضرت سؤال کرد: بين مرگ با شمشیر، سقوط از کوه و سوختن در آتش کدامیک سخت‏تر است؟ ایشان فرمودند: مرگ با آتش، شخص مجرم نیز همان مرگ را انتخاب نمود[11]، زیرا تنها با مرگ‏های دیگر چند دقیقه فاصله دارد و این فاصله و سختیش اهمّیّتی ندارد و آنچه اهمّیّت دارد؛ سختی کشیدن و نکشیدن در زندگی است، بعضی در زندگی، سختی بسیاری کشیده‏اند ولی در راه اهل بیت علیهم السلام آزاری ندیده‏اند، چه مشکلی دارد تا در راه آن بزرگواران آزار و اذیّت شوند؟

به استناد تاریخ در زمان امام حسین علیه السلام در کربلا اصحابی حضور داشتند که بیان می‏داشتند؛ اگر هزار بار در صحرای کربلا کشته شویم و به خاکستر تبدیل شویم و خاکسترمان را از قلّۀ کوه مرتفعی به باد دهند و دوباره زنده شویم و به گونۀ قبل جان دهیم، از حمایت شما دست بر نمی‏داریم.[12]

تفاوت دفاع و کمک ولایت امروز با زمان امام حسین علیه السلام

اكنون حمایت ما همانند حمایت زمان سیّد الشهدا علیه السلام نیست تا در زمان آن حضرت باشیم و کربلا و يزيدی نیز وجود داشته باشند تا مورد امتحان قرار گیریم، اشخاصی که مال کمی در زندگی دارند و مقداری از همین مال را نمی‏بخشند، چگونه با زیاد شدن مالشان خواهند بخشید؟ وقتی شخصی مال اندکی را نمی‏بخشد؛ مال فراوان را نیز نخواهد بخشید. هستند افرادی که گریه کرده و نماز را نیز بپا می‏دارند امّا در این راه کمکی نمی‏کنند، در حالی که برای کسانی گریه می‏کنند که در این راه کمک‏های زیادی کرده‏اند و تمام زندگی و خانواده خود را وقف این راه نموده‏اند، این افراد نیازی نیست تا تمام زندگی و خانواده خود را وقف این امر کنند، در حالی که می‏توانند از مسائل دنیوی خود کاسته و در این راه خرج نمایند.

امروزه این راه متفاوت با راه زمان امام حسین علیه السلام است امّا به قدری است تا انسان خود را بسنجد و متوجّه شود تا چه حد از ولایت آن بزرگواران دفاع می‏کند و در امور دنیوی خود پیاده می‏کند.[13]

هرکه در طرفداری ولایت کوشاتر است باید بیشتر دوستش بداریم

پس باید محبّت دنیوی به گونه‏ای باشد که هرکس به هر اندازه در کرک ولایت اهل بیت علیهم السلام مؤثّر است به همان مقدار دوستش داشته و ارزشی برای او قائل شوید، امثال سلمان و ابوذرها بودند که در روزهای ابتدایی پس از شهادت رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم در برابر جمعیّت و شمشیر زنانی که خلیفه دوّم با شقاوت و قساوت قلب راهی خانه امیر المؤمنین علیه السلام کرد؛ به صورت استوار از آن حضرت دفاع نمودند، بدین علّت امام رضا علیه السلام می‏فرمایند: دوستی کسانی که از امیرالمؤمنین علیه السلام دفاع کرده، ثابت و محکم ایستادند و برای مال دنیا از طرفداری ایشان دست نکشیدند؛ بر هر مسلمانی واجب است.[14]

وقتی خلیفه اوّل به قدرت رسید؛ اموال مردم را مصادره نموده و توسّط خالد بن ولید و آنانی که طرفدار امیر المؤمنین علیه السلام بودند را به قتل رساند و اموالشان را به همراه اموال و حضرت زهراء سلام الله علیها و فدك غصب کرد[15] و هنگامی که بر سرزمین‏های دیگر مسلّط شد برای افزایش قدرتش و حاکم شدن بر دل‏های مردم پولی را بین مردم تقسیم می‏نمود، وقتی چنین پولی را از طرف خلیفه نزد خانمی بردند، قبل از گرفتن این پول پرسید: از کجا آمده؟ گفتند: این سهمیه شما از سوی خلیفه است، آن زن گفت: این پول را به نزد خلیفه باز گردانید؛ من دین خود را به این پول نمی‏فروشم.[16]

پس همان گونه که هر شخصی خداوند متعال، دین اسلام، پیامبر و وصی پیامبرش را بیشتر دوست داشته باشد دارای مقام والا و باارزش‏تری است؛ در مقابل نیز هرکس دشمنيش با این بزرگواران بیشتر باشد؛ پست‏تر، خبیث‏تر و کافرتر خواهد بود.

پس با این مطالب آشکار واضح و روشن شد که چرا امیر المؤمنین علیه السلام مبدأ اوّليه تمام فسادها را این چهار نفر را معرّفی کرده‏اند.

اوّلی و دوّمی و دخترانشان و زیربنای دشمنی‏های با اهل بیت علیهم السلام

با خواندن این دعا تا انتها متوجّه می‏شوید؛ این چهار نفر دارای بیش از صد صفت بوده و ملاک این صفات هستند؛ بدین علّت که این افراد، اوّلین دشمنان امير المؤمنین علیه السلام و زیربنای تمام دشمنان ایشان هستند؛ مردان این چهار نفر در حق پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم و امیر المؤمنین علیه السلام شدیدترین دشمنی را داشته و زنان این چهار نفر نیز در حق حضرت زهراء و حضرت خدیجه علیهما السلام بیشترین ظلم را روا داشته‏اند، پس چون این چهار نفر اوّلین و سخت‏ترین دشمنان رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم، امیر المؤمنین و اهل بیت علیهم السلام بوده‏اند، آن حضرت آنها را ملاک تمام فسادهای عالم قرار داده است.

دو گونه نسب دنیوی و دینی وجود دارد و حقیقت نسب دینی به محبّت ذاتی‏ای که بین دو شخص است باز می‏گردد، علّت اینکه این چهار نفر در برابر امیر المؤمنین و حضرت زهراء علیهما السلام قرار گرفتند؛ دشمنی ذاتی‏ای بود که بینشان بوده، به همین خاطر عایشه تا پایان عمرش دشمن امیر المؤمنین علیه السلام بود و هنگامی که خبر شهادت آن حضرت را شنید خوشحال شد و شروع به خواندن اشعار شاد نمود.[17]

پس در مجموع میزان تمام آنچه امير المؤمنین علیه السلام به این چهار نفر نسبت داده، دشمنيشان با ایشان و حضرت زهراء سلام الله علیها است.


الحمد لله ربّ العالمین وصلّی الله علی محمّد وآله الطاهرین

دریافت فایل (MP3) (PDF)


[1]. الكافي، ج2، ص125، ح6: عَنْ عَمْرِو بْنِ مُدْرِكٍ الطَّائِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم لِأَصْحَابِهِ: أَيُّ عُرَى الْإِيمَانِ أَوْثَقُ فَقَالُوا اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ وَقَالَ بَعْضُهُمُ الصَّلَاةُ وَقَالَ بَعْضُهُمُ الزَّكَاةُ وَقَالَ بَعْضُهُمُ الصِّيَامُ وَقَالَ بَعْضُهُمُ الْحَجُ‏ وَالْعُمْرَةُ وَقَالَ بَعْضُهُمُ الْجِهَادُ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم لِكُلِّ مَا قُلْتُمْ‏ فَضْلٌ‏ وَلَيْسَ‏ بِهِ‏ وَلَكِنْ أَوْثَقُ عُرَى الْإِيمَانِ الْحُبُّ فِي اللَّهِ وَالْبُغْضُ فِي اللَّهِ وَتَوَالِي‏ أَوْلِيَاءِ اللَّهِ وَالتَّبَرِّي مِنْ أَعْدَاءِ اللَّهِ.

تحف العقول، ص55: وَقَالَ صلّی الله علیه و آله و سلّم: لِأَبِي ذَرٍّ أَيُّ عُرَى‏ الْإِيمَانِ‏ أَوْثَقُ‏ قَالَ اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ فَقَالَ الْمُوَالاةُ فِي اللَّهِ وَالْمُعَادَاةُ فِي اللَّهِ وَالْبُغْضُ فِي اللَّهِ‏.

المستدرك علی الصحیحین، ج2، ص522، ح3790: عَنِ ابْنِ مَسْعُودٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، {وَجَعَلْنَا فِي قُلُوبِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ رَأْفَةً وَرَحْمَةً وَرَهْبَانِيَّةً ابْتَدَعُوهَا مَا كَتَبْنَاهَا عَلَيْهِمْ إِلَّا ابْتِغَاءَ رِضْوَانِ اللَّهِ فَمَا رَعَوْهَا حَقَّ رِعَايَتِهَا، فَآتَيْنَا الَّذِينَ آمَنُوا مِنْهُمْ أَجْرَهُمْ وَكَثِيرٌ مِنْهُمْ فَاسِقُونَ} قَالَ ابْنُ مَسْعُودٍ: قَالَ لِيَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «يَا عَبْدَ اللَّهِ بْنَ مَسْعُودٍ» فَقُلْتُ: لَبَّيْكَ يَا رَسُولَ اللَّهِ، ثَلَاثَ مِرَارٍ، قَالَ: «هَلْ تَدْرِي أَيُّ عُرَى الْإِيمَانِ أَوْثَقُ؟» قُلْتُ: اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ. قَالَ: «أَوْثَقُ الْإِيمَانِ الْوَلَايَةُ فِي اللَّهِ بِالْحَبِّ فِيهِ وَالْبُغْضِ فِيهِ، الخبر.

[2]. معاني الأخبار، ص399، ح58: حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْقَاسِمِ الْمُفَسِّرُ الْجُرْجَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا يُوسُفُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ زِيَادٍ وَعَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبَوَيْهِمَا عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ علیهم السلام قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم لِبَعْضِ أَصْحَابِهِ ذَاتَ يَوْمٍ يَا عَبْدَ اللَّهِ أَحْبِبْ فِي اللَّهِ وَأَبْغِضْ فِي اللَّهِ وَوَالِ فِي اللَّهِ وَعَادِ فِي اللَّهِ فَإِنَّهُ لَا تُنَالُ وَلَايَةُ اللَّهِ إِلَّا بِذَلِكَ وَلَا يَجِدُ الرَّجُلُ طَعْمَ الْإِيمَانِ وَإِنْ كَثُرَتْ صَلَاتُهُ وَصِيَامُهُ حَتَّى يَكُونَ كَذَلِكَ وَقَدْ صَارَتْ مُؤَاخَاةُ النَّاسِ يَوْمَكُمْ هَذَا أَكْثَرُهَا فِي الدُّنْيَا عَلَيْهَا يَتَوَادُّونَ وَعَلَيْهَا يَتَبَاغَضُونَ وَذَلِكَ لَا يُغْنِي عَنْهُمْ مِنَ اللَّهِ شَيْئاً فَقَالَ الرَّجُلُ يَا رَسُولَ اللَّهِ فَكَيْفَ لِي أَنْ أَعْلَمَ أَنِّي قَدْ وَالَيْتُ وَعَادَيْتُ فِي اللَّهِ وَمَنْ وَلِيُّ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ حَتَّى أُوَالِيَهُ وَمَنْ عَدُوُّهُ حَتَّى أُعَادِيَهُ فَأَشَارَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم إِلَى عَلِيٍّ علیه السلام فَقَالَ أَ تَرَى هَذَا قَالَ بَلَى قَالَ وَلِيُّ هَذَا وَلِيُّ اللَّهِ فَوَالِهِ وَعَدُوُّ هَذَا عَدُوُّ اللَّهِ‏ فَعَادِهِ‏ وَوَالِ وَلِيَّ هَذَا وَلَوْ أَنَّهُ قَاتِلُ أَبِيكَ وَوَلَدِكَ وَعَادِ عَدُوَّ هَذَا وَلَوْ أَنَّهُ أَبُوكَ وَوَلَدُكَ.

[3]. روایت آن در پاورقی مورد قبل ذکر شد.

الكافي، ج2، ص127، ح13: عَنْ بَشِيرٍ الْكُنَاسِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ: قَدْ يَكُونُ حُبٌّ فِي اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَحُبٌّ فِي الدُّنْيَا فَمَا كَانَ فِي اللَّهِ وَرَسُولِهِ فَثَوَابُهُ عَلَى اللَّهِ وَمَا كَانَ‏ فِي‏ الدُّنْيَا فَلَيْسَ‏ بِشَيْ‏ءٍ.

[4]. روایات آن در اوّلین پاورقی از این جلسه ذکر شد.

[5]. تحف العقول، ص325: دَخَلَ عَلَيْهِ رَجُلٌ فَقَالَ علیه السلام لَهُ: مِمَّنِ الرَّجُلُ؟ فَقَالَ: مِنْ مُحِبِّيكُمْ وَمَوَالِيكُمْ. فَقَالَ لَهُ جَعْفَرٌ علیه السلام: لَا يُحِبُّ اللَّهَ عَبْدٌ حَتَّى يَتَوَلَّاهُ وَلَا يَتَوَلَّاهُ حَتَّى يُوجِبَ لَهُ الْجَنَّةَ ثُمَّ قَالَ لَهُ مِنْ أَيِ‏ مُحِبِّينَا أَنْتَ‏ فَسَكَتَ الرَّجُلُ فَقَالَ لَهُ سَدِيرٌ وَكَمْ مُحِبُّوكُمْ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ فَقَالَ عَلَى ثَلَاثِ طَبَقَاتٍ طَبَقَةٌ أَحَبُّونَا فِي الْعَلَانِيَةِ وَلَمْ يُحِبُّونَا فِي السِّرِّ وَطَبَقَةٌ يُحِبُّونَا فِي السِّرِّ وَلَمْ يُحِبُّونَا فِي الْعَلَانِيَةِ وَطَبَقَةٌ يُحِبُّونَا فِي السِّرِّ وَالْعَلَانِيَةِ هُمُ النَّمَطُ الْأَعْلَى‏ شَرِبُوا مِنَ الْعَذْبِ الْفُرَاتِ وَعَلِمُوا تَأْوِيلَ الْكِتَابِ‏ وَفَصْلَ الْخِطَابِ وَسَبَبَ الْأَسْبَابِ فَهُمُ النَّمَطُ الْأَعْلَى الْفَقْرُ وَالْفَاقَةُ وَأَنْوَاعُ الْبَلَاءِ أَسْرَعُ إِلَيْهِمْ مِنْ رَكْضِ الْخَيْلِ‏ مَسَّتْهُمُ الْبَأْسَاءُ وَالضَّرَّاءُ وَزُلْزِلُوا وَفُتِنُوا فَمِنْ بَيْنِ مَجْرُوحٍ وَمَذْبُوحٍ مُتَفَرِّقِينَ فِي كُلِّ بِلَادٍ قَاصِيَةٍ بِهِمْ يَشْفِي اللَّهُ السَّقِيمَ وَيُغْنِي الْعَدِيمَ وَبِهِمْ تُنْصَرُونَ وَبِهِمْ تُمْطَرُونَ وَبِهِمْ تُرْزَقُونَ وَهُمُ الْأَقَلُّونَ عَدَداً الْأَعْظَمُونَ عِنْدَ اللَّهِ قَدْراً وَخَطَراً وَالطَّبَقَةُ الثَّانِيَةُ النَّمَطُ الْأَسْفَلُ أَحَبُّونَا فِي الْعَلَانِيَةِ وَسَارُوا بِسِيرَةِ الْمُلُوكِ فَأَلْسِنَتُهُمْ مَعَنَا وَسُيُوفُهُمْ عَلَيْنَا وَالطَّبَقَةُ الثَّالِثَةُ النَّمَطُ الْأَوْسَطُ أَحَبُّونَا فِي السِّرِّ وَلَمْ يُحِبُّونَا فِي الْعَلَانِيَةِ وَلَعَمْرِي‏ لَئِنْ كَانُوا أَحَبُّونَا فِي السِّرِّ دُونَ الْعَلَانِيَةِ فَهُمُ الصَّوَّامُونَ بِالنَّهَارِ الْقَوَّامُونَ بِاللَّيْلِ تَرَى أَثَرَ الرَّهْبَانِيَّةِ فِي وُجُوهِهِمْ أَهْلُ سِلْمٍ وَانْقِيَادٍ قَالَ الرَّجُلُ فَأَنَا مِنْ مُحِبِّيكُمْ فِي السِّرِّ وَالْعَلَانِيَةِ قَالَ جَعْفَرٌ علیه السلام إِنَّ لِمُحِبِّينَا فِي السِّرِّ وَالْعَلَانِيَةِ علَامَاتٍ يُعْرَفُونَ بِهَا قَالَ الرَّجُلُ وَمَا تِلْكَ الْعَلَامَاتُ قَالَ علیه السلام تِلْكَ خِلَالٌ أَوَّلُهَا أَنَّهُمْ عَرَفُوا التَّوْحِيدَ حَقَّ مَعْرِفَتِهِ وَأَحْكَمُوا عِلْمَ تَوْحِيدِهِ وَالْإِيمَانُ بَعْدَ ذَلِكَ بِمَا هُوَ وَمَا صِفَتُهُ ثُمَّ عَلِمُوا حُدُودَ الْإِيمَانِ وَحَقَائِقَهُ وَشُرُوطَهُ وَتَأْوِيلَهُ.

قَالَ سَدِيرٌ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ مَا سَمِعْتُكَ تَصِفُ الْإِيمَانَ بِهَذِهِ الصِّفَةِ قَالَ نَعَمْ يَا سَدِيرُ لَيْسَ لِلسَّائِلِ أَنْ يَسْأَلَ عَنِ الْإِيمَانِ مَا هُوَ حَتَّى يَعْلَمَ الْإِيمَانَ بِمَنْ قَالَ سَدِيرٌ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ إِنْ رَأَيْتَ أَنْ تُفَسِّرَ مَا قُلْتَ قَالَ الصَّادِقُ علیه السلام مَنْ زَعَمَ أَنَّهُ يَعْرِفُ اللَّهَ بِتَوَهُّمِ الْقُلُوبِ فَهُوَ مُشْرِكٌ وَمَنْ زَعَمَ أَنَّهُ يَعْرِفُ اللَّهَ بِالاسْمِ دُونَ الْمَعْنَى فَقَدْ أَقَرَّ بِالطَّعْنِ لِأَنَّ الِاسْمَ مُحْدَثٌ وَمَنْ زَعَمَ أَنَّهُ يَعْبُدُ الِاسْمَ وَالْمَعْنَى فَقَدْ جَعَلَ مَعَ اللَّهِ شَرِيكاً وَمَنْ زَعَمَ أَنَّهُ يَعْبُدُ الْمَعْنَى بِالصِّفَةِ لَا بِالْإِدْرَاكِ فَقَدْ أَحَالَ عَلَى غَائِبٍ وَمَنْ زَعَمَ أَنَّهُ يَعْبُدُ الصِّفَةَ وَالْمَوْصُوفَ فَقَدْ أَبْطَلَ التَّوْحِيدَ لِأَنَّ الصِّفَةَ غَيْرُ الْمَوْصُوفِ وَمَنْ زَعَمَ أَنَّهُ يُضِيفُ الْمَوْصُوفَ إِلَى الصِّفَةِ فَقَدْ صَغَّرَ بِالْكَبِيرِ وَما قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ‏ قِيلَ لَهُ فَكَيْفَ سَبِيلُ التَّوْحِيدِ قَالَ علیه السلام بَابُ الْبَحْثِ مُمْكِنٌ وَطَلَبُ الْمَخْرَجِ مَوْجُودٌ إِنَّ مَعْرِفَةَ عَيْنِ الشَّاهِدِ قَبْلَ صِفَتِهِ وَمَعْرِفَةَ صِفَةِ الْغَائِبِ قَبْلَ عَيْنِهِ قِيلَ وَكَيْفَ نَعْرِفُ‏ عَيْنَ الشَّاهِدِ قَبْلَ صِفَتِهِ قَالَ علیه السلام تَعْرِفُهُ وَتَعْلَمُ عِلْمَهُ وَتَعْرِفُ نَفْسَكَ بِهِ وَلَا تَعْرِفُ نَفْسَكَ بِنَفْسِكَ مِنْ نَفْسِكَ وَتَعْلَمُ أَنَّ مَا فِيهِ لَهُ وَبِهِ كَمَا قَالُوا لِيُوسُفَ‏ إِنَّكَ لَأَنْتَ يُوسُفُ قالَ أَنَا يُوسُفُ وَهذا أَخِي‏ فَعَرَفُوهُ بِهِ وَلَمْ يَعْرِفُوهُ بِغَيْرِهِ وَلَا أَثْبَتُوهُ مِنْ أَنْفُسِهِمْ بِتَوَهُّمِ الْقُلُوبِ أَ مَا تَرَى اللَّهَ يَقُولُ‏ ما كانَ لَكُمْ أَنْ تُنْبِتُوا شَجَرَها يَقُولُ لَيْسَ لَكُمْ أَنْ تَنْصِبُوا إِمَاماً مِنْ قِبَلِ أَنْفُسِكُمْ تُسَمُّونَهُ مُحِقّاً بِهَوَى أَنْفُسِكُمْ وَإِرَادَتِكُمْ ثُمَّ قَالَ الصَّادِقُ علیه السلام ثَلَاثَةٌ لا يُكَلِّمُهُمُ اللَّهُ وَلا يَنْظُرُ إِلَيْهِمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَلا يُزَكِّيهِمْ وَلَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ‏ مَنْ أَنْبَتَ شَجَرَةً لَمْ يُنْبِتْهُ اللَّهُ يَعْنِي مَنْ نَصَبَ إِمَاماً لَمْ يَنْصِبْهُ اللَّهُ أَوْ جَحَدَ مَنْ نَصَبَهُ اللَّهُ وَمَنْ زَعَمَ أَنَّ لِهَذَيْنِ سَهْماً فِي الْإِسْلَامِ وَقَدْ قَالَ اللَّهُ‏ وَرَبُّكَ يَخْلُقُ ما يَشاءُ وَيَخْتارُ ما كانَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ.

تحف العقول، ص514: وصية المفضل بن عمر لجماعة الشيعة:... لَا تَأْكُلُوا النَّاسَ بِآلِ مُحَمَّدٍ فَإِنِّي سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام يَقُولُ افْتَرَقَ النَّاسُ فِينَا عَلَى ثَلَاثِ فِرَقٍ فِرْقَةٌ أَحَبُّونَا انْتِظَارَ قَائِمِنَا لِيُصِيبُوا مِنْ دُنْيَانَا فَقَالُوا وَحَفِظُوا كَلَامَنَا وَقَصَّرُوا عَنْ فِعْلِنَا فَسَيَحْشُرُهُمُ اللَّهُ إِلَى النَّارِ وَفِرْقَةٌ أَحَبُّونَا وَسَمِعُوا كَلَامَنَا وَلَمْ يُقَصِّرُوا عَنْ فِعْلِنَا لِيَسْتَأْكِلُوا النَّاسَ بِنَا فَيَمْلَأُ اللَّهُ بُطُونَهُمْ نَاراً يُسَلِّطُ عَلَيْهِمُ الْجُوعَ وَالْعَطَشَ وَفِرْقَةٌ أَحَبُّونَا وَحَفِظُوا قَوْلَنَا وَأَطَاعُوا أَمْرَنَا وَلَمْ يُخَالِفُوا فِعْلَنَا فَأُولَئِكَ مِنَّا وَنَحْنُ مِنْهُم‏، الخبر.

تفسير فرات الكوفي، ص260، ح355: عَنْ جَابِرِ بْنِ يَزِيدَ قَالَ‏ قَالَ أَبُو الْوَرْدِ وَأَنَا حَاضِرٌ لِمُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ علیهما السلام رَحِمَكَ اللَّهُ أَخْبِرْنِي عَنْ أَفْضَلِ مَا عُبِدَ اللَّهُ بِهِ فَقَالَ شَهَادَةُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَأَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم وَالْمُحَافَظَةُ عَلَى الصَّلَوَاتِ الْخَمْسِ مَجْمُوعَةً وَالدُّعَاءُ وَالتَّضَرُّعُ إِلَى اللَّهِ وَصِيَامُ شَهْرِ رَمَضَانَ وَأَدَاءُ الزَّكَاةِ وَحِجُّ الْبَيْتِ وَبِرُّ الْوَالِدَيْنِ وَصِلَةُ الرَّحِمِ وَكَثْرَةُ ذِكْرِ اللَّهِ وَالْكَفُّ عَنْ مَحَارِمِ اللَّهِ وَالصَّبْرُ عَلَى الْبَلَاءِ وَتِلَاوَةُ الْقُرْآنِ وَالْأَمْرُ بِالْمَعْرُوفِ وَالنَّهْيُ عَنِ الْمُنْكَرِ وَكَفُّ اللِّسَانِ إِلَّا أَنْ يَقُولَ خَيْراً وَغَضُّ الْبَصَرِ وَاعْلَمْ يَا أَبَا الْوَرْدِ أَنَّ الِاجْتِهَادَ فِي دِينِ اللَّهِ الْمُحَافَظَةُ عَلَى الصَّلَوَاتِ الْمَجْمُوعَةِ وَالصَّبْرُ عَلَى تَرْكِ الْمَعَاصِي وَاعْلَمْ يَا أَبَا الْوَرْدِ وَيَا جَابِرُ إِنَّكُمَا لَمْ تُفَتِّشَا مُؤْمِناً إِلَى أَنْ تَقُومَ السَّاعَةُ عَنْ ذَاتِ نَفْسِهِ إِلَّا عَنْ حُبِّ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ علیه السلام وَإِنَّكُمَا لَمْ‏ تُفَتِّشَا كَافِراً إِلَى أَنْ تَقُومَ السَّاعَةُ عَنْ ذَاتِ نَفْسِهِ إِلَّا وَجَدْتُمَاهُ يُبْغِضُ عَلِيّاً وَذَلِكَ أَنَّ اللَّهَ قَضَى عَلَى لِسَانِ مُحَمَّدٍ صلّی الله علیه و آله و سلّم لِعَلِيِّ أَنَّهُ لَا يُبْغِضُكَ مُؤْمِنٌ وَلَا يُحِبُّكَ كَافِرٌ أَوْ مُنَافِقٌ‏ وَقَدْ خابَ مَنْ حَمَلَ ظُلْماً وَلَكِنْ أَحِبُّونَا حُبَّ قَصْدٍ تُرْشَدُوا وَتُفْلِحُوا أَحِبُّونَا مَحَبَّةَ الْإِسْلَام‏.

الكافي، ج2، ص124، ح1: عَنْ أَبِي عُبَيْدَةَ الْحَذَّاءِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ: مَنْ أَحَبَّ لِلَّهِ وَأَبْغَضَ لِلَّهِ وَأَعْطَى لِلَّهِ‏ فَهُوَ مِمَّنْ‏ كَمَلَ‏ إِيمَانُهُ‏.

الكافي، ج2، ص125، ح3: عَنْ سَلَّامِ بْنِ الْمُسْتَنِيرِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ علیه السلام قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم:‏ وُدُّ الْمُؤْمِنِ لِلْمُؤْمِنِ فِي اللَّهِ مِنْ أَعْظَمِ شُعَبِ الْإِيمَانِ أَلَا وَمَنْ‏ أَحَبَ‏ فِي‏ اللَّهِ‏ وَأَبْغَضَ فِي اللَّهِ وَأَعْطَى فِي اللَّهِ وَمَنَعَ فِي اللَّهِ فَهُوَ مِنْ أَصْفِيَاءِ اللَّهِ.

الكافي، ج‏2، ص125، ح5: عَنْ فُضَيْلِ بْنِ يَسَارٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام عَنِ الْحُبِّ وَالْبُغْضِ أَ مِنَ الْإِيمَانِ هُوَ فَقَالَ وَهَلِ الْإِيمَانُ‏ إِلَّا الْحُبُ‏ وَالْبُغْضُ ثُمَّ تَلَا هَذِهِ الْآيَةَ: حَبَّبَ إِلَيْكُمُ الْإِيمانَ‏ وَزَيَّنَهُ فِي قُلُوبِكُمْ‏ وَكَرَّهَ إِلَيْكُمُ الْكُفْرَ وَالْفُسُوقَ‏ وَالْعِصْيانَ‏ أُولئِكَ هُمُ الرَّاشِدُونَ‏.

الكافي، ج2، ص126، ح11: عَنْ جَابِرٍ الْجُعْفِيِّ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ علیه السلام قَالَ: إِذَا أَرَدْتَ أَنْ تَعْلَمَ أَنَّ فِيكَ خَيْراً فَانْظُرْ إِلَى قَلْبِكَ فَإِنْ كَانَ يُحِبُّ أَهْلَ طَاعَةِ اللَّهِ وَيُبْغِضُ أَهْلَ مَعْصِيَتِهِ فَفِيكَ خَيْرٌ وَاللَّهُ يُحِبُّكَ وَإِنْ كَانَ يُبْغِضُ‏ أَهْلَ‏ طَاعَةِ اللَّهِ وَيُحِبُّ أَهْلَ مَعْصِيَتِهِ فَلَيْسَ فِيكَ خَيْرٌ وَاللَّهُ يُبْغِضُكَ وَالْمَرْءُ مَعَ مَنْ أَحَبَّ.

[6]. علل الشرائع، ج2، ص394، ح11: عَنْ يُونُسَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ، عَمَّنْ ذَكَرَهُ، عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ: إِذَا كَانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ بَعَثَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ الْعَالِمَ وَالْعَابِدَ فَإِذَا وَقَفَا بَيْنَ يَدَيِ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ قِيلَ لِلْعَابِدِ انْطَلِقْ إِلَى الْجَنَّةِ وَقِيلَ لِلْعَالِمِ قِفْ تَشْفَعْ لِلنَّاسِ‏ بِحُسْنِ‏ تَأْدِيبِكَ لَهُمْ.

تفسير الإمام العسكري علیه السلام، ص344، ح223: وَقَالَ عَلِيُّ بْنُ مُوسَى الرِّضَا علیه السلام‏ يُقَالُ لِلْعَابِدِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ: نِعْمَ الرَّجُلُ كُنْتَ‏ هِمَّتُكَ‏ ذَاتُ‏ نَفْسِكَ، وَكَفَيْتَ النَّاسَ مَئُونَتَكَ، فَادْخُلِ الْجَنَّةَ. إِلَّا أَنَّ الْفَقِيهَ مَنْ أَفَاضَ عَلَى النَّاسِ خَيْرَهُ، وَأَنْقَذَهُمْ مِنْ أَعْدَائِهِمْ، وَوَفَّرَ عَلَيْهِمْ نِعَمَ جِنَانِ اللَّهِ، وَحَصَلَ لَهُمْ رِضْوَانُ اللَّهِ تَعَالَى. وَيُقَالُ لِلْفَقِيهِ: يَا أَيُّهَا الْكَافِلُ لِأَيْتَامِ آلِ مُحَمَّدِ، الْهَادِي لِضُعَفَاءِ مُحِبِّيهِ وَمَوَالِيهِ قِفْ حَتَّى تَشْفَعَ لِكُلِّ مَنْ أَخَذَ عَنْكَ أَوْ تَعَلَّمَ مِنْكَ. فَيَقِفُ، فَيَدْخُلُ الْجَنَّةَ وَمَعَهُ فِئَاماً وَفِئَاماً حَتَّى قَالَ عَشْراً وَهُمُ الَّذِينَ أَخَذُوا عَنْهُ عُلُومَهُ، وَأَخَذُوا عَمَّنْ أَخَذَ عَنْهُ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ، فَانْظُرُوا كَمْ فَرْقٌ‏ مَا بَيْنَ الْمَنْزِلَتَيْنِ.

أعلام الدين، ص81: وَقَالَ صلّی الله علیه و آله و سلّم:‏ يَبْعَثُ اللَّهُ تَعَالَى الْعَالِمَ وَالْعَابِدَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فَإِذَا اجْتَمَعَا عِنْدَ الصِّرَاطِ قِيلَ لِلْعَابِدِ ادْخُلِ الْجَنَّةَ فَأَنْعِمْ فِيهَا بِعِبَادَتِكَ وَقِيلَ لِلْعَالِمِ قِفْ هَاهُنَا فِي زُمْرَةِ الْأَنْبِيَاءِ فَاشْفَعْ فِيمَنْ أَحْسَنْتَ أَدَبَهُ فِي الدُّنْيَا.

الكافي، ج1، ص33، ح9: عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ عَمَّارٍ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام رَجُلٌ رَاوِيَةٌ لِحَدِيثِكُمْ يَبُثُّ ذَلِكَ فِي النَّاسِ وَيُشَدِّدُهُ فِي قُلُوبِهِمْ وَقُلُوبِ شِيعَتِكُمْ وَلَعَلَّ عَابِداً مِنْ شِيعَتِكُمْ لَيْسَتْ لَهُ هَذِهِ الرِّوَايَةُ أَيُّهُمَا أَفْضَلُ قَالَ الرَّاوِيَةُ لِحَدِيثِنَا يَشُدُّ بِهِ‏ قُلُوبَ‏ شِيعَتِنَا أَفْضَلُ مِنْ أَلْفِ عَابِدٍ.

[7]. الأمالي (للصدوق)، ص138، ح9: عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عُمَارَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ آبَائِهِ الصَّادِقِينَ علیهم السلام قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم:‏ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَتَعَالَى جَعَلَ لِأَخِي عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ فَضَائِلَ لَا يُحْصِي عَدَدَهَا غَيْرُهُ فَمَنْ ذَكَرَ فَضِيلَةً مِنْ‏ فَضَائِلِهِ‏ مُقِرّاً بِهَا غَفَرَ اللَّهُ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَمَا تَأَخَّرَ وَلَوْ وَافَى الْقِيَامَةَ بِذُنُوبِ الثَّقَلَيْنِ وَمَنْ كَتَبَ فَضِيلَةً مِنْ فَضَائِلِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ علیه السلام لَمْ تَزَلِ الْمَلَائِكَةُ تَسْتَغْفِرُ لَهُ مَا بَقِيَ لِتِلْكَ الْكِتَابَةِ رَسْمٌ وَمَنِ اسْتَمَعَ إِلَى فَضِيلَةٍ مِنْ فَضَائِلِهِ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ الذُّنُوبَ الَّتِي اكْتَسَبَهَا بِالاسْتِمَاعِ وَمَنْ نَظَرَ إِلَى كِتَابَةٍ فِي فَضَائِلِهِ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ الذُّنُوبَ الَّتِي اكْتَسَبَهَا بِالنَّظَرِ ثُمَّ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم: النَّظَرُ إِلَى عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ علیه السلام عِبَادَةٌ وَذِكْرُهُ عِبَادَةٌ وَلَا يُقْبَلُ إِيمَانُ عَبْدٍ إِلَّا بِوَلَايَتِهِ وَالْبَرَاءَةِ مِنْ أَعْدَائِهِ.

الأمالي (للصدوق)، ص557، ح15: عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ قَالَ: أَتَيْتُ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ عَبَّاسٍ فَقُلْتُ لَهُ يَا ابْنَ عَمِّ رَسُولِ اللَّهِ إِنِّي جِئْتُكَ أَسْأَلُكَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ وَاخْتِلَافِ النَّاسِ فِيهِ فَقَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ يَا ابْنَ جُبَيْرٍ جِئْتَنِي تَسْأَلُنِي عَنْ خَيْرِ خَلْقِ اللَّهِ مِنَ الْأُمَّةِ بَعْدَ مُحَمَّدٍ نَبِيِّ اللَّهِ جِئْتَنِي تَسْأَلُنِي عَنْ رَجُلٍ كَانَتْ لَهُ ثَلَاثَةُ آلَافِ مَنْقَبَةٍ فِي لَيْلَةٍ وَاحِدَةٍ وَهِيَ لَيْلَةُ الْقِرْبَةِ يَا ابْنَ جُبَيْرٍ جِئْتَنِي تَسْأَلُنِي عَنْ وَصِيِّ رَسُولِ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم وَوَزِيرِهِ وَخَلِيفَتِهِ وَصَاحِبِ حَوْضِهِ وَلِوَائِهِ وَشَفَاعَتِهِ وَالَّذِي نَفْسُ ابْنِ عَبَّاسٍ‏ بِيَدِهِ لَوْ كَانَتْ بِحَارُ الدُّنْيَا مِدَاداً وَالْأَشْجَارُ أَقْلَاماً وَأَهْلُهَا كُتَّاباً فَكَتَبُوا مَنَاقِبَ‏ عَلِيِ‏ بْنِ أَبِي طَالِبٍ علیه السلام وَفَضَائِلِهِ مِنْ يَوْمَ خَلَقَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ الدُّنْيَا إِلَى أَنْ يُفْنِيَهَا مَا بَلَغُوا مِعْشَارَ مَا آتَاهُ اللَّهُ تَبَارَكَ وَتَعَالَى.

حلية الأبرار، ج2، ص127، ح7: اَلْبُرْسِيُّ فِي كِتابه عَنِ اِبْنِ عَبَّاسٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم لاَ يُعَذِّبُ اَللَّهُ هَذَا اَلْخَلْقَ اِلاّ بِذُنُوبِ اَلْعُلَمَاءِ اَلَّذِينَ يَكْتُمُونَ الْحَقَّ مِنْ فَضْلِ عَلَى وَعْتْرَتِهِ اِلاّ وَانِهُ لَم يَمْشِ فَوْقَ الأَرْضِ بَعْدَ النَّبِيِّينَ وَالمُرسَلِينَ أفضَلَ مِن شِيعَةٍ عَلَى ومُحِبِّيهِ الَّذِينَ يُظْهِرُونَ امرَهُ وَيَنْشُرُونَ فَضْلَهُ أُولَئِكَ تَغْشَاهُمُ الرَّحْمَةُ وتَسْتَغْفِرُ لَهُمُ الْمَلائِكَةُ والْوَيْلُ كُلُّ الْوَيْلِ لِمَن يَكتُمُ فَضائِلَهُ وَيُنْكِرُ امرَهُ فَما أصبَرَهُم عَلَى النَّارِ.

مهج الدعوات، ص233: عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَهْزِيَارَ قَالَ‏ سَمِعْتُ مَوْلَايَ مُوسَى بْنَ جَعْفَرٍ صلّی الله علیه و آله و سلّم يَدْعُو بِهَذَا الدُّعَاءِ: إِلَهِي‏... وَأَنَّ عَلِيّاً أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ وَسَيِّدُ الْوَصِيِّينَ وَوَارِثُ عِلْمِ النَّبِيِّينَ وَقَاتِلُ الْمُشْرِكِينَ وَإِمَامُ الْمُتَّقِينَ وَمُبِيرُ الْمُنَافِقِينَ وَمُجَاهِدُ النَّاكِثِينَ وَالْقَاسِطِينَ وَالْمَارِقِينَ‏ إِمَامِي‏ وَمَحَجَّتِي وَمَنْ لَا أَثِقُ بِالْأَعْمَالِ وَإِنْ زَكَتْ وَلَا أَرَاهَا مُنْجِيَةً لِي وَإِنْ صَلَحَتْ إِلَّا بِوَلَايَتِهِ وَالِايتِمَامِ بِهِ وَالْإِقْرَارِ بِفَضَائِلِهِ وَالْقَبُولِ مِنْ حَمَلَتِهَا وَالتَّسْلِيمِ لِرُوَاتِهَا اللَّهُمَّ وَأُقِرُّ بِأَوْصِيَائِهِ مِنْ أَبْنَائِهِ أَئِمَّةً وَحُجَجاً وَأَدِلَّةً وَسُرُجاً وَأَعْلَاماً وَمَنَاراً وَسَادَةً وَأَبْرَاراً وَأَدِينُ بِسِرِّهِمْ وَجَهْرِهِمْ وَبَاطِنِهِمْ وَظَاهِرِهِمْ وَحَيِّهِمْ وَمَيِّتِهِمْ وَشَاهِدِهِمْ وَغَائِبِهِمْ لَا شَكَّ فِي ذَلِكَ وَلَا ارْتِيَابَ وَلَا تَحَوُّلَ عَنْهُ وَلَا انْقِلَابَ، الخبر.

[8]. تفسير الإمام العسكري علیه السلام، ص433:... قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم لِهَذِهِ الْفِرْقَةِ الثَّانِيَةِ لَمَّا آمَنُوا: يَا عِبَادَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ أَغَاثَكُمْ‏ بِتِلْكَ‏ الْمَرْأَةِ أَ تَدْرُونَ مَنْ هِيَ قَالُوا: لَا. قَالَ: تِلْكَ تَكُونُ ابْنَتِي فَاطِمَةَ، وَهِيَ سَيِّدَةُ نِسَاءِ الْعَالَمِينَ. إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى إِذَا بَعَثَ الْخَلَائِقَ مِنَ الْأَوَّلِينَ وَالْآخِرِينَ نَادَى مُنَادِي رَبِّنَا مِنْ تَحْتِ عَرْشِهِ: يَا مَعْشَرَ الْخَلَائِقِ غُضُّوا أَبْصَارَكُمْ لِتَجُوزَ فَاطِمَةُ بِنْتُ مُحَمَّدٍ سَيِّدَةُ نِسَاءِ الْعَالَمِينَ عَلَى الصِّرَاطِ. فَيَغُضُّ الْخَلَائِقُ كُلُّهُمْ أَبْصَارَهُمْ، فَتَجُوزُ فَاطِمَةُ عَلَى الصِّرَاطِ لَا يَبْقَى أَحَدٌ فِي الْقِيَامَةِ إِلَّا غَضَّ بَصَرَهُ عَنْهَا إِلَّا مُحَمَّدٌ وَعَلِيٌّ وَالْحَسَنُ وَالْحُسَيْنُ وَالطَّاهِرُونَ مِنْ أَوْلَادِهِمْ فَإِنَّهُمْ مَحَارِمُهَا فَإِذَا دَخَلَتِ الْجَنَّةَ بَقِيَ مِرْطُهَا مَمْدُوداً عَلَى الصِّرَاطِ، طَرَفٌ مِنْهُ بِيَدِهَا وَهِيَ فِي الْجَنَّةِ، وَطَرَفٌ فِي عَرَصَاتِ الْقِيَامَةِ. فَيُنَادِي مُنَادِي رَبِّنَا: يَا أَيُّهَا الْمُحِبُّونَ لِفَاطِمَةَ تَعَلَّقُوا بِأَهْدَابِ مِرْطِ فَاطِمَةَ سَيِّدَةِ نِسَاءِ الْعَالَمِينَ. فَلَا يَبْقَى مُحِبٌّ لِفَاطِمَةَ إِلَّا تَعَلَّقَ بِهُدْبَةٍ مِنْ أَهْدَابِ مِرْطِهَا، حَتَّى يَتَعَلَّقَ بِهَا أَكْثَرُ مِنْ أَلْفِ فِئَامٍ وَأَلْفِ فِئَامٍ [وَ أَلْفِ فِئَامٍ‏]. قَالُوا: وَكَمْ فِئَامٌ وَاحِدٌ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ: أَلْفُ أَلْفٍ مِنَ النَّاسِ، الخبر.

[9]. تفسير فرات الكوفي، ص298، ح403: قَالَ حَدَّثَنَا سَهْلُ بْنُ أَحْمَدَ الدِّينَوَرِيُّ مُعَنْعَناً عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ علیهما السلام قَالَ‏ قَالَ جَابِرٌ لِأَبِي جَعْفَرٍ علیه السلام جُعِلْتُ فِدَاكَ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ حَدِّثْنِي بِحَدِيثٍ فِي فَضْلِ جَدَّتِكَ فَاطِمَةَ سلام الله علیها إِذَا أَنَا حَدَّثْتُ بِهِ الشِّيعَةَ فَرِحُوا بِذَلِكَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ جَدِّي عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم قَالَ إِذَا كَانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ نُصِبَ لِلْأَنْبِيَاءِ وَالرُّسُلِ مَنَابِرُ مِنْ نُورٍ فَيَكُونُ مِنْبَرِي أَعْلَى مَنَابِرِهِمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ ثُمَّ يَقُولُ اللَّهُ يَا مُحَمَّدُ اخْطُبْ فَأَخْطُبُ بِخُطْبَةٍ لَمْ يَسْمَعْ أَحَدٌ مِنَ الْأَنْبِيَاءِ وَالرُّسُلِ بِمِثْلِهَا ثُمَّ يُنْصَبُ لِلْأَوْصِيَاءِ مَنَابِرُ مِنْ نُورٍ وَيُنْصَبُ لِوَصِيِّي عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ فِي أَوْسَاطِهِمْ مِنْبَرٌ مِنْ نُورٍ فَيَكُونُ مِنْبَرُهُ أَعْلَى مَنَابِرِهِمْ ثُمَّ يَقُولُ اللَّهُ يَا عَلِيُّ اخْطُبْ فَيَخْطُبُ بِخُطْبَةٍ لَمْ يَسْمَعْ أَحَدٌ مِنَ الْأَوْصِيَاءِ بِمِثْلِهَا ثُمَّ يُنْصَبُ لِأَوْلَادِ الْأَنْبِيَاءِ وَالْمُرْسَلِينَ مَنَابِرُ مِنْ نُورٍ فَيَكُونُ لِابْنَيَّ وَسِبْطَيَّ وَرَيْحَانَتَيَّ أَيَّامَ حَيَاتِي مِنْبَرَانِ‏ مِنْ نُورٍ ثُمَّ يُقَالُ لَهُمَا اخْطُبَا فَيَخْطُبَانِ بِخُطْبَتَيْنِ لَمْ يَسْمَعْ أَحَدٌ مِنْ أَوْلَادِ الْأَنْبِيَاءِ وَالْمُرْسَلِينَ بِمِثْلِهِمَا ثُمَّ يُنَادِي الْمُنَادِي وَهُوَ جَبْرَئِيلُ علیه السلام أَيْنَ فَاطِمَةُ بِنْتُ مُحَمَّدٍ أَيْنَ خَدِيجَةُ بِنْتُ خُوَيْلِدٍ أَيْنَ مَرْيَمُ بِنْتُ عِمْرَانَ أَيْنَ آسِيَةُ بِنْتُ مُزَاحِمٍ أَيْنَ أُمُّ كُلْثُومٍ أُمُّ يَحْيَى بْنِ زَكَرِيَّا فَيَقُمْنَ فَيَقُولُ اللَّهُ تَبَارَكَ وَتَعَالَى يَا أَهْلَ الْجَمْعِ لِمَنِ الْكَرَمُ الْيَوْمَ فَيَقُولُ مُحَمَّدٌ وَعَلِيٌّ وَالْحَسَنُ وَالْحُسَيْنُ وَفَاطِمَةُ لِلَّهِ الْواحِدِ الْقَهَّارِ فَيَقُولُ اللَّهُ جَلَّ جَلَالُهُ يَا أَهْلَ الْجَمْعِ إِنِّي قَدْ جَعَلْتُ الْكَرَمَ لِمُحَمَّدٍ وَعَلِيٍّ وَالْحَسَنِ وَالْحُسَيْنِ وَفَاطِمَةَ يَا أَهْلَ الْجَمْعِ طَأْطِئُوا الرُّءُوسَ وَغُضُّوا الْأَبْصَارَ فَإِنَّ هَذِهِ فَاطِمَةُ تَسِيرُ إِلَى الْجَنَّةِ فَيَأْتِيهَا جَبْرَئِيلُ بِنَاقَةٍ مِنْ نُوقِ الْجَنَّةِ مُدَبَّجَةَ الْجَنْبَيْنِ خِطَامُهَا مِنَ اللُّؤْلُؤِ الْمُحَقَّقِ الرَّطْبِ عَلَيْهَا رَحْلٌ مِنَ الْمَرْجَانِ فَتُنَاخُ بَيْنَ يَدَيْهَا فَتَرْكَبُهَا فَيَبْعَثُ إِلَيْهَا مِائَةَ أَلْفِ مَلَكٍ فَيَصِيرُوا عَلَى يَمِينِهَا وَيَبْعَثُ إِلَيْهَا مِائَةَ أَلْفِ مَلَكٍ يَحْمِلُونَهَا عَلَى أَجْنِحَتِهِمْ حَتَّى يُصَيِّرُوهَا [يُسَيِّرُوهَا] عِنْدَ بَابِ الْجَنَّةِ فَإِذَا صَارَتْ عِنْدَ بَابِ الْجَنَّةِ تَلْتَفِتُ فَيَقُولُ اللَّهُ يَا بِنْتَ حَبِيبِي مَا الْتِفَاتُكِ وَقَدْ أَمَرْتُ بِكِ إِلَى جَنَّتِي فَتَقُولُ يَا رَبِّ أَحْبَبْتُ أَنْ يُعْرَفَ قَدْرِي فِي مِثْلِ هَذَا الْيَوْمِ فَيَقُولُ اللَّهُ يَا بِنْتَ حَبِيبِي ارْجِعِي فَانْظُرِي مَنْ كَانَ فِي قَلْبِهِ حُبٌّ لَكِ أَوْ لِأَحَدٍ مِنْ ذُرِّيَّتِكِ خُذِي بِيَدِهِ فَأَدْخِلِيهِ الْجَنَّةَ. قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ وَاللَّهِ يَا جَابِرُ إِنَّهَا ذَلِكَ الْيَوْمَ لَتَلْتَقِطُ شِيعَتَهَا وَمُحِبِّيهَا كَمَا يَلْتَقِطُ الطَّيْرُ الْحَبَّ الْجَيِّدَ مِنَ الْحَبِّ الرَّدِيِّ فَإِذَا صَارَ شِيعَتُهَا مَعَهَا عِنْدَ بَابِ الْجَنَّةِ يُلْقِي اللَّهُ فِي قُلُوبِهِمْ أَنْ يَلْتَفِتُوا فَإِذَا الْتَفَتُوا يَقُولُ اللَّهُ يَا أَحِبَّائِي مَا الْتِفَاتُكُمْ وَقَدْ شَفَعَتْ فِيكُمْ فَاطِمَةُ بِنْتُ حَبِيبِي فَيَقُولُونَ يَا رَبِّ أَحْبَبْنَا أَنْ يُعْرَفَ قَدْرُنَا فِي مِثْلِ هَذَا الْيَوْمِ فَيَقُولُ اللَّهُ يَا أَحِبَّائِي ارْجِعُوا وَانْظُرُوا مَنْ أَحَبَّكُمْ لِحُبِّ فَاطِمَةَ انْظُرُوا مَنْ أَطْعَمَكُمْ لِحُبِّ فَاطِمَةَ انْظُرُوا مَنْ كَسَاكُمْ لِحُبِّ فَاطِمَةَ انْظُرُوا مَنْ سَقَاكُمْ شَرْبَةً فِي حُبِّ فَاطِمَةَ انْظُرُوا مَنْ رَدَّ عَنْكُمْ غِيبَةً فِي حُبِّ فَاطِمَةَ خُذُوا بِيَدِهِ وَأَدْخِلُوهُ الْجَنَّةَ. قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ وَاللَّهِ لَا يَبْقَى فِي النَّاسِ إِلَّا شَاكٌّ أَوْ كَافِرٌ أَوْ مُنَافِقٌ فَإِذَا صَارُوا بَيْنَ الطَّبَقَاتِ نَادَوْا كَمَا قَالَ اللَّهُ [تَعَالَى‏] فَما لَنا مِنْ شافِعِينَ وَلا صَدِيقٍ حَمِيمٍ‏ فَيَقُولُونَ‏ فَلَوْ أَنَّ لَنا كَرَّةً فَنَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ‏ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ هَيْهَاتَ هَيْهَاتَ مُنِعُوا مَا طَلَبُوا وَلَوْ رُدُّوا لَعادُوا لِما نُهُوا عَنْهُ وَإِنَّهُمْ لَكاذِبُون‏.

[10]. الكافي، ج4، ص74، ح6: عَنْ أَبِي بَصِيرٍ قَالَ: كَانَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام يَدْعُو بِهَذَا الدُّعَاءِ فِي شَهْرِ رَمَضَانَ: اللَّهُمَّ إِنِّي بِكَ أَتَوَسَّلُ وَمِنْكَ أَطْلُبُ حَاجَتِي مَنْ طَلَبَ حَاجَةً إِلَى النَّاسِ فَإِنِّي لَا أَطْلُبُ حَاجَتِي إِلَّا مِنْكَ وَحْدَكَ لَا شَرِيكَ لَكَ وَأَسْأَلُكَ بِفَضْلِكَ وَرِضْوَانِكَ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى أَهْلِ بَيْتِهِ وَأَنْ تَجْعَلَ لِي فِي عَامِي هَذَا إِلَى بَيْتِكَ الْحَرَامِ سَبِيلاً حَجَّةً مَبْرُورَةً مُتَقَبَّلَةً زَاكِيَةً خَالِصَةً لَكَ تُقِرُّ بِهَا عَيْنِي وَتَرْفَعُ بِهَا دَرَجَتِي وَتَرْزُقُنِي أَنْ أَغُضَّ بَصَرِي وَأَنْ أَحْفَظَ فَرْجِي وَأَنْ أَكُفَّ بِهَا عَنْ جَمِيعِ مَحَارِمِكَ حَتَّى لَا يَكُونَ شَيْ‏ءٌ آثَرَ عِنْدِي مِنْ طَاعَتِكَ وَخَشْيَتِكَ وَالْعَمَلِ بِمَا أَحْبَبْتَ وَالتَّرْكِ لِمَا كَرِهْتَ وَنَهَيْتَ عَنْهُ وَاجْعَلْ ذَلِكَ فِي يُسْرٍ وَيَسَارٍ وَعَافِيَةٍ وَأَوْزِعْنِي شُكْرَ مَا أَنْعَمْتَ بِهِ عَلَيَّ وَأَسْأَلُكَ أَنْ تَجْعَلَ وَفَاتِي قَتْلاً فِي سَبِيلِكَ تَحْتَ‏ رَايَةِ نَبِيِّكَ‏ مَعَ‏ أَوْلِيَائِكَ وَأَسْأَلُكَ أَنْ تَقْتُلَ بِي أَعْدَاءَكَ وَأَعْدَاءَ رَسُولِكَ وَأَسْأَلُكَ أَنْ تُكْرِمَنِي بِهَوَانِ مَنْ شِئْتَ مِنْ خَلْقِكَ وَلَا تُهِنِّي‏ بِكَرَامَةِ أَحَدٍ مِنْ أَوْلِيَائِكَ اللَّهُمَّ اجْعَلْ لِي‏ مَعَ الرَّسُولِ سَبِيلاً حَسْبِيَ اللَّهُ‏ ما شاءَ اللَّهُ‏.

[11]. الفضائل، ص74: رُوِيَ عَنْ عَمَّارِ بْنِ يَاسِرٍ رض أَنَّهُ قَالَ‏ كَانَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ علیه السلام جَالِساً عَلَى دَكَّةِ الْقَضَاءِ فَنَهَضَ إِلَيْهِ رَجُلٌ يُقَالُ لَهُ صَفْوَانُ بْنُ الْأَكْحَلِ وَقَالَ لَهُ أَنَا رَجُلٌ مِنْ شِيعَتِكَ وَعَلَيَّ ذُنُوبٌ فَأُرِيدُ أَنْ تُطَهِّرَنِي مِنْهَا فِي الدُّنْيَا لِأَصِلَ إِلَى الْآخِرَةِ وَمَا عَلَيَّ ذَنْبٌ فَقَالَ الْإِمَامُ قُلْ لِي بِأَعْظَمِ ذُنُوبِكَ مَا هِيَ فَقَالَ أَنَا أَلُوطُ بِالصِّبْيَانِ فَقَالَ علیه السلام أَيُّمَا أَحَبُّ إِلَيْكَ‏ ضَرْبَةٌ بِذِي‏ الْفَقَارِ أَوْ أَقْلِبُ عَلَيْكَ جِدَاراً أَوْ أُضْرِمُ لَكَ نَاراً فَإِنَّ ذَلِكَ جَزَاءُ مَنِ ارْتَكَبَ مَا ارْتَكَبْتَهُ فَقَالَ يَا مَوْلَايَ أَحْرِقْنِي بِالنَّارِ لِأَنْجُوَ مِنْ نَارِ الْآخِرَةِ فَقَالَ عَلِيٌّ علیه السلام يَا عَمَّارُ اجْمَعْ أَلْفَ حُزْمَةِ قَصَبٍ لِنُضْرِمَهُ غَدَاةَ غَدٍ بِالنَّارِ ثُمَّ قَالَ لِلرَّجُلِ انْهَضْ وَأَوْصِ بِمَا لَكَ وَبِمَا عَلَيْكَ قَالَ فَنَهَضَ الرَّجُلُ وَأَوْصَى بِمَا لَهُ وَمَا عَلَيْهِ وَقَسَمَ أَمْوَالَهُ بَيْنَ أَوْلَادِهِ وَأَعْطَى كُلَّ ذِي حَقٍّ حَقَّهُ ثُمَّ أَتَى بَابَ حُجْرَةِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ علیه السلام فِي بَيْتِ نُوحٍ علیه السلام شَرْقِيِّ جَامِعِ الْكُوفَةِ فَلَمَّا صَلَّى أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ علیه السلام قَالَ يَا عَمَّارُ نَادِ بِالْكُوفَةِ اخْرُجُوا وَانْظُرُوا حُكْمَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ فَقَالَ جَمَاعَةٌ مِنْهُمْ كَيْفَ يُحْرِقُ رَجُلاً مِنْ شِيعَتِهِ وَمُحِبِّيهِ وَهُوَ السَّاعَةَ يُرِيدُ حَرْقَهُ بِالنَّارِ فَتَبْطُلُ إِمَامَتُهُ فَسَمِعَ ذَلِكَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ علیه السلام قَالَ عَمَّارٌ رض فَأَخَذَ الْإِمَامُ علیه السلام الرَّجُلَ وَبَنَى عَلَيْهِ أَلْفَ حُزْمَةٍ مِنَ الْقَصَبِ وَأَعْطَاهُ مِقْدَحَةً وَكِبْرِيتاً وَقَالَ اقْدَحْ وَأَحْرِقْ نَفْسَكَ فَإِنْ كُنْتَ مِنْ شِيعَتِي وَمُحِبِّي وَعَارِفِي فَإِنَّكَ لَا تُحْرَقُ فِي النَّارِ وَإِنْ كُنْتَ مِنَ الْمُخَالِفِينَ الْمُكَذِّبِينَ فَالنَّارُ تَأْكُلُ لَحْمَكَ وَتَكْسِرُ عَظْمَكَ قَالَ فَقَدَحَ الرَّجُلُ عَلَى نَفْسِهِ وَاحْتَرَقَ الْقَصَبُ وَكَانَ عَلَى الرَّجُلِ ثِيَابٌ بِيضٌ فَلَمْ تَعَلَّقْ بِهَا النَّارُ وَلَمْ يَقْرَبْهَا الدُّخَانُ فَاسْتَفْتَحَ الْإِمَامُ علیه السلام وَقَالَ كَذَبَ الْعَاذِلُونَ بِاللَّهِ وَضَلُّوا ضَلالاً بَعِيداً ثُمَّ قَالَ شِيعَتُنَا أُمَنَاءُ وَأَنَا قَسِيمُ الْجَنَّةِ وَالنَّارِ وَشَهِدَ لِي رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم فِي مَوَاطِنَ كَثِيرَة.

[12]. الأمالي (للصدوق)، ص155:... فَلَمَّا وَصَلَ الْكِتَابُ إِلَى عُمَرَ بْنِ‏ سَعْدٍ لَعَنَهُ اللَّهُ أَمَرَ مُنَادِيَهُ فَنَادَى إِنَّا قَدْ أَجَّلْنَا حُسَيْناً وَأَصْحَابَهُ يَوْمَهُمْ وَلَيْلَتَهُمْ فَشَقَّ ذَلِكَ عَلَى الْحُسَيْنِ علیه السلام وَعَلَى أَصْحَابِهِ فَقَامَ الْحُسَيْنُ علیه السلام فِي أَصْحَابِهِ خَطِيباً فَقَالَ اللَّهُمَّ إِنِّي لَا أَعْرِفُ أَهْلَ بَيْتٍ أَبَرَّ وَلَا أَزْكَى وَلَا أَطْهَرَ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي وَلَا أَصْحَاباً هُمْ خَيْرٌ مِنْ أَصْحَابِي وَقَدْ نَزَلَ بِي مَا قَدْ تَرَوْنَ وَأَنْتُمْ فِي حِلٍّ مِنْ بَيْعَتِي لَيْسَتْ لِي فِي أَعْنَاقِكُمْ بَيْعَةٌ وَلَا لِي عَلَيْكُمْ ذِمَّةٌ وَهَذَا اللَّيْلُ قَدْ غَشِيَكُمْ فَاتَّخِذُوهُ جَمَلاً وَتَفَرَّقُوا فِي سَوَادِهِ فَإِنَّ الْقَوْمَ إِنَّمَا يَطْلُبُونِّي وَلَوْ ظَفِرُوا بِي لَذَهَلُوا عَنْ طَلَبِ غَيْرِي فَقَامَ إِلَيْهِ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مُسْلِمِ بْنِ عَقِيلِ بْنِ أَبِي طَالِبٍ فَقَالَ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ مَا ذَا يَقُولُ لَنَا النَّاسُ إِنْ نَحْنُ خَذَلْنَا شَيْخَنَا وَكَبِيرَنَا وَسَيِّدَنَا وَابْنَ سَيِّدِ الْأَعْمَامِ وَابْنَ نَبِيِّنَا سَيِّدِ الْأَنْبِيَاءِ لَمْ نَضْرِبْ مَعَهُ بِسَيْفٍ وَلَمْ نُقَاتِلْ مَعَهُ بِرُمْحٍ لَا وَاللَّهِ أَوْ نَرِدَ مَوْرِدَكَ وَنَجْعَلَ أَنْفُسَنَا دُونَ نَفْسِكَ وَدِمَاءَنَا دُونَ دَمِكَ فَإِذَا نَحْنُ فَعَلْنَا ذَلِكَ فَقَدْ قَضَيْنَا مَا عَلَيْنَا وَخَرَجْنَا مِمَّا لَزِمَنَا وَقَامَ إِلَيْهِ رَجُلٌ يُقَالُ لَهُ زُهَيْرُ بْنُ الْقَيْنِ الْبَجَلِيُّ فَقَالَ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ وَدِدْتُ أَنِّي قُتِلْتُ ثُمَّ نُشِرْتُ ثُمَّ قُتِلْتُ ثُمَّ نُشِرْتُ ثُمَّ قُتِلْتُ ثُمَّ نُشِرْتُ فِيكَ وَفِي الَّذِينَ مَعَكَ مِائَةَ قَتْلَةٍ وَإِنَّ اللَّهَ دَفَعَ بِي عَنْكُمْ أَهْلَ الْبَيْتِ فَقَالَ لَهُ وَلِأَصْحَابِهِ جُزِيتُمْ خَيْراً، الخبر.

تاريخ مدينة دمشق، ج14، ص181: عَنِ الأسوَدِ بْنِ قَيسٍ العَبْديِّ قَالَ قِيلَ لِمُحَمَّدِ بْن بَشِيرٍ اَلْحَضْرَمِيِّ قَدْ أُسِر ابنُكَ بِثَغرِ الرَّيِّ قالَ عِندَ اللَّهِ أَحْتَسِبُهُ ونَفْسِي مَا كُنتُ أُحِبُّ أن يُؤسَرَ ولا أَنْ أَبْقَى بَعْدَهُ فَسَمِعَ قَوْلَهُ اَلْحُسَيْنُ فَقَالَ لَهُ رَحِمَكَ اَللَّهُ أَنْتَ فِي حِلٍ مِنْ بَيْعَتِي فَاعْمَلْ فِيَّ فَكَاكِ اِبْنِكَ قَالَ أَكَلَتْنِي السِّبَاعُ حَيّاً إِنْ فَارَقْتُكَ قَالَ فَاعْطِ اِبْنَكَ هَذِهِ اَلْأَثْوَابَ اَلْبُرُودَ تَسْتَعِينُ بِهَا فِي فِدَاءِ أَخِيهِ فَأَعْطَاهُ خَمْسَةَ أَثْوَابٍ قِيمَتُهَا أَلْفُ دِينَارٍ.

الإرشاد، ج2، ص91: أَمَّا بَعْدُ فَإِنِّي لَا أَعْلَمُ أَصْحَاباً أَوْفَى وَلَا خَيْراً مِنْ أَصْحَابِي وَلَا أَهْلَ بَيْتٍ أَبَرَّ وَلَا أَوْصَلَ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي فَجَزَاكُمُ اللَّهُ عَنِّي خَيْراً أَلَا وَإِنِّي لَأَظُنُّ أَنَّهُ آخِرُ يَوْمٍ لَنَا مِنْ هَؤُلَاءِ أَلَا وَإِنِّي قَدْ أَذِنْتُ لَكُمْ فَانْطَلِقُوا جَمِيعاً فِي حِلٍّ لَيْسَ عَلَيْكُمْ مِنِّي ذِمَامٌ هَذَا اللَّيْلُ قَدْ غَشِيَكُمْ فَاتَّخِذُوهُ جَمَلاً. فَقَالَ لَهُ إِخْوَتُهُ وَأَبْنَاؤُهُ وَبَنُو أَخِيهِ وَابْنَا عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جَعْفَرٍ لِمَ‏ نَفْعَلُ‏ ذَلِكَ‏ لِنَبْقَى بَعْدَكَ لَا أَرَانَا اللَّهُ ذَلِكَ أَبَداً بَدَأَهُمْ بِهَذَا الْقَوْلِ الْعَبَّاسُ بْنُ عَلِيٍّ رِضْوَانُ اللَّهِ عَلَيْهِ وَاتَّبَعَتْهُ الْجَمَاعَةُ عَلَيْهِ فَتَكَلَّمُوا بِمِثْلِهِ وَنَحْوِهِ‏ فَقَالَ الْحُسَيْنُ علیه السلام يَا بَنِي عَقِيلٍ حَسْبُكُمْ مِنَ الْقَتْلِ بِمُسْلِمٍ فَاذْهَبُوا أَنْتُمْ فَقَدْ أَذِنْتُ لَكُمْ قَالُوا سُبْحَانَ اللَّهِ فَمَا يَقُولُ النَّاسُ يَقُولُونَ إِنَّا تَرَكْنَا شَيْخَنَا وَسَيِّدَنَا وَبَنِي عُمُومَتِنَا خَيْرَ الْأَعْمَامِ وَلَمْ نَرْمِ مَعَهُمْ بِسَهْمٍ وَلَمْ نَطْعَنْ مَعَهُمْ بِرُمْحٍ وَلَمْ نَضْرِبْ مَعَهُمْ بِسَيْفٍ وَلَا نَدْرِي مَا صَنَعُوا لَا وَاللَّهِ مَا نَفْعَلُ ذَلِكَ وَلَكِنْ نَفْدِيكَ‏ أَنْفُسَنَا وَأَمْوَالَنَا وَأَهْلِينَا وَنُقَاتِلُ مَعَكَ حَتَّى نَرِدَ مَوْرِدَكَ فَقَبَّحَ اللَّهُ الْعَيْشَ بَعْدَكَ. وَقَامَ إِلَيْهِ مُسْلِمُ بْنُ عَوْسَجَةَ فَقَالَ أَ نُخَلِّي‏ عَنْكَ وَلَمَّا نُعْذِرْ إِلَى اللَّهِ سُبْحَانَهُ فِي أَدَاءِ حَقِّكَ أَمَا وَاللَّهِ حَتَّى أَطْعَنَ فِي صُدُورِهِمْ بِرُمْحِي وَأَضْرِبَهُمْ بِسَيْفِي مَا ثَبَتَ قَائِمُهُ فِي يَدِي وَلَوْ لَمْ يَكُنْ مَعِي سِلَاحٌ أُقَاتِلُهُمْ بِهِ لَقَذَفْتُهُمْ بِالْحِجَارَةِ وَاللَّهِ لَا نُخَلِّيكَ حَتَّى يَعْلَمَ اللَّهُ أَنْ قَدْ حَفِظْنَا غَيْبَةَ رَسُولِ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم فِيكَ وَاللَّهِ لَوْ عَلِمْتُ أَنِّي أُقْتَلُ ثُمَّ أُحْيَا ثُمَّ أُحْرَقُ ثُمَّ أُحْيَا ثُمَّ أُذْرَى يُفْعَلُ ذَلِكَ بِي سَبْعِينَ مَرَّةً مَا فَارَقْتُكَ حَتَّى أَلْقَى حِمَامِي دُونَكَ وَكَيْفَ لَا أَفْعَلُ ذَلِكَ وَإِنَّمَا هِيَ قَتْلَةٌ وَاحِدَةٌ ثُمَّ هِيَ الْكَرَامَةُ الَّتِي لَا انْقِضَاءَ لَهَا أَبَداً. وَقَامَ زُهَيْرُ بْنُ الْقَيْنِ الْبَجَلِيُّ رَحْمَةُ اللَّهِ عَلَيْهِ فَقَالَ وَاللَّهِ لَوَدِدْتُ أَنِّي قُتِلْتُ ثُمَّ نُشِرْتُ ثُمَّ قُتِلْتُ حَتَّى أُقْتَلَ هَكَذَا أَلْفَ مَرَّةٍ وَأَنَّ اللَّهَ تَعَالَى يَدْفَعُ بِذَلِكَ الْقَتْلَ عَنْ نَفْسِكَ وَعَنْ أَنْفُسِ هَؤُلَاءِ الْفِتْيَانِ مِنْ أَهْلِ بَيْتِكَ. وَتَكَلَّمَ جَمَاعَةُ أَصْحَابِهِ‏ بِكَلَامٍ يُشْبِهُ بَعْضُهُ بَعْضاً فِي وَجْهٍ وَاحِدٍ فَجَزَاهُمُ الْحُسَيْنُ علیه السلام خَيْراً وَانْصَرَفَ إِلَى مِضْرَبِهِ.

اللهوف، ص93:... وَتَكَلَّمَ جَمَاعَةٌ مِنْ أَصْحَابِهِ بِنَحْوِ ذَلِكَ وَقَالُوا أَنْفُسُنَا لَكَ‏ الْفِدَاءُ نَقِيكَ بِأَيْدِينَا وَوُجُوهِنَا فَإِذَا نَحْنُ قُتِلْنَا بَيْنَ يَدَيْكَ نَكُونُ قَدْ وَفَيْنَا لِرَبِّنَا وَقَضَيْنَا مَا عَلَيْنَا، الخبر.

[13]. الخصال، ج1، ص196، ح1: قَالَ حَدَّثَنَا دَاوُدُ بْنُ سُلَيْمَانَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى الرِّضَا قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِيٍّ علیه السلام قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم:‏ أَرْبَعَةٌ أَنَا الشَّفِيعُ لَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَلَوْ أَتَوْنِي بِذُنُوبِ أَهْلِ الْأَرْضِ مُعِينُ‏ أَهْلِ‏ بَيْتِي‏ وَالْقَاضِي لَهُمْ حَوَائِجَهُمْ عِنْدَ مَا اضْطُرُّوا إِلَيْهِ وَالْمُحِبُّ لَهُمْ بِقَلْبِهِ وَلِسَانِهِ وَالدَّافِعُ عَنْهُمْ بِيَدِهِ.

الكافي، ج4، ص60، ح9: عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم:‏ إِنِّي شَافِعٌ يَوْمَ الْقِيَامَةِ لِأَرْبَعَةِ أَصْنَافٍ وَلَوْ جَاءُوا بِذُنُوبِ أَهْلِ الدُّنْيَا رَجُلٌ نَصَرَ ذُرِّيَّتِي وَرَجُلٌ بَذَلَ مَالَهُ لِذُرِّيَّتِي‏ عِنْدَ الْمَضِيقِ‏ وَرَجُلٌ أَحَبَّ ذُرِّيَّتِي بِاللِّسَانِ وَبِالْقَلْبِ وَرَجُلٌ يَسْعَى فِي حَوَائِجِ ذُرِّيَّتِي إِذَا طُرِدُوا أَوْ شُرِّدُوا.

الكافي، ج4، ص60، ح8: عَنْ عِيسَى بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم مَنْ صَنَعَ‏ إِلَى‏ أَحَدٍ مِنْ‏ أَهْلِ بَيْتِي يَداً كَافَيْتُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ.

الكافي، ج8، ص268، ح396: عَنْ أَبِي يَحْيَى كَوْكَبِ الدَّمِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ: إِنَّ حَوَارِيَّ عِيسَى علیه السلام كَانُوا شِيعَتَهُ وَإِنَّ شِيعَتَنَا حَوَارِيُّونَا وَمَا كَانَ حَوَارِيُّ عِيسَى بِأَطْوَعَ لَهُ مِنْ حَوَارِيِّنَا لَنَا وَإِنَّمَا قَالَ عِيسَى علیه السلام لِلْحَوَارِيِّينَ: مَنْ أَنْصارِي إِلَى اللَّهِ قالَ الْحَوارِيُّونَ نَحْنُ أَنْصارُ اللَّهِ‏ فَلَا وَاللَّهِ مَا نَصَرُوهُ مِنَ الْيَهُودِ وَلَا قَاتَلُوهُمْ دُونَهُ وَشِيعَتُنَا وَاللَّهِ لَمْ يَزَالُوا مُنْذُ قَبَضَ اللَّهُ عَزَّ ذِكْرُهُ رَسُولَهُ صلّی الله علیه و آله و سلّم يَنْصُرُونَّا وَيُقَاتِلُونَ دُونَنَا وَيُحْرَقُونَ وَيُعَذَّبُونَ وَيُشَرَّدُونَ فِي الْبُلْدَانِ جَزَاهُمُ اللَّهُ عَنَّا خَيْراً وَقَدْ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ علیه السلام وَاللَّهِ لَوْ ضَرَبْتُ خَيْشُومَ مُحِبِّينَا بِالسَّيْفِ مَا أَبْغَضُونَا وَوَ اللَّهِ لَوْ أَدْنَيْتُ‏ إِلَى‏ مُبْغِضِينَا وَحَثَوْتُ لَهُمْ‏ مِنَ الْمَالِ مَا أَحَبُّونَا.

بصائر الدرجات، ج1، ص62، ح10: عَنْ خَيْثَمَةَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ علیه السلام قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُول‏:... وَنَحْنُ الَّذِينَ بِنَا يُصْرَفُ عَنْكُمُ الْعَذَابُ فَمَنْ‏ عَرَفَنَا وَنَصَرَنَا وَعَرَفَ حَقَّنَا وَأَخَذَ بِأَمْرِنَا فَهُوَ مِنَّا وَإِلَيْنَا.

نهج البلاغة، ص162، الخطبة 109: (و منها في ذكر النبي صلّی الله علیه و آله و سلّم‏): قَدْ حَقَّرَ الدُّنْيَا وَصَغَّرَهَا وَأَهْوَنَ بِهَا وَهَوَّنَهَا وَعَلِمَ أَنَّ اللَّهَ زَوَاهَا عَنْهُ اخْتِيَاراً وَبَسَطَهَا لِغَيْرِهِ احْتِقَاراً فَأَعْرَضَ عَنِ الدُّنْيَا بِقَلْبِهِ وَأَمَاتَ ذِكْرَهَا [مِنْ‏] عَنْ نَفْسِهِ وَأَحَبَّ أَنْ تَغِيبَ زِينَتُهَا عَنْ عَيْنِهِ لِكَيْلَا يَتَّخِذَ مِنْهَا رِيَاشاً أَوْ يَرْجُوَ فِيهَا مَقَاماً بَلَّغَ عَنْ رَبِّهِ مُعْذِراً وَنَصَحَ لِأُمَّتِهِ مُنْذِراً وَدَعَا إِلَى الْجَنَّةِ مُبَشِّراً وَخَوَّفَ مِنَ النَّارِ مُحَذِّراً. نَحْنُ شَجَرَةُ النُّبُوَّةِ وَمَحَطُّ الرِّسَالَةِ وَمُخْتَلَفُ الْمَلَائِكَةِ وَمَعَادِنُ الْعِلْمِ وَيَنَابِيعُ الْحُكْمِ نَاصِرُنَا وَمُحِبُّنَا يَنْتَظِرُ الرَّحْمَةَ وَعَدُوُّنَا وَمُبْغِضُنَا يَنْتَظِرُ السَّطْوَة.

الخصال، ج2، ص635، ح10: قال أمير المؤمنين علیه السلام في حديث الأربعمائة:... إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَتَعَالَى اطَّلَعَ إِلَى الْأَرْضِ فَاخْتَارَنَا وَاخْتَارَ لَنَا شِيعَةً يَنْصُرُونَنَا وَيَفْرَحُونَ‏ لِفَرَحِنَا وَيَحْزَنُونَ لِحُزْنِنَا وَيَبْذُلُونَ أَمْوَالَهُمْ وَأَنْفُسَهُمْ فِينَا أُولَئِكَ مِنَّا وَإِلَيْنَا، الخبر.

معاني الأخبار، ص234، ح1: عَنْ أَبِي بَصِيرٍ قَالَ سَمِعْتُ الصَّادِقَ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ علیهما السلام يُحَدِّثُ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ علیهم السلام قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم يَوْماً لِأَصْحَابِهِ: أَيُّكُمْ يَصُومُ الدَّهْرَ فَقَالَ سَلْمَانُ رَحْمَةُ اللَّهِ عَلَيْه‏... وَلَكِنِّي سَمِعْتُ حَبِيبِي رَسُولَ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم يَقُولُ لِعَلِيٍّ علیه السلام: يَا أَبَا الْحَسَنِ مَثَلُكَ فِي أُمَّتِي مَثَلُ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ فَمَنْ قَرَأَهَا مَرَّةً فَقَدْ قَرَأَ ثُلُثَ الْقُرْآنِ وَمَنْ قَرَأَهَا مَرَّتَيْنِ فَقَدْ قَرَأَ ثُلُثَيِ الْقُرْآنِ وَمَنْ قَرَأَهَا ثَلَاثاً فَقَدْ خَتَمَ‏ الْقُرْآنَ‏ فَمَنْ أَحَبَّكَ بِلِسَانِهِ فَقَدْ كَمَلَ لَهُ ثُلُثُ الْإِيمَانِ وَمَنْ أَحَبَّكَ بِلِسَانِهِ وَقَلْبِهِ فَقَدْ كَمَلَ لَهُ ثُلُثَا الْإِيمَانِ وَمَنْ أَحَبَّكَ بِلِسَانِهِ وَقَلْبِهِ وَنَصَرَكَ بِيَدِهِ فَقَدِ اسْتَكْمَلَ الْإِيمَانَ وَالَّذِي بَعَثَنِي بِالْحَقِّ يَا عَلِيُّ لَوْ أَحَبَّكَ أَهْلُ الْأَرْضِ كَمَحَبَّةِ أَهْلِ السَّمَاءِ لَكَ لَمَا عُذِّبَ أَحَدٌ بِالنَّارِ وَأَنَا أَقْرَأُ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ فِي كُلِّ يَوْمٍ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ فَقَامَ فَكَأَنَّهُ قَدْ أُلْقِمَ حَجَراً.

مناقب آل أبي طالب، ج3، ص215: وَفِي رِوَايَةٍ فَقَامَ رَجُلٌ فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ وَهَلْ يُبْغِضُ عَلِيّاً أَحَدٌ قَالَ نَعَمْ الْقُعُودُ عَنْ نُصْرَتِهِ‏ بُغْض‏.

الأمالي (للصدوق)، ص64، ح11: عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: صَعِدَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم الْمِنْبَرَ فَخَطَبَ وَاجْتَمَعَ النَّاسُ إِلَيْهِ فَقَالَ صلّی الله علیه و آله و سلّم... إِنَّهُمْ أَهْلُ بَيْتِي فَمَنْ آذَاهُمْ آذَانِي وَمَنْ ظَلَمَهُمْ ظَلَمَنِي وَمَنْ أَذَلَّهُمْ أَذَلَّنِي وَمَنْ أَعَزَّهُمْ أَعَزَّنِي وَمَنْ أَكْرَمَهُمْ أَكْرَمَنِي وَمَنْ نَصَرَهُمْ نَصَرَنِي وَمَنْ خَذَلَهُمْ خَذَلَنِي وَمَنْ طَلَبَ الْهُدَى فِي غَيْرِهِمْ فَقَدْ كَذَّبَنِي أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا اللَّهَ وَانْظُرُوا مَا أَنْتُمْ قَائِلُونَ إِذَا لَقِيتُمُوهُ فَإِنِّي خَصْمٌ لِمَنْ آذَاهُمْ وَمَنْ كُنْتُ خَصْمَهُ خَصَمْتُهُ أَقُولُ قَوْلِي هَذَا وَأَسْتَغْفِرُ اللَّهَ لِي وَلَكُمْ.

الخصال، ج2، ص407، ح6: عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْفُضَيْلِ الرِّزْقِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَنْ عَلِيٍّ علیه السلام قَالَ: إِنَّ لِلْجَنَّةِ ثَمَانِيَةَ أَبْوَابٍ بَابٌ يَدْخُلُ مِنْهُ النَّبِيُّونَ وَالصِّدِّيقُونَ وَبَابٌ يَدْخُلُ مِنْهُ الشُّهَدَاءُ وَالصَّالِحُونَ وَخَمْسَةُ أَبْوَابٍ يَدْخُلُ مِنْهَا شِيعَتُنَا وَمُحِبُّونَا فَلَا أَزَالُ وَاقِفاً عَلَى الصِّرَاطِ أَدْعُو وَأَقُولُ رَبِّ سَلِّمْ شِيعَتِي وَمُحِبِّي وَأَنْصَارِي وَمَنْ تَوَلَّانِي فِي دَارِ الدُّنْيَا فَإِذَا النِّدَاءُ مِنْ بُطْنَانِ الْعَرْشِ قَدْ أُجِيبَتْ دَعْوَتُكَ وَشُفِّعْتَ فِي شِيعَتِكَ وَيُشَفَّعُ كُلُّ رَجُلٍ مِنْ شِيعَتِي وَمَنْ تَوَلَّانِي وَنَصَرَنِي وَحَارَبَ مَنْ حَارَبَنِي‏ بِفِعْلٍ‏ أَوْ قَوْلٍ فِي سَبْعِينَ أَلْفَ مِنْ جِيرَانِهِ وَأَقْرِبَائِهِ وَبَابٌ يَدْخُلُ مِنْهُ سَائِرُ الْمُسْلِمِينَ مِمَّنْ شَهِدَ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَلَمْ يَكُنْ فِي قَلْبِهِ مِقْدَارُ ذَرَّةٍ مِنْ بُغْضِنَا أَهْلَ الْبَيْتِ.

تأويل الآيات الظاهرة، ص824: عَنْ النُّعْمَانِ بْنِ بَشِيرٍ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم‏: مَنْ قَرَأَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ مَرَّةً فَكَأَنَّمَا قَرَأَ ثُلُثَ الْقُرْآنِ وَمَنْ قَرَأَهَا مَرَّتَيْنِ فَكَأَنَّمَا قَرَأَ ثُلُثَيِ الْقُرْآنِ وَمَنْ قَرَأَهَا ثَلَاثاً فَكَأَنَّمَا قَرَأَ الْقُرْآنَ كُلَّهُ وَكَذَلِكَ مَنْ أَحَبَ‏ عَلِيّاً بِقَلْبِهِ‏ أَعْطَاهُ اللَّهُ ثُلُثَ ثَوَابِ هَذِهِ الْأُمَّةِ وَمَنْ أَحَبَّهُ بِقَلْبِهِ وَلِسَانِهِ أَعْطَاهُ اللَّهُ ثَوَابَ ثُلُثَيْ هَذِهِ الْأُمَّةِ وَمَنْ أَحَبَّهُ بِقَلْبِهِ وَلِسَانِهِ وَيَدِهِ أَعْطَاهُ اللَّهُ ثَوَابَ هَذِهِ الْأُمَّةِ كُلِّهَا.

[14]. عيون أخبار الرضا، ج2، ص121، ح1: عَنِ الْفَضْلِ بْنِ شَاذَانَ قَالَ: سَأَلَ الْمَأْمُونُ عَلِيَّ بْنَ مُوسَى الرِّضَا علیه السلام أَنْ يَكْتُبَ لَهُ مَحْضَ الْإِسْلَامِ عَلَى سَبِيلِ الْإِيجَازِ وَالِاخْتِصَارِ فَكَتَبَ علیه السلام لَهُ أَنَّ مَحْضَ الْإِسْلَامِ شَهَادَةُ... وَقَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ علیه السلام اتَّقُوا تَزْوِيجَ‏ الْمُطَلَّقَاتِ‏ ثَلَاثاً فِي مَوْضِعٍ وَاحِدٍ فَإِنَّهُنَّ ذَوَاتُ أَزْوَاجٍ وَالصَّلَوَاتُ عَلَى النَّبِيِّ صلّی الله علیه و آله و سلّم وَاجِبَةٌ فِي كُلِّ مَوْطِنٍ وَعِنْدَ الْعُطَاسِ وَالذَّبَائِحِ وَغَيْرِ ذَلِكَ وَحُبُّ أَوْلِيَاءِ اللَّهِ تَعَالَى وَاجِبٌ وَكَذَلِكَ بُغْضُ أَعْدَاءِ اللَّهِ وَالْبَرَاءَةُ مِنْهُمْ وَمِنْ أَئِمَّتِهِم‏... وَالْوَلَايَةُ لِأَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ علیه السلام وَالَّذِينَ مَضَوْا عَلَى مِنْهَاجِ نَبِيِّهِمْ صلّی الله علیه و آله و سلّم وَلَمْ يُغَيِّرُوا وَلَمْ يُبَدِّلُوا مِثْلِ سَلْمَانَ الْفَارِسِيِّ وَأَبِي ذَرٍّ الْغِفَارِيِّ وَالْمِقْدَادِ بْنِ الْأَسْوَدِ وَعَمَّارِ بْنِ يَاسِرٍ وَحُذَيْفَةَ الْيَمَانِيِّ وَأَبِي الْهَيْثَمِ بْنِ التَّيِّهَانِ وَسَهْلِ بْنِ حُنَيْفٍ وَعُبَادَةَ بْنِ الصَّامِتِ وَأَبِي أَيُّوبَ الْأَنْصَارِيِّ وَخُزَيْمَةَ بْنِ ثَابِتٍ ذِي الشَّهَادَتَيْنِ وَأَبِي سَعِيدٍ الْخُدْرِيِّ وَأَمْثَالِهِمْ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَحْمَةُ اللَّهِ عَلَيْهِمْ وَالْوَلَايَةُ لِأَتْبَاعِهِمْ وَأَشْيَاعِهِمْ وَالْمُهْتَدِينَ بِهُدَاهُمْ وَالسَّالِكِينَ مِنْهَاجَهُمْ رِضْوَانُ اللَّهِ عَلَيْهِمْ وَتَحْرِيمُ الْخَمْرِ قَلِيلِهَا وَكَثِيرِهَا، الخبر.

الكافي، ج2، ص46، ح3: عَنْ عَبْدِ الْعَظِيمِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْحَسَنِيِّ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ الثَّانِي علیه السلام عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِمْ قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ علیه السلام: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم‏: إِنَّ اللَّهَ خَلَقَ الْإِسْلَامَ فَجَعَلَ لَهُ عَرْصَةً وَجَعَلَ لَهُ نُوراً وَجَعَلَ لَهُ حِصْناً وَجَعَلَ لَهُ نَاصِراً فَأَمَّا عَرْصَتُهُ‏ فَالْقُرْآنُ‏ وَأَمَّا نُورُهُ فَالْحِكْمَةُ وَأَمَّا حِصْنُهُ فَالْمَعْرُوفُ وَأَمَّا أَنْصَارُهُ فَأَنَا وَأَهْلُ بَيْتِي وَشِيعَتُنَا فَأَحِبُّوا أَهْلَ بَيْتِي وَشِيعَتَهُمْ وَأَنْصَارَهُمْ فَإِنَّهُ لَمَّا أُسْرِيَ بِي إِلَى السَّمَاءِ الدُّنْيَا فَنَسَبَنِي جَبْرَئِيلُ علیه السلام لِأَهْلِ السَّمَاءِ اسْتَوْدَعَ اللَّهُ حُبِّي وَحُبَّ أَهْلِ بَيْتِي وَشِيعَتِهِمْ فِي قُلُوبِ الْمَلَائِكَةِ فَهُوَ عِنْدَهُمْ وَدِيعَةٌ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ ثُمَّ هَبَطَ بِي إِلَى أَهْلِ الْأَرْضِ فَنَسَبَنِي إِلَى أَهْلِ الْأَرْضِ فَاسْتَوْدَعَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ حُبِّي وَحُبَّ أَهْلِ بَيْتِي وَشِيعَتِهِمْ فِي قُلُوبِ مُؤْمِنِي أُمَّتِي فَمُؤْمِنُو أُمَّتِي يَحْفَظُونَ وَدِيعَتِي فِي أَهْلِ بَيْتِي إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ أَلَا فَلَوْ أَنَّ الرَّجُلَ مِنْ أُمَّتِي عَبَدَ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ عُمُرَهُ أَيَّامَ الدُّنْيَا ثُمَّ لَقِيَ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ مُبْغِضاً لِأَهْلِ بَيْتِي وَشِيعَتِي مَا فَرَّجَ اللَّهُ صَدْرَهُ إِلَّا عَنِ النِّفَاقِ.

[15]. بحار الأنوار، ج30، ص343، ح163: الْبَرَاءُ بْنُ عَازِبٍ، قَالَ: بَيْنَا رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم جَالِساً فِي أَصْحَابِهِ إِذْ أَتَاهُ وَفْدٌ مِنْ بَنِي تَمِيمٍ، مِنْهُمْ‏ مَالِكُ بْنُ نُوَيْرَةَ، فَقَالَ: يَا رَسُولَ اللَّهِ! عَلِّمْنِي الْإِيمَانَ؟ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم: تَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ وَأَنِّي رَسُولُ اللَّهِ، وَتُصَلِّي الْخَمْسَ، وَتَصُومُ شَهْرَ رَمَضَانَ، وَتُؤَدِّي الزَّكَاةَ، وَتَحُجُّ الْبَيْتَ، وَتُوَالِي وَصِيِّي هَذَا مِنْ بَعْدِي وَأَشَارَ إِلَى عَلِيٍّ علیه السلام بِيَدِهِ وَلَا تَسْفِكُ دَماً، وَلَا تَسْرِقُ، وَلَا تَخُونُ، وَلَا تَأْكُلُ‏ مَالَ‏ الْيَتِيمِ‏، وَلَا تَشْرَبُ الْخَمْرَ، وَتُوفِي بِشَرَائِعِي، وَتُحَلِّلُ حَلَالِي وَتُحَرِّمُ حَرَامِي، وَتُعْطِي الْحَقَّ مِنْ نَفْسِكَ لِلضَّعِيفِ وَالْقَوِيِّ وَالْكَبِيرِ وَالصَّغِيرِ.. حَتَّى عَدَّ عَلَيْهِ شَرَائِعَ الْإِسْلَامِ. فَقَالَ: يَا رَسُولَ اللَّهِ! أَعِدْ عَلَيَّ فَإِنِّي رَجُلٌ نَسَّاءٌ، فَأَعَادَهَا عَلَيْهِ فَعَقَدَهَا بِيَدِهِ، وَقَامَ وَهُوَ يَجُرُّ إِزَارَهُ وَهُوَ يَقُولُ: تَعَلَّمْتُ الْإِيمَانَ وَرَبِّ الْكَعْبَةِ، فَلَمَّا بَعُدَ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم قَالَ صلّی الله علیه و آله و سلّم: مَنْ أَحَبَّ أَنْ يَنْظُرَ إِلَى رَجُلٍ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّةِ فَلْيَنْظُرْ إِلَى هَذَا الرَّجُلِ. فَقَالَ أَبُو بَكْرٍ وَعُمَرُ: إِلَى مَنْ تُشِيرُ يَا رَسُولَ اللَّهِ؟!. فَأَطْرَقَ إِلَى الْأَرْضِ‏ فَاتَّخَذَا فِي السَّيْرِ فَلَحِقَاهُ، فَقَالا لَهُ‏: الْبِشَارَةُ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ بِالْجَنَّةِ، فَقَالَ: أَحْسَنَ اللَّهُ تَعَالَى بِشَارَتَكُمَا إِنْ كُنْتُمَا مِمَّنْ يَشْهَدُ بِمَا شَهِدْتُ بِهِ، فَقَدْ عَلِمْتُمَا مَا عَلَّمَنِي النَّبِيُ‏ صلّی الله علیه و آله و سلّم، وَإِنْ لَمْ تَكُونَا كَذَلِكَ فَلَا أَحْسَنَ اللَّهُ بِشَارَتَكُمَا. فَقَالَ أَبُو بَكْرٍ: لَا تَقُلْ ذَلِكَ‏ فَأَنَا أَبُو عَائِشَةَ زَوْجَةِ النَّبِيِّ صلّی الله علیه و آله و سلّم. قَالَ: قُلْتُ: ذَلِكَ فَمَا حَاجَتُكُمَا؟. قَالا: إِنَّكَ مِنْ أَصْحَابِ الْجَنَّةِ فَاسْتَغْفِرْ لَنَا. فَقَالَ: لَا غَفَرَ اللَّهُ لَكُمَا، أَنْتُمَا نَدِيمَانِ لِرَسُولِ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم صَاحِبِ‏ الشَّفَاعَةِ وَتَسْأَلَانِي أَسْتَغْفِرُ لَكُمَا؟! فَرَجَعَا وَالْكَآبَةُ لَائِحَةٌ فِي وَجْهَيْهِمَا، فَلَمَّا رَآهُمَا رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم تَبَسَّمَ، وَقَالَ: فِي‏ الْحَقِّ مَغْضَبَةٌ؟!. فَلَمَّا تُوُفِّيَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم وَرَجَعَ بَنُو تَمِيمٍ إِلَى الْمَدِينَةِ وَمَعَهُمْ مَالِكُ بْنُ نُوَيْرَةَ، فَخَرَجَ لِيَنْظُرَ مَنْ قَامَ مَقَامَ رَسُولِ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم، فَدَخَلَ يَوْمَ الْجُمُعَةِ وَأَبُو بَكْرٍ عَلَى الْمِنْبَرِ يَخْطُبُ النَّاسَ فَنَظَرَ إِلَيْهِ وَقَالُوا: أَخُو تَيْمٍ؟. قَالُوا: نَعَمْ. قَالَ: مَا فَعَلَ وَصِيُّ رَسُولِ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم الَّذِي أَمَرَنِي بِمُوَالاتِهِ؟. قَالُوا: يَا أَعْرَابِيُّ! الْأَمْرُ يَحْدُثُ بَعْدَ الْأَمْرِ الْآخَرِ. قَالَ: تَاللَّهِ‏ مَا حَدَثَ شَيْ‏ءٌ وَإِنَّكُمْ لَخُنْتُمُ‏ اللَّهَ وَرَسُولَهُ، ثُمَّ تَقَدَّمَ إِلَى أَبِي بَكْرٍ وَقَالَ لَهُ‏: مَنْ أَرْقَاكَ هَذَا الْمِنْبَرَ وَوَصِيُّ رَسُولِ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم جَالِسٌ؟!. فَقَالَ أَبُو بَكْرٍ: أَخْرِجُوا الْأَعْرَابِيَّ الْبَوَّالَ عَلَى عَقِبَيْهِ مِنْ مَسْجِدِ رَسُولِ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم!. فَقَامَ إِلَيْهِ قُنْفُذُ بْنُ عُمَيْرٍ وَخَالِدُ بْنُ الْوَلِيدِ فَلَمْ يَزَالا يكذان [يَلْكُزَانِ‏] عُنُقَهُ حَتَّى أَخْرَجَاهُ، فَرَكِبَ رَاحِلَتَهُ وَأَنْشَأَ يَقُولُ شِعْراً: أَطَعْنَا رَسُولَ اللَّهِ مَا كَانَ بَيْنَنَا * فَيَا قَوْمُ مَا شَأْنِي وَشَأْنُ أَبِي بَكْرٍ. إِذَا مَاتَ بَكْرٌ قَامَ» عَمْرٌو أَمَامَهُ * فَتِلْكَ وَبَيْتِ اللَّهِ قَاصِمَةُ الظُّهْرِ. يُذَبُ‏ وَيَغْشَاهُ الْعِشَارُ كَأَنَّمَا * يُجَاهِدُ جَمّاً أَوْ يَقُومُ عَلَى قَبْرٍ. فَلَوْ طَافَ فِينَا مِنْ قُرَيْشٍ عِصَابَةٌ * أَقَمْنَا وَلَوْ كَانَ‏ الْقِيَامُ عَلَى جَمْرٍ. قَالَ: فَلَمَّا اسْتَتَمَّ الْأَمْرُ لِأَبِي بَكْرٍ وَجَّهَ خَالِدَ بْنَ الْوَلِيدِ وَقَالَ لَهُ: قَدْ عَلِمْتَ‏ مَا قَالَ عَلَى رُءُوسِ الْأَشْهَادِ، لَسْتُ‏ آمَنُ أَنْ يَفْتُقَ عَلَيْنَا فَتْقاً لَا يَلْتَامُ، فَاقْتُلْهُ، فَحِينَ أَتَاهُ خَالِدٌ رَكِبَ جَوَادَهُ وَكَانَ فَارِساً يُعَدُّ بِأَلْفِ فَارِسٍ‏، فَخَافَ خَالِدٌ مِنْهُ فَآمَنَهُ وَأَعْطَاهُ الْمَوَاثِيقَ ثُمَّ غَدَرَ بِهِ بَعْدَ أَنْ أَلْقَى سِلَاحَهُ فَقَتَلَهُ، وَعَرَسَ‏ بِامْرَأَتِهِ فِي لَيْلَتِهِ وَجَعَلَ رَأْسَهُ فِي قِدْرٍ فِيهَا لَحْمُ جَزُورٍ لِوَلِيمَةِ عُرْسِهِ‏ لِامْرَأَتِهِ‏ يَنْزُو عَلَيْهَا نَزْوَ الْحِمَارِ. وَالْحَدِيثُ طَوِيلٌ.

تاريخ الطبري، ج3، ص279: عن طَلْحَةَ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِي بَكْرٍ الصِّدِّيقِ، أَنَّ أَبَا بَكْرٍ كَانَ مِنْ عَهْدِهِ إِلَى جُيُوشِهِ: أَنْ إِذَا غَشِيتُمْ دَاراً مِنْ دُورِ النَّاسِ فَسَمِعْتُمْ فِيهَا أَذَاناً لِلصَّلاةِ، فَأَمْسِكُوا عَنْ أَهْلِهَا حَتَّى تَسْأَلُوهُمْ مَا الَّذِي نَقَمُوا! وَإِنْ لَمْ تَسْمَعُوا أَذَاناً، فَشِنُّوا الْغَارَةَ، فَاقْتُلُوا، وَحَرِّقُوا وَكَانَ مِمَّنْ شَهِدَ لِمَالِكٍ بِالإِسْلامِ أَبُو قَتَادَةَ الْحَارِثُ بْنُ رِبْعِيٍّ أَخُو بَنِي سَلَمَةَ، وَقَدْ كَانَ عَاهَدَ اللَّهَ أَلا يَشْهَدَ مَعَ خَالِدِ بْنِ الْوَلِيدِ حَرْباً أَبَداً بَعْدَهَا، وَكَانَ يُحَدِّثُ أَنَّهُمْ لَمَّا غَشُوا الْقَوْمَ رَاعُوهُمْ تَحْتَ اللَّيْلِ، فَأَخَذَ الْقَوْمُ السِّلاحَ قَالَ: فَقُلْنَا: إِنَّا الْمُسْلِمُونَ، فَقَالُوا: وَنَحْنُ الْمُسْلِمُونَ، قُلْنَا: فَمَا بَالُ السِّلاحُ مَعَكُمْ! قَالُوا لَنَا: فَمَا بَالُ السِّلاحُ مَعَكُمْ! قُلْنَا: فَإِنْ كُنْتُمْ كَمَا تَقُولُونَ فَضَعُوا السِّلاحَ، قَالَ: فَوَضَعُوهَا، ثُمَّ صَلَّيْنَا وَصَلُوا وَكَانَ خَالِدٌ يَعْتَذِرُ فِي قَتْلِهِ أَنَّهُ قَالَ لَهُ وَهُوَ يُرَاجِعُهُ: مَا أَخَالُ صَاحِبَكُمْ إِلا وَقَدْ كَانَ يقول كذا وكذا قال: او ما تَعُدُّهُ لَكَ صَاحِباً! ثُمَّ قَدَّمَهُ فَضَرَبَ عُنُقَهُ وَأَعْنَاقَ أَصْحَابِهِ، فَلَمَّا بَلَغَ قَتْلَهُمْ عُمَرُ بْنُ الْخَطَّابِ، تَكَلَّمَ فِيهِ عِنْدَ أَبِي بَكْرٍ فَأَكْثَرَ، وَقَالَ: عَدُوَّ اللَّه عدا عَلَى امْرِئٍ مُسْلِمٍ فَقَتَلَهُ، ثُمَّ نَزَا عَلَى امْرَأَتِهِ! وَأَقْبَلَ خَالِدُ بْنُ الْوَلِيدِ قَافِلا حَتَّى دَخَلَ الْمَسْجِدَ وَعَلَيْهِ قِبَاءٌ لَهُ عَلَيْهِ صَدَأُ الْحَدِيدِ، مُعْتَجِراً بِعِمَامَةٍ لَهُ، قَدْ غَرَزَ فِي عِمَامَتِهِ أَسْهُماً، فَلَمَّا أَنْ دَخَلَ الْمَسْجِدَ قَامَ إِلَيْهِ عُمَرُ فَانْتَزَعَ الأَسْهُمَ مِنْ رَأْسِهِ فَحَطَّمَهَا، ثُمَّ قَالَ: ارثاء! قتلت امْرَأً مُسْلِماً، ثُمَّ نَزَوْتَ عَلَى امْرَأَتِهِ! وَاللَّهِ لأَرْجُمَنَّكَ بِأَحْجَارِكَ وَلا يُكَلِّمُهُ خَالِدُ بْنُ الْوَلِيدِ، وَلا يَظُنُّ إِلا أَنَّ رَأْيَ أَبِي بَكْرٍ عَلَى مِثْلِ رَأْيِ عُمَرَ فِيهِ حَتَّى دَخَلَ عَلَى أَبِي بَكْرٍ، فَلَمَّا أَنْ دَخَلَ عَلَيْهِ أَخْبَرَهُ الْخَبَرَ، وَاعْتَذَرَ إِلَيْهِ فَعَذَرَهُ أَبُو بَكْرٍ، وَتَجَاوَزَ عَنْهُ مَا كَانَ فِي حَرْبِهِ تِلْكَ قَالَ: فَخَرَجَ خَالِدٌ حِينَ رَضِيَ عَنْهُ أَبُو بَكْرٍ، وَعُمَرُ جَالِسٌ فِي الْمَسْجِدِ، فَقَالَ: هَلُمَّ الى يا بن أُمِّ شَمْلَةَ! قَالَ: فَعَرَفَ عُمَرُ أَنَّ أَبَا بَكْرٍ قَدْ رَضِيَ عَنْهُ فَلَمْ يُكَلِّمْهُ، وَدَخَلَ بَيْتَهُ.

[16]. الطبقات الكبرى، ج3، ص135: عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ أَنَّ النَّبِيَّ - صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ - لَمَّا تُوُفِّيَ اجْتَمَعَتِ الأَنْصَارُ إِلَى سَعْدِ بْنِ عُبَادَةَ فَأَتَاهُمْ أَبُو بَكْرٍ وَعُمَرُ وَأَبُو عُبَيْدَةَ بْنُ الْجَرَّاحِ. قَالَ: فَقَامَ حُبَابُ بْنُ الْمُنْذِرِ وَكَانَ بَدْرِيّاً فَقَالَ: مِنَّا أَمِيرٌ وَمِنْكُمْ أَمِيرٌ فَإِنَّا وَاللَّهِ مَا نَنْفَسُ هَذَا الأَمْرَ عَلَيْكُمْ أَيُّهَا الرَّهْطُ وَلَكِنَّا نخاف أَنْ يَلِيَهَا. أَوْ قَالَ يَلِيَهُ. أَقْوَامٌ قَتَلْنَا آبَاءَهُمْ وَإِخْوَتَهُمْ. قَالَ: فَقَالَ لَهُ عُمَرُ: إِذَا كَانَ ذَلِكَ فَمُتْ إِنِ اسْتَطَعْتَ. فَتَكَلَّمَ أَبُو بَكْرٍ فَقَالَ: نَحْنُ الأُمَرَاءُ وَأَنْتُمُ الْوُزَرَاءُ وَهَذَا الأَمْرُ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ نِصْفَيْنِ كَقَدِّ الأُبْلُمَةَ. يَعْنِي الْخُوصَةَ. فَبَايَعَ أَوَّلُ النَّاسِ بَشِيرُ بْنُ سَعْدٍ أَبُو النُّعْمَانِ. قَالَ: فَلَمَّا اجْتَمَعَ النَّاسُ عَلَى أَبِي بَكْرٍ قَسَمَ بَيْنَ النَّاسِ قَسْماً فَبَعَثَ إِلَى عَجُوزٍ مِنْ بَنِي عَدِيِّ بْنِ النَّجَّارِ بِقِسْمِهِا مَعَ زَيْدِ بْنِ ثَابِتٍ فَقَالَتْ: مَا هَذَا؟ قَالَ: قِسْمٌ قَسَمَهُ أَبُو بَكْرٍ لِلنِّسَاءِ. فَقَالَتْ: أَتُرَاشُونِي عَنْ دِينِي؟ فَقَالُوا: لا. فَقَالَتْ: أَتَخَافُونَ أَنْ أَدَعَ مَا أَنَا عَلَيْهِ؟ فَقَالُوا: لا. قالت: فو الله لا آخُذُ مِنْهُ شَيْئاً أَبَداً. فَرَجَعَ زَيْدٌ إِلَى أَبِي بَكْرٍ فَأَخْبَرَهُ بِمَا قَالَتْ فَقَالَ أَبُو بَكْرٍ: وَنَحْنُ لا نَأْخُذُ مِمَّا أَعْطَيْنَاهَا شَيْئاً أَبَداً.

[17]. مقاتل الطالبيين، ص26: حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ رَاشِدٍ بِإِسْنَادِهِ قَالَ: لَمَّا أَتَى عَائِشَةَ نَعْيُ عَلِيٍ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ علیه السلام تَمَثَّلَتْ: فَأَلْقَتْ عَصَاهَا واسْتَقَرَّتْ بِهَا النَّوَى * كَمَا قَرَّ عَيْناً بالإياب اَلْمُسَافِرُ. ثُمَّ قَالَتْ: مَنْ قَتَلَهُ؟ فَقِيلَ: رَجُلٌ مِنْ مُرَادٍ. فَقَالَتْ: فَإِنْ يَكُ نَائِباً فَلَقَدْ بَغَاهُ * غُلاَمٌ لَيْسَ فِي فِيهِ التُّرَابُ. فَقَالَتْ لَهَا زَيْنَبُ بِنْتُ أُمِّ سَلَمَةَ: اَلْعَلِي تَقُولينَ هَذَا؟ فَقَالَتْ: إِذَا نَسِيتُ فَذَكَرُونِي. قَالَ: ثُمَّ تَمَثَّلْتُ: مَا زَالَ إِهْدَاءُ القَصَائِدِ بَيْنَنَا * اسْمُ الصَّدِيقِ وكَثْرَةُ الْأَلْقَابِ. حَتَّى تَرَكتُ كَأَنَّ قَوْلَكَ فِيهِمْ * فِي كُلِّ مُجْتَمع طَنِينُ ذُبَابٍ. قَالَ: وَكَانَ اَلَّذِي جاءَها بِنَعيه سفيان بْن أَبِي أُمَيَّةَ بْنِ عَبْدِ شَمْسِ بْنِ أَبي وقاصٍ هَذَا أَو نَحوه.

تاريخ الطبري، ج4، ص115: ولَمَّا انْتَهَى إلى عَائِشَةَ قَتلَ عَلِيٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَتْ: فَأَلْقَتْ عَصَاهَا واسْتَقَرَّتْ بِهَا النَّوَى * كَمَا قَرَّ عَيْناً بِالْإِيَابِ اَلْمُسَافِرُ. فَمَنْ قَتَلَهُ؟ فَقِيلَ: رَجُلٌ مِنْ مُرَادٍ. فَقَالَتْ: فَإِنْ يَكُ نَائِياً فَلَقَدْ نَعَاهُ * غُلاَمٌ لَيْسَ فِي فِيهِ اَلتُّرَاب.

الهداية الكبرى، ص196: عَنِ الْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ الْجُعْفِيِّ عَنِ الْمَوْلَى الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ علیهما السلام قَالَ: لَمَّا قَدِمَ‏ الْحَسَنُ‏ بْنُ‏ عَلِيٍ‏ علیه السلام مِنَ الْكُوفَةِ الْتَقَاهُ أَهْلُ الْمَدِينَةِ مُعَزِّينَ بِأَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ علیه السلام، وَمُهَنِّئِينَ لَهُ بِالْقُدُومِ، وَدَخَلَتْ عَلَيْهِ أَزْوَاجُ رَسُولِ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم فَقَالَتْ عَائِشَةُ وَاللَّهِ يَا أَبَا مُحَمَّدٍ مَا فُقِدَ جَدُّكَ إِلَّا حَيْثُ فُقِدَ أَبُوكَ وَلَقَدْ قُلْتَ يَوْمَ قَامَ عِنْدَنَا نَاعِيهِ قَوْلاً صَدَقْتَ فِيهِ مَا كَذَبْتَ. قَالَ لَهَا الْحَسَنُ علیه السلام عَسَى هُوَ تَمَثُّلُكَ بِقَوْلِ لَبِيدِ بْنِ رَبِيعَةَ حَيْثُ يَقُولُ: وَبَشَّرْتُهَا فَاسْتَعْجَلَتْ بِخِمَارِهَا * يَحِقُّ عَلَى الْمُسْتَعْجِلِينَ الْمُبَاشِرُ. وَأَخْبَرَهَا الرُّكْبَانُ أَنْ لَيْسَ بَيْنَهَا * وَبَيْنَ قُرَى نَجْرَانَ وَالشَّامِ كَافِرٌ. فَأَلْقَتْ عَصَاهَا وَاسْتَقَرَّتْ بِهَا النَّوَى * كَمَا قَرَّ عَيْناً بِالْإِيَابِ الْمُسَافِرُ. فَقَالَتْ لَهُ يَا ابْنَ خُبُوتٍ جَدُّكَ وَأَبُوكَ فِي عِلْمِ الْغَيْبِ، فَمَنْ ذَا الَّذِي أَخْبَرَكَ بِهَذَا عَنِّي؟ فَقَالَ لَهَا مَا هَذَا غَيْبٌ لِأَنَّكِ أَظْهَرْتِيهِ، وَسُمِعَ مِنْكِ، وَعَنْ نَبْشِكِ جَزَراً اخْضَرَّ فِي وَسَطِ بَيْتِكِ لَيْلاً، بِلَا قَشٍّ فَتَتَرَيَّنُ الْحَدِيدَةُ فِي كَفِّكِ حَتَّى صَارَ جُرْحاً أَلَا فَاكْشِفِي عَنْهُ، وَأَرِيهِ لِمَنْ حَوْلَكِ مِنَ النِّسَاءِ، ثُمَّ إِخْرَاجُكِ الْجَزَرَ وَمَا فِيهِ وَمَا جَمَعْتِهِ مِنْ خِيَانَةٍ وَأَخْذُكِ مِنْهُ أَرْبَعِينَ دِينَاراً عَدَداً لَا تَعْلَمِينَ وَزْنَهَا وَتَفْرِيقُكِ لَهُ فِي ضَعَفَةِ مُبْغِضِي أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ مِنْ تَيْمٍ وَعَدِيٍّ شُكْراً لِقَتْلِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ علیه السلام، فَقَالَتْ: وَاللَّهِ يَا حَسَنُ لَقَدْ كَانَ مَا قُلْتَ وَلِلَّهِ ابْنُ هِنْدٍ فَلَقَدْ شَفَا وَشَفَا فِيَّ. فَقَالَتْ لَهَا أُمُّ سَلَمَةَ زَوْجَةُ رَسُولِ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم: وَيْحَكِ يَا عَائِشَةُ مَا هَذَا مِنْكِ بِعَجَبٍ، وَإِنِّي لَأَشْهَدُ عَلَيْكِ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم قَالَ لِي وَأَنْتِ حَاضِرَةٌ صُوَّامَ أُمِّ أَيْمَنَ وَمَيْمُونَةَ: يَا أُمَّ سَلَمَةَ كَيْفَ تَجِدِينَ فِيَّ نَفْسَكِ؟ فَقُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ مَا أَجِدُهُ قُرْباً وَلَا أَبْلُغُهُ وَصْفاً، قَالَ كَيْفَ تَجِدِينَ عَلِيّاً فِي نَفْسِكِ قُلْتُ لَا يَتَقَدَّمُكَ يَا رَسُولَ اللَّهِ وَلَا يَتَأَخَّرُ عَنْكَ وَأَنْتُمَا فِي نَفْسِي سَوَاءٌ فَقَالَ شَكَرَ اللَّهُ فِعْلَكِ يَا أُمَّ سَلَمَةَ لَوْ لَمْ يَكُنْ عَلِيٌّ فِي نَفْسِكِ مِثْلِي لَبَرِئْتُ مِنْكِ فِي الْآخِرَةِ وَلَمْ يَنْفَعْكِ قُرْبُكِ مِنِّي فِي الدُّنْيَا فَقُلْتُ إِنَّنِي يَا رَسُولَ اللَّهِ وَكَذَلِكَ أَزْوَاجُكِ قَالَ نَعَمْ قُلْتُ وَاللَّهِ مَا أَجِدُ لِعَلِيٍّ فِي نَفْسِي مَوْضِعاً قَرِيباً أَوْ بَعِيداً فَقَالَ لَكِ حَسَبُكِ يَا عَائِشَةُ ثُمَّ يَا أُمَّ سَلَمَةَ يَمْضِي مُحَمَّدٌ وَيَمْضِي الْحَسَنُ عَلَيْهِمَا وَيَمْضِي الْحُسَيْنُ مَقْتُولاً كَمَا أَخْبَرَ جَدُّهُمَا فَقَالَ لَهَا الْحَسَنُ: وَأَخْبَرَكِ جَدِّي رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم أَنْ تَمُوتِينَ وَإِلَى مَا ذَا تَصِيرِينَ فَقَالَتْ لَهُ (نَعَمْ) مَا أَخْبَرَنِي إِلَّا بِخَيْرٍ. فَقَالَ لَهَا الْحَسَنُ: تَاللَّهِ لَقَدْ أَخْبَرَكِ جَدِّي رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم أَنَّكِ تَمُوتِينَ بِالدَّاءِ وَالدُّبَيْلَةِ فَقَالَتْ يَا حَسَنُ مَتَى قَالَ هَذَا قَالَ أَخْبَرَكِ بَعْدَ لَوْمِكِ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ علیه السلام وَنَشَائِكِ حَرَماً تَجْرِينَ فِيهِ عَنْ بَيْتِكِ مُتَأَمِّرَةً عَلَى جَمَلٍ أَحْمَرَ مَمْسُوخٍ مِنْ مَرَدَةِ الْجِنِّ يُقَالُ لَهُ عَسْكَرٌ تَسْفِكِينَ دَمَ خَمْسَةٍ وَعِشْرِينَ أَلْفاً مِنَ الْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ يَزْعُمُونَ أَنَّكِ أُمُّهُمْ قَالَتْ لَهُ، جَدُّكَ أَخْبَرَكَ بِذَلِكَ أَمْ هَذَا مِنْ غَيْبِكَ قَالَ هَذَا مِنْ عِلْمِ اللَّهِ وَعِلْمِ رَسُولِهِ وَعِلْمِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ علیه السلام فَأَعْرَضَتْ عَنْهُ بِوَجْهِهَا وَقَالَتْ بِنَفْسِهَا وَاللَّهِ لَأَتَصَدَّقَنَّ بِأَرْبَعِينَ دِينَاراً وَنَهَضَتْ فَقَالَ علیه السلام لَهَا: وَاللَّهِ لَوْ تَصَدَّقْتِ بِأَرْبَعِينَ قِنْطَاراً مَا كَانَ ثَوَابُكِ إِلَّا النَّارَ.